"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmeden dönme, bedel iadesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik verilen hüküm süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dava, ayıplı ifa nedeniyle sözleşmeden dönme ,bedel iadesi istemine ilişkindir. Taraflar arasında rüzgar türibini imalat ve montajına ilişkin sözleşmenin varlığı, bedel ödemesi ve imalat sonrası trübinin davacının taşınmazı üzerine monte edildiği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır....

Ancak, satılanda gizli ayıp bulunması halinde ve böyle bir ayıbın bulunduğu sonradan anlaşılırsa, hemen satıcıya bildirilmelidir, bildirilmezse satılan bu ayıpla birlikte kabul edilmiş sayılır. TBK'nın 227. maddesinde ise satılanın ayıplı olması halinde alıcının seçimlik hakları; "satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme, aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme, imkan varsa satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme" olarak belirlenmiştir....

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; ayıplı malın iadesi, bedel iadesi ve maddi ve manevi tazminat talebine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK 355. Madde gereğince istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebeplerle ve resen kamu düzenine aykırılık yönünden sınırlı olarak yapılmıştır. Satış sözleşmesi tarihinde yürürlükte bulunan 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un (TKHK) ayıplı mal başlıklı 8. maddesinde; "Ayıplı mal, tüketiciye teslimi anında, taraflarca kararlaştırılmış olan örnek ya da modele uygun olmaması ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımaması nedeniyle sözleşmeye aykırı olan maldır....

Noterliğinde düzenlenen 26.01.2012 tarih ve 02545 yevmiyeli araç satış sözleşmesi ile satın aldığını, 26.01.2012 tarihinden Ankara 3. Sulh Ceza Mahkemesinin 22.11.2017 tarih ve 2017/9495 değişik iş sayılı “Fiili El Koyma” kararına kadar kullandığını, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Kaçakçılık ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosunun 2017/56611 sayılı soruşturma dosyası incelendiğinde aracın 0 (sıfır) araç olarak ithal edilmesi gerekirken Almanya’da trafiğe tescil edilmiş bir araç olduğu, bunun savcılık incelemesi ile tespit edildiği ve bu nedenle ‘kaçak araç’ durumunda olması nedeniyle el konulduğunu öğrendiğini belirterek, aracın hukuki ayıplı olması nedeniyle Bursa 17. Noterliği 26.01.2012 tarih ve 02545 yevmiye numaralı satış sözleşmesinin iptali ile aracın rayiç bedeli olan 122.000,00 TL'nin davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin talep ve dava haklarının saklı tutulmasına, alacağa aracın zapt tarihinden itibaren avans faizi yürütülmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....

Bu durumda mahkemece yapılacak iş, davacının talep edebileceği tazminat miktarının belirlenmesi için, yerleşik Yargıtay kararlarında belirtildiği üzere, satış bedelinden indirilmesi gereken miktarın tespitinde, dava konusu aracın satış tarihindeki piyasa bedelinin belirlenmesi konusunda yeterince emsal araştırması yaptırmak ve nispi metod uygulanarak dava konusu aracın tarafların kararlaştırdıkları satış bedeli gözetilmeksizin satış tarihi itibariyle gerçek ayıpsız ikinci el rayiç değeri ile mevcut ayıplı ikinci el rayiç değeri ayrı ayrı belirlenerek, belirlenecek bu miktarlar birbirine oranlanmalı (bu iki değer birbirine bölünmeli) ve tespit edilecek bu oran da satış bedeline uygulanarak, satış bedelinden indirilmesi gereken miktar bu şekilde belirlenerek, (nisbi yönteme göre ödenecek Bedel=Kararlaştırılan Bedel(satış bedeli) x Ayıplı Değer/(bölü) Ayıpsız Bedel şeklinde orantı kurularak bulunan rakamın, satış bedelinden mahsubu ile bulunan miktar olup),otomotiv alanında uzman makine mühendisi...

Alıcının, sözleşmeden dönme hakkını kullanması hâlinde, durum bunu haklı göstermiyorsa hâkim, satılanın onarılmasına veya satış bedelinin indirilmesine karar verebilir. Satılanın değerindeki eksiklik satış bedeline çok yakın ise alıcı, ancak sözleşmeden dönme veya satılanın ayıpsız bir benzeriyle değiştirilmesini isteme haklarından birini kullanabilir..." düzenlemesi mevcuttur. Öte yandan Aynı Yasa'nın 231. maddesinde "Satıcı daha uzun bir süre için üstlenmiş olmadıkça, satılanın ayıbından doğan sorumluluğa ilişkin her türlü dava, satılandaki ayıp daha sonra ortaya çıksa bile, satılanın alıcıya devrinden başlayarak iki yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. Alıcının satılanın kendisine devrinden başlayarak iki yıl içinde bildirdiği ayıptan doğan def’i hakkı, bu sürenin geçmiş olmasıyla ortadan kalkmaz. Satıcı, satılanı ayıplı olarak devretmekte ağır kusurlu ise, iki yıllık zamanaşımı süresinden yararlanamaz.." düzenlemesi yer almaktadır....

nın 227 maddesi "Satıcının satılanın ayıplarından sorumlu olduğu hallerde alıcı aşağıdaki seçimlik haklarından birini kullanabilir. 1-Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, 2-Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, 3-Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasının isteme, 4-İmkan varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme, Alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır. Satıcı, alıcıya aynı malın ayıpsız bir benzerini hemen vererek ve uğradığı zararın tamamını gidererek seçimlik haklarını kullanmasını önleyebilir. Alıcının, sözleşmeden dönme hakkını kullanması hâlinde, durum bunu haklı göstermiyorsa hâkim, satılanın onarılmasına veya satış bedelinin indirilmesine karar verebilir....

Mahkememizce gösterilen delillerin toplanmasına müteakip dosya bilirkişiye verilerek malın ayıplı olup olmadığı, ayıbın niteliği, onarım gerekip gerekmediği ve ayıp oranında bedel indirimi hakkında rapor tanzimi istenmiştir. ----- tarafından hazınlanan rapora özetle ve mealen ; satışa konu aracın hasar sorgu kayıtlarına göre sel/su baskını ağır hasarlı kaydının bulunduğu, bu nedenle araç motorunun değiştirilmesi gerektiği , aracın gizli ayıplı mal niteliğinde olduğu, satıcının ayıptan sorumlu olduğu, sözleşmeden dönme halinde satış bedelinin ---, satış bedelinden indirim miktarının----olduğu yönünde tespit, hesap ve görüş bildirilmiştir. Mahkememizce bilirkişi raporu taraf vekillerine tebliğ edilmiş ve vaki itirazlar gözetilerek bilirkişiden ek rapor düzenlemesi istenmiştir....

Ayıp oranında bedelden indirim taleplerinde bu bedelin nasıl hesaplanacağı ise Yargıtay içtihatlarıyla kabul edilen ve uygulanan "nispi metod" olarak adlandırılan hesaplama yöntemiyle yani satış tarihi itibariyle satılanın, ayıpsız ve ayıplı değerleri arasındaki oranın, satış bedeline yansıma miktarı belirlenmelidir. Diğer bir ifadeyle tarafların kararlaştırdıkları satış bedeli gözetilmeksizin, satış tarihi itibariyle gerçek ayıpsız rayiç değeri ile ayıplı haldeki rayiç değeri ayrı ayrı belirlenerek, bu iki değerin birbirine bölünmesi suretiyle elde edilecek oran, satış bedeline uygulanmalıdır ( Ödenecek indirilmiş ücret = ( Kararlaştırılan ücret x Ayıplı ücret) / Ayıpsız değer. ). Buna göre dosya kapsamında bulunan bilirkişi raporuna göre aracın ayıpsız değerinin 110.000,00 TL olduğu, taraflar arasındaki satış bedelinin 75.000,00 TL olduğu, aracın ayıplı değerinin ise 99.000,00- TL olduğu anlaşılmıştır....

Maddesinde; Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici; a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme, ç) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür." düzenlemesine yer verilmiştir....