Sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince sebepsiz zenginleşmediğini ispat yükümlülüğü keşidecide olup, keşideci sebepsiz zenginleşmediğini kanıtlamalıdır. Somut olayda davalı keşidecinin sebepsiz zenginleşmediğini ispatlaması gerekmekte olup, mahkemece ispat külfetinde yanılgıya düşülerek davacı tarafın bilirkişi ücretini yatırmaması nedeniyle davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir."...
Sebepsiz zenginleşmede geri verme borcu, zenginleşmenin geçersiz bir nedene dayanması durumunda hemen; geleceğe yönelik bir neden bulunuyorsa onun oluşmadığı an; var olan bir neden bulunuyorsa da onun ortadan kalktığı zaman doğmuş olur. Edim yerine getirildiği sırada geçerli bir hukuksal nedenin bulunmasına karşın sonradan bu neden ortadan kalkmış olursa, bu durumda sebepsiz zenginleşme, nedenin ortadan kalktığı an meydana gelir.(Yargıtay HGK. 6.2.2008 gün 2008/3–40 E.–102 K.) Sebepsiz zenginleşme; bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Yangın hasarat raporunda davacıdan istenen toplam tazminat tutarı 149.690,82 TL'dir....
Sebepsiz zenginleşme hâlinde zenginleşen ve fakirleşen arasında kanun gereği bir borç ilişkisi doğmakta olup, bu borcun konusu mal varlığında meydana gelen fazlalığın geri verilmesidir. Sebepsiz zenginleşmede sadece mal varlığındaki eksilmenin giderilmesinin talep edilmesi söz konusudur. Görüldüğü gibi, sebepsiz zenginleşme, ikincil (talî) niteliktedir ve mal varlığındaki azalmanın başka aslî nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelemez. Başka bir anlatımla aynı olayda, aynî haktan (istihkak davası), zilyetlikten, sözleşmeden, sözleşme benzeri hukukî ilişkiden veya haksız fiilden kaynaklanan bir talebin ileri sürülmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulama alanı bulamayacaktır. Nitekim aynı ilkelere Hukuk Genel Kurulunun 09.12.2021 tarihli ve 2017/(23)6- 868 E., 2021/1646 K. sayılı kararında da değinilmiştir....
Bu durumda alıcı; geçersiz sözleşme nedeniyle, satıcıya verdiği bedeli sebepsiz zenginleşme kuralları çerçevesinde geri isteyebilir. Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının haklı bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması olup, sebepsiz zenginleşme gereğince verilenlerin iadesi sağlanırken, ödenen paranın ödeme tarihindeki alım gücüne ulaştırılması, başka bir deyişle denkleştirici adalet ilkesinin uygulanması gerekir. Denkleştirici adaleti ilkesi, haklı bir sebebe dayanmadan, başkasının mal varlığından istifade ederek, kendi mal varlığını artıran kişinin, elde ettiği kazanımı geri verme zorunda olduğunu ve gerçek bir eski hale getirme yükümlülüğünü ifade eder. Denkleştirici adalet ilkesi gereğince güncelleme yapılırken, güncellemeye esas alınan somut veriler tek tek uygulanarak ödeme tarihinden ifanın imkânsız hale geldiği tarihe kadar paranın ulaştığı değer her bir dönem için hesaplanmalı, sonra bunların ortalaması alınmalıdır....
Aksi halde Belediyenin zenginleştiğinin kabulüne ve davacıya muhtesat bedellerini ödemesine gerek bulunmamaktadır.Kabule göre de; 02.02.1991 gün, 1990/1 E-1991/1 K. sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında belirtildiği gibi iade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tespit edilmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme nedeniyle iade isteminde bulunabilmek için bir tarafın malvarlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. Bu azalma ve çoğalma dava konusu taşınmazın davacı tarafından davalıya teslim edildiği tarihte gerçekleştiğinin kabulü zorunludur....
Asıl dava, sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak ve birleşen davada açılan dava ise Hazine aleyhine TMK'nın 1007. maddesine dayalı tazminat istemine ilişkindir. Davacılar, murislerinin pay sahibi olduğu 6 parselin davalıya satılmasından sonra, 3402 sayılı Kanunun 41. maddesi gereğince yapılan düzeltme ve yüzölçüm artışı nedeniyle davalının sebepsiz zenginleştiği iddiasıyla, sebepsiz zenginleşme bedelinin davalıdan; bu değerle rayiç değer arasındaki farkın da Hazineden tahsili talebiyle dava açmıştır. Öncelikle sebepsiz zenginleşme konusundaki davaların temyiz incelemesini yapan Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin yerleşik kararları da gözönünde bulundurulduğunda (örnek:2009/240-3873, 2009/6304-8937) 2007 yılında Kadastro Kanununun 41.maddesi gereğince yapılan düzeltme sonucu taşınmazın yüzölçümünün 8000 m2’den 14.932 m2’ye çıkmış olmasına göre, davalı tarafın aradaki fark kadar 526 parsel sayılı taşınmaz malikleri aleyhine sebepsiz zenginleştiği ortadadır....
(TBK. m.77) Sebepsiz zenginleşmeden doğan borç ilişkisinde haklı bir sebep olmaksızın başka bir şahıs aleyhine zenginleşen kimsenin malvarlığında meydana gelen artışın aynen veya nakden iadesi söz konusudur. Her borç ilişkisinde olduğu gibi sebepsiz zenginleşmede de bir borçlu ve bir alacaklı vardır. Sebepsiz zenginleşme ilişkisinin borçlusu, malvarlığı haklı bir sebep olmaksızın başkası aleyhine artan (zenginleşen) kişidir. Sebepsiz zenginleşme borçlusunun belirlenebilmesi için, malvarlığı haklı bir sebep olmaksızın başkası aleyhine artan kişinin tespiti gereklidir. Yukarıda anlatılanlar ışığında somut olaya bakıldığında; davacının davaya konu bağımsız bölümü davalılardan inşaat halinde iken satın alıp taşınmazı içinde oturulabilir hale getirmek için yaptığı birtakım masraflar nedeniyle davalıların sebepsiz zenginleştiğinin kabulü mümkün değildir....
Kabule göre de; tescil davası yönünden Hazine lehine, sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davası yönünden ise davalı ...... lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi de doğru olmamıştır. ” gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak; davacının davalı ... karşı açmış olduğu tescil talebinin reddine, davacının ...... talebinin kabulü ile; 9.336,00.TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... ...... Başkanlığından alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı ...... tarafından temyiz edilmiştir. Uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince davacının taşınmaz bedelini davalı ......'den talep edip edemeyeceği noktasında toplanmaktadır. Sebepsiz zenginleşme, haklı bir sebep olmaksızın bir başkasının malvarlığından ya da emeğinden yararlanma olarak tanımlanır....
Kabule göre de; tescil davası yönünden Hazine lehine, sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davası yönünden ise davalı ... lehine vekalet ücretine hükmedilmemesi de doğru olmamıştır. ” gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak; davacının davalı ... karşı açmış olduğu tescil talebinin reddine, davacının ...... talebinin kabulü ile; 11.483,00.TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... ... Başkanlığından alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı ... tarafından temyiz edilmiştir. Uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince davacının taşınmaz bedelini davalı ...'den talep edip edemeyeceği noktasında toplanmaktadır. Sebepsiz zenginleşme, haklı bir sebep olmaksızın bir başkasının malvarlığından ya da emeğinden yararlanma olarak tanımlanır....
Davacı 02/09/2020 havale tarihli ıslah dilekçesiyle, davayı tamamen ıslah ederek sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde sera bedeli olarak 10.020,00 TL'nin davalıdan alınarak kendisine verilmesini istemiştir. İlk derece mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. Dava, sebepsiz zenginleşmeye dayalı tazminat istemine ilişkindir. Yapılan inceleme sonucunda, Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun 25/06/2020 tarih ve 564 sayılı Daireler arası İş Bölümü kararında 7. Hukuk Dairesi iş bölümünün 8. Maddesine göre; "Kararı veren mahkemenin sıfatına, nitelendirmesine ve sözleşme ilişkisi bulunup bulunmadığına bakılmaksızın (sebepsiz zenginleşmeden) (TBK m. 77 ila 82) davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar,"a bakma görevinin 7. Hukuk Dairesi'nin görevinde olduğu belirtilmiştir. Davanın niteliğine göre istinaf inceleme görevinin Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesinin görev alanına girmesi nedeniyle dava dosyasının 7....
