Kaynağını Türk Borçlar Kanununun 29. maddesinden alan taşınmaz satış vaadi sözleşmeleri, Türk Borçlar Kanununun 237. maddesi ile Türk Medeni Kanununun 706. ve Noterlik Kanununun 89. maddesi hükümleri uyarınca noter önünde re’sen düzenlenmesi gereken, bir başka anlatımla geçerliliği resmi şekil şartına bağlı kılınan, tam iki tarafa borç yükleyen ve kişisel hak sağlayan sözleşme türüdür. Vaat alacaklısı, taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ile mülkiyet devir borcu yüklenen satıcıdan edim yerine getirilmediğinde Türk Medeni Kanununun 716. maddesi uyarınca açacağı tapu iptali ve tescil davasında borcun hükmen yerine getirilmesini isteyebilir. Satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptal ve tescil davalarının kabulü için aranacak ilk husus sözleşmenin ifa olanağının bulunup bulunmadığıdır....
Vaat alacaklısı, taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ile mülkiyet devir borcu yüklenen satıcıdan edim yerine getirilmediğinde Türk Medeni Kanununun 716. maddesi uyarınca açacağı tapu iptali ve tescil davasında borcun hükmen yerine getirilmesini isteyebilir. Satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan davaların kabulüne karar verebilmek için sözleşmenin ifa olanağı bulunmalıdır. Geçerli bir sözleşmenin ifa olanağının bulunmaması halinde ise 818 sayılı BK’nın 96 ve 106. maddelerinin dikkate alınması gerekmektedir. Somut olayda, her ne kadar davalıların murisi ve davalı ... tarafından satış vaadi sözleşmesi ile 604 parsel sayılı taşınmazda murislerinden intikal edecek payların davacıların murisi ...'...
Yerel mahkemece de dava konusu somut olayda davacı ile davalılar Aziz ve Ensar arasında adi ortaklık sözleşmesi bulunduğu kabul edilmiş ve adi ortaklık sözleşmesinden kaynaklanan uyuşmazlığa adi ortaklığa ve adi ortaklığın tasfiyesine ilişkin yasa hükümleri uygulanmak suretiyle uyuşmazlık hakkında karar verilmiştir. Dava, adi ortaklık sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil, olmadığı taktirde alacak istemine ilişkindir. Dairemizin görev alanı HSK'nın 01/09/2020 tarihli kararında belirtilen işlerle sınırlıdır. 01/09/2020 tarihli İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Daireleri ve Ceza Daireleri arasındaki iş bölümü kararı gereğince; "Kararı veren mahkemenin ve tarafların sıfatına bakılmaksızın adi ortaklıktan kaynaklanan davalar nedeniyle verilen hüküm ve kararlar" İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin görev alanındadır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Dava, taşınmaz satış vaadi ve barter sözleşmesinden kaynaklı tapu iptali ve tescil, bu mümkün olmadığı taktirde taşınmazın rayiç değerinin dava tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte tahsili, bu mümkün olmadığı taktirde ödenen bedelin iadesi istemine ilişkindir. Mahkememize tevzi edilen; ----- görevsizlik kararı ile ----sayılı dosyasına kaydının yapıldığı, ---- sayılı görevsizlik kararı verilerek dosyanın ---- gönderildiği, ----- Kararı ile yargı yeri olarak mahkememiz belirlenmiş olmakla dava mahkememizin ---- kaydı yapılmıştır. Davacı vekilince sunulan 10/10/2023 tarihli dilekçe ile; dava konusu taşınmazın müvekkiline devrinin yapıldığını bu nedenle davadan feragat ettiklerini, bu yönde karar verilmesini talep etmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Dava, taşınmaz satış vaadi ve barter sözleşmesinden kaynaklı tapu iptali ve tescil, bu mümkün olmadığı taktirde taşınmazın rayiç değerinin dava tarihinden itibaren işleyecek en yüksek banka mevduat faiziyle birlikte tahsili, bu mümkün olmadığı taktirde ödenen bedelin iadesi istemine ilişkindir. Mahkememize tevzi edilen; ----- görevsizlik kararı ile ----sayılı dosyasına kaydının yapıldığı, ---- sayılı görevsizlik kararı verilerek dosyanın ---- gönderildiği, ----- Kararı ile yargı yeri olarak mahkememiz belirlenmiş olmakla dava mahkememizin ---- kaydı yapılmıştır. Davacı vekilince sunulan 10/10/2023 tarihli dilekçe ile; dava konusu taşınmazın müvekkiline devrinin yapıldığını bu nedenle davadan feragat ettiklerini, bu yönde karar verilmesini talep etmiştir....
Davanın niteliği, tapu kaydı, düzenleme şeklinde satış vaadi sözleşmesi ve ekleri, sunulan belge ve deliller ile tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve ipotek, takyidatlardan ari tescil, olmadığı taktirde taşınmaz değerinin tahsili, gecikme tazminatı istemine ilişkin terditli dava olup birincil talep yönünden uyuşmazlık taşınmazın aynına yöneliktir. Doğaldır ki davacının iddiasında haklı olup olmadığı yargılama sonunda tüm taraf delilleri toplandıktan, incelendikten ve değerlendirildikten sonra ortaya çıkacak ve davacının istemi hakkında karar verilecektir. Davacının dava dilekçesi ile talep ettiği ihtiyati tedbir isteminin kapsamının dava konusu taşınmazın devrinin önlenmesine yönelik geçici hukuki koruma niteliğindeki ihtiyati tedbir talebinden ibaret olduğu açıktır....
Davalı ..., satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tüm haklarını davacıya temlik ettiğini savunmuştur. Mahkemece davanın kabulü ile dava konusu taşınmazın tapu kaydının iptali ile taşınmazın yasal izinler alındıktan sonra davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir. Hükmü, davalı şirket vekili temyiz etmiştir. 1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki sair temyiz itirazları yerinde görülmemiş ve reddi gerekmiştir. 2- HUMK.nun 388 maddesi uyarınca, hüküm kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gerekir.Anılan madde hükmü uyarınca, şarta bağlı ve terditli olarak hüküm kurulması da mümkün değildir....
Noterliğinde düzenlenen 12.07.2004 tarihli satış vaadi sözleşmesi ile satın aldığını belirterek satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil terditli 250.000TL tazminat istemiş ve tazminat talebini 26/02/2015 tarihli duruşmada 500.000,00TL olarak ıslah etmiştir. Davalılar vekili, satış vaadi sözleşmesi yapılırken davacının taşınmazın tapusuz olduğunu bildiğini ve sözleşmenin geçersiz olduğunu, sözleşmenin ancak zilyetliğin devri olarak yorumlanabileceğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkeme 23.02.2017 tarihinde davanın reddine karar vermiştir....
Dava, düzenleme gayrimenkul satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir. Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre; Dava konusu parselin 09.06.1997 günlü düzenleme sözleşme ile 70.000.000 TL. bedelle satışı vaat edilmiştir. Ancak, 25.02.2007 gününde mahallinde yapılan keşif sonunda dava tarihi itibariyle taşınmazın değeri 8000 YTL. olarak tespit edilmiştir. Satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil davalarında mahkemenin görevi HUMK.nun 1. maddesi uyarınca müddeabihin dava tarihindeki değerine göre belirlenir. Bu durumda taşınmazın dava tarihi itibariyle keşfen saptanan değerine nazaran asliye mahkemesi görevli olmasına rağmen, mahkemece sözleşmedeki değer esas alınarak görevsizlik kararı verilmesi doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Merzifon 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/392 esas, 2021/260 karar sayılı dava dosyasında verilen tapu iptali ve tescil (satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan) talebinin kabulüne karşı, davalı vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; tapu iptali ve tescil (satış vaadi sözleşmesinden kaynaklanan) istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...-Davanın KABULÜ ile, -Amasya ili, Merzifon ilçesi, Ortaova köyü, Barajaltı mevkii, -160 ada, 7 parsel, -163 ada ,1 parsel ve -165 ada, 1 parsel sayılı taşınmazlarda davalı T3 adına kayıtlı bulunan hisselerin tapu kaydının İPTALİ ile davacı T1 adına KAYIT VE TESCİLİNE, " karar verilmiştir....
