Dava, 6102 sayılı TTK’nın 732. maddesine dayalı sebepsiz zenginleşme nedeni ile alacak istemine ilişkindir. Dava dilekçesinde davanın TTK’nın 732. maddesinde düzenlenen sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanarak açıldığı beyan edilmiştir. Süresinde ibraz edilmediği iddia olunan çeke dayalı olarak davacı-hamil banka tarafından davalı-keşideciye karşı TTK'nın 732. maddesi uyarınca sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre çek bedelinin tahsili talep edilmektedir. Yargılamanın konusu davalının sebepsiz zenginleşip zenginleşmediği hususundadır. TTK'nın 732. maddesi hükmü uyarınca açılan bu davada ispat yükü davalıdadır. Davalı, sebepsiz zenginleşmediğini ve davacının kambiyo senetlerini bilerek kendisine zarar vermek kastıyla hareket etmek suretiyle elde ettiğini usulüne uygun delillerle kanıtlamakla yükümlüdür. Taraflar arasında temel ilişki bulunmamaktadır. Davacı banka ile dava dışı ... Mamuller San. ve Tic. Ltd....
Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Davacı ... almış olduğu kamulaştırma kararına dayanarak davalıya ödeme yapmış, ancak ödemenin dayanağı olan kamulaştırma kararının İdare Mahkemesi tarafından iptal edilmesi ile yapılan ödeme sebepsiz kalmıştır. Bu durumda davacı ancak ödediği satış bedelini sebepsiz zenginleşme kuralları gereğince geri isteyebilir. Ayrıca, zamanaşımı borcun muaccel olması ya da ifanın imkansız hale geldiği tarihte başlar. Taşınmazın zilyetliği alıcıya (davacı Belediyeye) devredilmiş ise, zilyetlik devam ettiği sürece zamanaşımı işlemeye başlamaz....
e devrettiğini ancak devir bedelinin kendisine ödenmediğini, ayrıca davalıların usulsüz işlemleri ile şirket malvarlığından kendileri lehine aktarım yaptıklarını, birçok malvarlığı edindiklerini, bu şekilde kendisi aleyhine sebepsiz zenginleştiklerini ileri sürerek, noter senedinde yer alan hisse devir bedelinin ve sebepsiz zenginleşilen miktarın tespiti ile kendisine verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, davacının hissesinin düşük bedelle satılması nedeniyle davalıların kendi aleyhine sebepsiz zenginleştiği iddiasında bulunduğu belirtilmiş ise de, davacı tarafça bu yönde herhangi bir beyanda bulunulmamıştır. Zira davacı hissenin düşük bedelle satıldığını değil, hisse devir bedelinin kendisine ödenmediğini iddia etmektedir....
hükmü dikkate alınarak davacı tarafından icra takibinden sonra menfi tespit davası açılmaksızın icra dosya borcunun ödendiğini, icra takibine dayalı olarak yapılan ödemeyi artık sebepsiz zenginleşme hükmüne dayalı olarak isteyemeyeceğinin Özel Kanun düzenlemesi niteliğindeki İcra İflas Kanunu hükmü gereği olduğunu, davanın istirdat davası olarak açılamayacağını, BK hükümleri gereği sebepsiz zenginleşme şartları da oluşmadığını, sebepsiz zenginleşmenin, ikincil (talî) nitelikte olduğunu ve mal varlığındaki azalmanın başka aslî nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davasının gündeme gelemeyeceğini, aynı olayda, aynî haktan (istihkak davası), zilyetlikten, sözleşmeden, sözleşme benzeri hukukî ilişkiden veya haksız fiilden kaynaklanan bir talebin ileri sürülmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulama alanı bulamayacağını, sebepsiz zenginleşme davasının görülebilinmesi için "başka aslî nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası...
Mahkemece, her ne kadar çek kambiyo vasfını kaybetmiş ise de davacı lehine yazılı delil başlangıcı olduğu, davacının çeki lehtarı değil cirantadan devralan yetkili hamili olduğu, dolayısıyla davacı ile davalı arasında bir temel ilişkinin bulunmadığı, bu nedenle davacının temel ilişkiye dayalı olarak çek bedelinin tahsilini talep edemeyeceği, bu durumda davacının TTK'nun 644. maddesi gereğince sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak talepte bulunabileceği, bu halde davacının çekin zamanaşımına uğradığı gün itibarı ile elinde davalının elinde kalanı isteyebileceği, davalının borca itiraz ettiği, sebepsiz zenginleşmeye dayanan davacının davalının sebepsiz zenginleştiğini ve ayrıca bu zenginleşme nedeni ile elinde kalanın ne olduğunu ispat etmesi gerektiği, davacının bu hususta hiçbir delil sunmadığı gerekçesiyle davanın sübut bulmadığından reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ALACAK -KARAR- Dava, kira alacağı ve sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak isteğine ilişkin olup, mahkemece sebepsiz zenginleşme alacağına hükmedilmiş olup hüküm davalı tarafından sebepsiz zenginleşme alacağına hasren temyiz edilmiştir. Davanın açıklanan bu nitelendirilmesine göre, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının inceleme görevi Yüksek 3.Hukuk Dairesine aittir. Ne var ki, anılan Dairece daha önce görevsizlik kararı verilmiş olduğundan Daireler arasında temyiz incelemesi yönünden ortaya çıkan uyuşmazlığın Hukuk Başkanlar Kurulunca giderilmesi için dosyanın Yüksek Birinci Başkanlığa sunulmasına,25.11.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, tapu iptali ve tescili, olmadığı takdirde sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak istemine ilişkindir. Mahkemece tescil istemi reddedilmiş, ikinci kademede yer alan sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak istemi kabul edilmiş olup; hükmü davalı vekili hüküm altına alınan sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak yönünden temyiz ettiğinden; hükme yöneltilen temyiz itirazlarını inceleme görevi Yüksek Yargıtay 3.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Yukarıda belirtilen nedenle dosyanın görevli sözü edilen Yüksek Daire Başkanlığına gönderilmesine, 01.07.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Dava, kıymetli evrak niteliğinde bulunan ve ibraz süresi içerisinde bankaya ibraz edilmeyen çek nedeniyle alacağın tahsiline yönelik icra takibine yapılan itirazın iptaline ilişkindir. 6102 sayılı TTK’nın 732. maddesi uyarınca, süresinde ibraz edilmeyen çekler yönünden taraflar arasında temel ilişki bulunmaması halinde yetkili hamil sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre keşideciden alacağın tahsilini isteyebilir. Sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince sebepsiz zenginleşmediğini ispat yükümlülüğü keşidecide olup, keşideci sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamalıdır. Somut olayda davalı keşidecinin sebepsiz zenginleşmediğini ispatlaması gerekmekte olup, mahkemece ispat külfetinde yanılgıya düşülerek davacı tarafın bilirkişi ücretini yatırmaması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir....
TBK'nın 117. maddesinin 2. fıkrası uyarınca borçlunun sebepsiz zenginleşmenin gerçekleştiği tarihte temerrüde düşeceği, ancak sebepsiz zenginleşenin iyi niyetli olduğu hallerde temerrüt için bildirimin şart olduğu hükme bağlanmıştır TBK'nı 117/2. madde de sebebsiz zenginleşenin iyiniyetli olduğu hallerde temerrüt için bildirimin şart olduğu, İcra dosyasında davalının ağır kusurlu bulunduğu anlaşılmakla iyi niyetli kabul edilimeyeceği, sonuç olarak somut olayda, ihtara gerek olmaksızın, davalının sebepsiz zenginleştiği tarih itibariyle davacının temerrüt faizi talep etmesi mümkün olduğundan,30/10/2020 tarihinden itibaren temerrüt faizi yürütülmüştür....
un davalı kooperatife olan borcundan mahsup edildiği, bu nedenle davalının sebepsiz yere zenginleşmediği, sebepsiz zenginleşenin davalıya olan borcunda azalma meydana gelen dava dışı ...'un olduğu, davanın hukuki dayanaktan yoksun bulunduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava, sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. Bilindiği üzere, sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. 818 sayılı BK'nın konuya ilişkin 61 ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....
