Somut olayda davacı, idareden ve özel şahıslardan kiraladığı taşınmazların davalılar tarafından kullanılmaları nedeniyle davacı tarafından yapılan ödemelere ve giderlere katılmamalarından kaynaklı davalıların sebepsiz zenginleştiği iddiasına dayanmaktadır. 6098 sayılı TBK. m.77/1'e göre; zenginleşen başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; TBK. m. 79 ve 80'de "aynen geri verme ilkesi"ne göre düzenlenmiştir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır....
Somut olayda davacı, idareden ve özel şahıslardan kiraladığı taşınmazların davalılar tarafından kullanılmaları nedeniyle davacı tarafından yapılan ödemelere ve giderlere katılmamalarından kaynaklı davalıların sebepsiz zenginleştiği iddiasına dayanmaktadır. 6098 sayılı TBK. m.77/1'e göre; zenginleşen başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; TBK. m. 79 ve 80'de "aynen geri verme ilkesi"ne göre düzenlenmiştir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır....
-TL bedelli çekin 10/06/2016 tarihinde davalı tarafça bankaya takas odası marifeti ile ödendiğini, çekin keşide tarihi ile oynama yapılarak keşide tarihinin 20/06/2016 olarak değiştirilerek tahrifat yapıldığını, bu hali söz konusu çekin kıymetli evrak niteliğinde olmadığını, çekin hamilinin Çalı Köylüler Ltd.Şti gözüktüğünü, ancak çekin kim tarafından verildiğinin bilinmemekte olduğunu, çekin davalı bankaya dava dışı 3.bir firma veya hamil tarafından ticari ilişkileri gereği bankaya verildiğini, davalı bankanın da söz konusu çeki kabul ederek davalı bankanın yetkili hamil konumuna geldiğini, tahrifat nedeniyle kambiyo evrakı vasfında olmayan çek nedeniyle haksız olarak ödemiş olduğu çek bedelinin sebepsiz zenginleşme hükümlerince tahsiline karar verilmesini talep etmektedir. DAVALININ CEVABI : Davalı taraf ise davanın reddini talep etmekte, söz konusu çekin bankadan krediler kullanan ......
Hal böyle olunca; mahkemece yersiz ödeme yapıldığı iddia edilen tarihlerde yürürlükte olan 2006/10344 sayılı Bakanlar Kurulu kararında “yiyecek içecek hizmetleri” branşının yer almaması nedeniyle hatalı ödemenin, sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde istenebileceği gözetilerek, tarafların tüm delilleri toplanıp, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve yazılı gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülmüş, bu husus hükmün bozulmasını gerektirmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 02.05.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Dava, ortak taşınmaza yapılan faydalı ve zorunlu masrafların BK'nun 61.maddesi gereğince sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tahsili talebine ilişkindir Paydaşlığın giderilmesine konu olan taşınmaza, paydaşlar tarafından faydalı ve zaruri masraf yapılmış ise; bu masraf, diğer paydaşlardan sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre istenebilir. Sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için, bir tarafın mal varlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. İade borcunun kapsamını belirlemede öncelikle fakirleşme ve zenginleşme zamanının tesbit edilmesi gerekir. Sebepsiz zenginleşme borçlusunun bu muhdesatın yapıldığı anda ekonomik açıdan zenginleştiği, yapanın ise o anda fakirleştiği ileri sürülemez. Zira vücuda getiren paydaş tarafından kullanılan muhdesatın, diğer paydaşlara herhangi bir katkısı bulunmamaktadır. Ekonomik yönden zenginleşme ve fakirleşmenin, satış suretiyle taşınmazdaki ortaklığın giderildiği anda gerçekleştiğinin kabulü gerekir....
Md gereğince tebliğ olunan haciz ihbarnameleri nedeniyle ve haciz baskısı altında icra dosyasına ödeme yapmak zorunda kaldığını, gerçekte böyle bir borcu olmadığını, yapılan ödeme ile davalının sebepsiz şekilde zenginleştiğini beyanla alacak talep etmektedir. Yerleşik Yargıtay kararlarında açıkça vurgulandığı üzere; icra müdürlüğüne sehven yatırılan paranın istirdat veya sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi talep edilebilecektir. Eldeki davada, davacı yaptığı ödeme oranında, takip borçusu durumundaki davalı ... ... Ltd. Şti'nin takip borcu sone ermekle sebepsiz zenginleştiğinden bahisle davanın kabulüne karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. HÜKÜM: Ayrıntıları yukarıda açıklandığı üzere; 1-Davanın KABULÜ İLE; 29.810,00TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsil ile davacıya ödenmesine, 2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli 2.036,32.-TL harçtan peşin olarak alınan 509,09....
Mahkemece verilen ilk kararda; davalı ...’in keşideci olduğu ve bu nedenle davalılara sebepsiz zenginleşme davası açılabileceği, fakat davalı hakkında kambiyo hukukuna dayalı mevcut bir icra takibi olması nedeniyle sebepsiz zenginleşme davası açılması şartlarının oluşmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir. Mahkemece uyulan Dairemizin bozma ilamında ise, davacının icra dosyasındaki takip hakkının düşüp düşmediği belirlenerek ...’nın 644. maddesindeki koşulların oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Mahkemece, temyize konu işbu kararda davanın sebepsiz zenginleşme zamanaşımının dolduğu gerekçesiyle reddine karar verilmiş ise de, davalı tarafından ileri sürülen zamanaşımı def’i ilk kararda reddedilip esastan karar verilmiş ve bu ret kararı davalı ... tarafından temyiz edilmemiş ve bu husus davacı lehine usuli kazanılmış hak oluşturmuştur....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2018/1514 KARAR NO : 2021/815 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ERZURUM ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ : 15/02/2016 (Dava), 14/09/2017 (Karar) NUMARASI : 2016/189 ESAS, 2017/447 KARAR DAVA KONUSU : Alacak (Sebepsiz Zenginleşme Nedeniyle İstirdat) KARAR : Taraflar arasında görülen Alacak (Sebepsiz Zenginleşme Nedeniyle İstirdat) davasına ilişkin olarak yapılan açık yargılama sonucunda verilen karara karşı yasal süresi içerisinde davalı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine HMK 352. madde uyarınca dosya üzerinden ön inceleme yapıldı....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; hukuki niteliği itibariyle; davacının davalı şirketin pay sahibi ve yetkilisi olduğu tarihte davacı şirket adına ileri tarihli çeki imzalaması, bu çekin davalı şirket ile dava dışı ------ arasında ticari ilişkiye ilişkin imzalandığı, davalı şirketin bu çek ile ticari mallar aldığı, davacının şirket hisselerini --- tarihinde---- devrederek şirketten ayrıldığı, ödenmeyen çek için --------- için davacı tarafından yapılan ödemenin davalı için sebepsiz zenginleşme teşkil ettiği iddiasına dayalı alacak davasıdır. Dava konusu çekte davacının aval olarak imzasının bulunduğu ve çek nedeniyle ödemeler yaptığı, yapılan bu ödemelerin çekin asıl borçlusu olan davalıdan sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanak iadesi talep edilmiştir. Sebepsiz zenginleşme oluşması için, bir tarafın mal varlığından eksilme, diğer tarafın mal varlığında ise artış olması gerekir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; hukuki niteliği itibariyle; davacının davalı şirketin pay sahibi ve yetkilisi olduğu tarihte davacı şirket adına ileri tarihli çeki imzalaması, bu çekin davalı şirket ile dava dışı ------ arasında ticari ilişkiye ilişkin imzalandığı, davalı şirketin bu çek ile ticari mallar aldığı, davacının şirket hisselerini --- tarihinde---- devrederek şirketten ayrıldığı, ödenmeyen çek için --------- için davacı tarafından yapılan ödemenin davalı için sebepsiz zenginleşme teşkil ettiği iddiasına dayalı alacak davasıdır. Dava konusu çekte davacının aval olarak imzasının bulunduğu ve çek nedeniyle ödemeler yaptığı, yapılan bu ödemelerin çekin asıl borçlusu olan davalıdan sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanak iadesi talep edilmiştir. Sebepsiz zenginleşme oluşması için, bir tarafın mal varlığından eksilme, diğer tarafın mal varlığında ise artış olması gerekir....
