Sebepsiz zenginleşme kurumunun en önemli temel özelliği olan şahsilik prensibi gereğince kime karşı zenginleşme oluştuysa ona karşı talep de bulunulması gerektiğinden davalı arsa sahibine karşı davanın yöneltilmesinde bir isabetsizlik görülmediğinden davalıya pasif husumet düştüğünün kabulü gereklidir.Bu sebeple mahkemenin aksi yöndeki gerekçesinin hukuka aykırı olduğu anlaşılmıştır. Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Yargıtay 3....

Mahkemece, taraflar arasındaki kira ve bayilik sözleşmelerinin henüz ayakta iken, sözleşmelerin geçersiz hale geleceğinden bahisle sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı olarak alacak davası açılamayacağı, dava tarihi itibariyle ve halen de taraflar arasındaki sözleşmesel ilişkinin devam ettiği, henüz iddia edilen sebepsiz zenginleşme olgusunun işlemeye başlamadığı, dava ön koşulunun henüz oluşmadığı ve davanın zamansız açıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir. Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, 19.9.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde 1.601,00 TL alacak için itirazın iptali, inkar tazminatının masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın reddi cihetine gidilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Dava dilekçesinde davalı çalışana haksız ödenen 1.601,00 TL alacağın sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir....

Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Türk Borçlar Kanunu'nun konuya ilişkin 77 ve devamı maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. (TBK m.77/1) Bunun için de, öncelikle iade borcunun kapsamı belirlenmeli, fakirleşme ve zenginleşme zamanı tesbit edilmelidir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Alacak Uyuşmazlık, sebepsiz zenginleşme nedeniyle alacak istemine ilişkindir. Davacı, kendisinin de paydaş olduğu taşınmazın paydaş olan diğer davalılar tarafından kiraya verilmesi ile elde edilen gelirden kendisine payı oranında ödeme yapılmadığından bahisle alacak talebinde bulunmuştur. Taraflar arasında kira ilişkisi bulunmamaktadır. Bu durumda temyiz incelemesi dairemizin görevi dışında bulunduğundan dosyanın görevli Yargıtay 3.Hukuk Dairesi Başkanlığı'na gönderilmesine, 26.03.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

Kural olarak davacı, taşınmaz üzerinde yaptıkları muhtesat ve faydalı giderler (bina) nedeniyle taşınmazın satış bedelinde bir artış olmuş ise, bu artan değeri davalılardan (paylarına isabet eden miktarı) sebepsiz zenginleşme kuralları uyarınca isteyebilir....

Saygıdeğer çoğunluk tarafından da temerrüt olmadan işlemiş faize hükmedilmesinin yanlışlığına işaret edilmiş ise de; davalının sebepsiz zenginleşme nedeniyle iade etmesi gereken miktarın denkleştirici adalet ilkesi gereğince bir kısım ekonomik verilerden yararlanılarak güncellenmesi gerektiği şeklindeki görüşüne iştirak etme imkanı bulunmamaktadır. Zira, sebepsiz zenginleşme halinde iadenin şumulü 818 sayılı BK'nun 63. maddesinde düzenlenmiştir. Denkleştirici adalet ilkesi; 4721 sayılı TMK'nun 1. maddesi gereğince, kanunda uygulanabilir bir hüküm veya örf ve adet yok ise hakim kendisi kanunkoyucu olsaydı nasıl bir kural koyacak idiyse ona göre karar verir, hükmüne dayanılarak ortaya çıkmış bir ilkedir. Oysa sebepsiz zenginleşme halinde iadenin şumulü kanunen bellidir. Bu itibarla yerel mahkeme kararının davalı şirket lehine bozulması gerektiği görüşünde olduğumuzdan, saygıdeğer çoğunluğun yazılı gerekçeyle hükmün davacı lehine bozulması görüşüne muhalifiz. 20.01.2016...

Mahkemece, davacının iskan harcına ilişkin ödemeleri 11/08/2008 ve 20/11/2008 tarihlerinde yaptığı, davayı ise 30/12/2009 tarihinde, bir yıllık zamanaşımı süresi geçtikten sonra açtığı, buna göre davanın 818 sayılı BK'nın 61. maddesinde düzenlenen bir yıllık zamanaşımı süresi geçtikten sonra açıldığı kanaatine varılarak davanın zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiştir. Dava; sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak istemine ilişkindir. Temyize konu uyuşmazlık; davacının talebinin zamanaşımına uğrayıp uğramadığı noktasında toplanmaktadır. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olması gerekir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veye tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir....

ın, ihalede bir bedel ödemediği kuyu ve tesisatı yönünden (½ oranında) sebepsiz zenginleştiği kabul edilmelidir. Mahkemece, bu husus gözardı edilerek, davalı ... yönünden de davanın reddine dair, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir...." gerekçesi ile bozulmuş, mahkemece bozmaya uyulmuş, bozma kararından önce gidilen keşfe dayanarak hazırlanan bilirkişi raporu hükme esas alınarak davanın kısmen kabulüne, 7.707.50.-TL alacağın dava tarihinden yasal faizi ile davalı ...'dan alınmasına, davalı ... bakımından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir .Sebepsiz zenginleşme kurallarına göre, alacak talebinde bulunabilmek için fakirleşme ve zenginleşme anının gerçekleşmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme, ortaklığın giderilmesi yoluyla satışın yapıldığı ve satış bedelinin ödendiği tarihte gerçekleşir....

Dava, sebepsiz zenginleşme iddiasına dayalı alacak talebine ilişkindir. Borçlar Kanunu'nun 61.maddesinin 1.cümlesine göre, haklı bir neden olmaksızın başkasının zararına zenginleşen kimse, onu geri vermek zorundadır. Sebepsiz zenginleşmeden sözedilebilmesi için; bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Borçlar Kanunu'nun konuya ilişkin 61 ve ardından gelen maddelerindeki düzenlemelere göre, sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan veya tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır....