Gülçin Tetik aleyhine Bodrum CBS 2015/11918 Soruşturma sayılı dosyasıyla suç duyusunda bulunulduğunu belirterek; davalının sebepsiz olarak zenginleştiği miktar olan 131.257,00 TL'nin tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava, sebepsiz zenginleşme iddiasına dayalı alacak talebine ilişkin olup, Hakimler ve Savcılar Kurulunun İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri İş Bölümü ile ilgili 01.09.2020 tarihinden itibaren geçerli İş Bölümü Kararı uyarınca, 18.Hukuk Dairesinin görevine giren dava ve uyuşmazlıkların 6502 s. Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanun ile 6098 s.TBK'nın 2.Kısmında düzenlenen ve diğer dairelerin görev alanında kalmayan dava ve işlere bakmakla görevli olması nedeniyle, dava konusu uyuşmazlıkta HSK'nın İş Bölümü Kararı hükümleri uyarınca, istinaf inceleme görevi İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesine aittir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacılar vekili istinaf dilekçesi ile, yerel mahkeme kararının kaldırılması gerektiğini,Davanın tazminat davası değil sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davası olduğunu, yerel mahkemenin; sebepsiz zenginleşme değil de tazminat olarak değerlendirmesi davanın hukuki nitelendirmesine aykırı olduğunu, dava dilekçesi incelendiğinde davalıdan otel odalarının kullanılamaması, onarımı nedeni ile oluşan zarar, kazanç kaybı vs. gibi zarar olarak nitelendirilebilecek hiç bir talepte bulunulmadığını, TBK. açısından Sebepsiz Zenginleşme ile Tazminat alacaklarına yönelik sorunların çözülmesi için farklı kanun maddeleri konulmuş olduğu gözetildiğinde, davanın sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca çözülmesi gerekmekte iken tazminat hükümleri ile değerlendirme yapılması yerel mahkeme kararının doğru olmadığını ortaya koyduğunu, Sebepsiz zenginleşmeden kaynaklanan iade borcunda temerrüt için ayrıca alacaklı ihtarının aranması gereğini düzenleyen bir yasa hükmü de bulunmadığını...
Sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak iade isteminde bulunulabilmesi için bir tarafın malvarlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. Buna göre sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Zenginleşen, başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. (TBK m.77/1) Davacının, taşınmaza yaptığını iddia ettiği iyileştirme giderlerini sebepsiz iktisap hükümleri uyarınca davalıdan isteyebilmesi için yaptığı giderlerin mal varlığından çıkmış ve davalı tarafın mal varlığına geçmiş olması gerekir. Somut olayda; davalının açmış olduğu ön alım davası sonucu taşınmazın her ne kadar davalı adına tesciline karar verilmiş ise de dava tarihi itibariyle taşınmaz davacının kullanımından çıkmamıştır....
Buna göre borcun kaynağı olarak öngörülen sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik (illiyet) bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli haklı bir sebebe dayalı olmaması gerekmektedir. Sebepsiz zenginleşmeden bahsedilebilmesi için aranan en önemli şart zenginleşenin mal varlığında meydana gelen artışın haklı bir sebebe dayanmamasıdır. Zira zenginleşmeyi doğuran sebep, kazandırma veya zenginleşenin müdahalesi ya da umulmayan bir olay olabilir. Nitekim BK’nın 61. maddesinde özellikle “haklı bir sebep olmaksızın” ifadesine yer verilmiş ve haklı olmayan sebep teşkil edecek hususlar örnek olarak sayılmıştır. Bu durumda kazandırmaya (edime) dayanan sebepsiz zenginleşme; “geçerli olmayan sebebe” veya “gerçekleşmemiş sebebe” veyahut da “sona ermiş sebebe” dayalı olarak gerçekleşebilir....
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE: Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak yapılan inceleme neticesinde; Dava, adi yazılı taşınmaz satış sözleşmesine dayalı tazminat istemine ilişkindir. Taraflar arasındaki adi yazılı taşınmaz satış sözleşmesi, Türk Borçlar Kanunu’nun 237. maddesi, Türk Medeni Kanunu'nun 706. maddesi, Tapu Kanunu'nun 26. ve Noter Kanunu'nun 60. maddesi hükümleri uyarınca resmi şekilde düzenlenmediği için geçersizdir. Geçersiz sözleşmeler, geçerli sözleşmelerde olduğu gibi, tarafları bakımından hak ve borç doğurmayacak, taraflar ancak geçersiz sözleşmeye dayalı olarak birbirlerine verdiklerini sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca geri isteyebileceklerdir....
Bu sebeple mahkemece; herhangi bir şart tasarrufa dayanmayan hatalı yapıldığı iddia edilen ödemenin, sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde istenebileceğinin göz önünde bulundurularak ve yargılamada alınan bilirkişi kurulu raporunun mevzuata ve dosya kapsamına uygun olup, denetlenebilir olduğu ve yöntemince hazırlandığı anlaşıldığından mahkemece hükme esas alınmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Bu sebeplerle, davalının istinaf talebi yerinde görülmediğinden, HMK 353/1- b-1 maddesi uyarınca istinaf talebinin reddine karar verilmiştir....
Bu sebeple mahkemece; herhangi bir şart tasarrufa dayanmayan hatalı yapıldığı iddia edilen ödemenin, sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde istenebileceğinin göz önünde bulundurularak ve yargılamada alınan bilirkişi kurulu raporunun mevzuata ve dosya kapsamına uygun olup, denetlenebilir olduğu ve yöntemince hazırlandığı anlaşıldığından mahkemece hükme esas alınmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Bu sebeplerle, davalının istinaf talebi yerinde görülmediğinden, HMK 353/1- b-1 maddesi uyarınca istinaf talebinin reddine karar verilmiştir....
Karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde imkansızlık sebebi ile borçtan kurtulan borçlu karşı taraftan almış olduğu edimi sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca geri vermekle yükümlü olup henüz kendisine ifa edilmemiş olan edimi isteme hakkını kaybeder. Borçlu ifanın imkansızlaştığını alacaklıya gecikmeksizin bildirmez ve zararın artmaması için gerekli önlemleri almazsa bundan doğan zararları gidermekle yükümlüdür. İfa imkaszılığı 6098 s.TBK.nunun 136.m.sinde (818 s.BK’nun 117.m.) ,"- Borcun ifası borçlunun sorumlu tutulamayacağı sebeplerle imkânsızlaşırsa, borç sona erer. Karşılıklı borç yükleyen sözleşmelerde imkânsızlık sebebiyle borçtan kurtulan borçlu, karşı taraftan almış olduğu edimi sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca geri vermekle yükümlü olup, henüz kendisine ifa edilmemiş olan edimi isteme hakkını kaybeder....
Taraflar arasındaki sözleşme yüklenicinin kusurundan dolayı feshedilse bile, yüklenici, arsa sahiplerinin yararlandığı imalat bedellerini sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince talep edebilir. Bu durumda mahkemece, sebepsiz zenginleşme hükümleri dikkate alınarak, yüklenici tarafından davaya konu taşınmaz yararına hafriyat işlemi yapılıp yapılmadığının araştırılması, yapıldığının ve davalının yararına olduğunun anlaşılması halinde hafriyat işlemi bedeli tespit edilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02.07.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Sebepsiz zenginleşme hükümleri gözetildiğinde ispat külfeti keşidecide olup, eldeki davada keşideci sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamakla yükümlüdür. Davada cevap dilekçesi sunmayan davalı münkir adledilmiş ve sebepsiz zenginleştiğini inkar ettiği kabul edilmiştir. TTK’nun 732/4. maddesine göre ispat yükü, sebepsiz zenginleşmediğini iddia edene aittir. Davalı keşideci, usulüne uygun tebligatlara rağmen davaya cevap vermemiş, ticari defterlerini ibrazı istenen günde mahkemeye ibraz etmemiş, 15/10/2019 tarihli celse 1 nolu ara kararı gereğince dosya kapsamına herhangi bir delil sunmamış olup sebepsiz zenginleşmediğini ispatlayamamıştır. Böylece alacakları davacı Maliye Hazinesi’nce tahsil edilen Süleymah Şah Üniversitesi’nin davalıdan sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince alacaklı olduğu anlaşılmıştır....
