Gerekçe ve Sonuç Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile sürekli iş göremezlik oranının belirlenmesi istemine ilişkin eldeki davada davacı tarafından vazgeçilmez nitelikte olan sosyal güvenlik hakkının kullanılmasının söz konusu olması, iş kazası nedeniyle işveren aleyhine açılan maddi ve manevi tazminat davasının yargılaması sırasında davacının sürekli iş göremezlik oranına herhangi bir itiraz yöneltmemiş olmasının sürekli iş göremezlik oranının kesinleştiği anlamına gelmemesi ve anılan hususun tazminat davası içinde değerlendirilmesinin gerekmesi, Adli Tıp Kurumu 2 inci Üst Kurulunun bu konuda son merci durumunda olması ve mütalaasının bağlayıcı nitelikte bulunması, davacının sürekli iş göremezlik derecesinin ve başlangıç tarihinin de belirlenmiş olması gerekçeleri ile davacının istinaf başvurusunun kabulü ile; ... 1 inci İş Mahkemesi'nin 29.09.2022 tarihli ve 2021/337 E. 2022/389 K....
İNCELEME İstinaf başvuru sebep ve gerekçeleri ile kamu düzeni kapsamında Daire önüne gelen uyuşmazlık; davacının sürekli iş göremezlik oranının tespitine ilişkindir....
Bu durumda, peşin sermaye değerli gelirin başladığı tarih itibariyle düşen iş göremezlik oranına göre belirlenmesi zorunlu olup; başlangıçtaki yüksek iş göremezlik oranı nedeniyle fazladan (yüksek iş göremezlik oranı ile düşen iş göremezlik oranı arasındaki fark iş göremezlik nedeniyle) ödenen fark gelirlerin, yeni oran üzerinden belirlenmiş olan peşin sermaye değerli gelire ilavesi gereği bulunmaktadır. Yapılacak hesaplamada yüksek iş göremezlik derecesine göre belirlenen ilk peşin sermaye değerli gelirden daha fazla olamaz. Mahkemece yukarıda belirtilen sürekli iş görmezlik derecesine itiraz prosedürü ve sigortalının açmış olduğu maddi-manevi tazminat dosyası da gözetilmek suretiyle, iş göremezlik derecesi konusundaki uyuşmazlık sona erdirilmeli, belirlenecek orana göre azalmış olduğunun tespitine müteakip, gelirin ilk peşin sermaye değeri Kurumdan sorularak, sonucuna göre karar verilmelidir....
Somut olayda; iş kazasına uğrayan sigortalı .....’ın %53 sürekli iş göremezlik derecesine göre gelir bağlandığı, yapılan kontrol muayenesi sonucu 15.3.2003 tarihinden itibaren sürekli iş göremezlik derecesinin %33,20’e düştüğü, tekrar yapılan kontrol muayenesi sonucu 1.6.2011 tarihinden itibaren sürekli iş görmezlik derecesinin %26'e düştüğü kontrol gerektirmez kaydı düşülerek kesinleştiği anlaşılmaktadır. Sürekli iş göremezlik derecesindeki düşmeye bağlı olarak değişime uğrayan gelir, yüksek iş göremezlik oranı nedeniyle bağlanmış olan başlangıçtaki gelir olup; gelir hesabındaki unsurlardan biri olan iş göremezlik oranındaki düşme karşısında, başlangıçtaki gelirin, değişen iş göremezlik oranına uyarlanması zorunluluğu bulunmaktadır....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi KARAR Davacı, iş kazası sonucu sürekli iş göremezlik durumuna giren sigortalıya bağlanan gelirler ile yapılan harcama ve ödemelerin 506 sayılı Yasanın 26. maddesi uyarınca tazminine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik ... Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Davaya konu somut olay; davalıya ait bahçenin istinat duvarını yapmak için çukur kazan sigortalının, kazmaya devam ederken önündeki kayanın eğim nedeniyle düşmesi sonucu %28,2 sürekli iş göremezlik durumuna girecek şekilde yaralanması şeklinde gerçekleştiği anlaşılmaktadır....
Bu durumda, peşin sermaye değerli gelirin, gelir başlangıç tarihi (01.07.2008) itibarıyla, artan iş göremezlik oranına (% 27,2) göre belirlenmesi; yeni oran üzerinden belirlenmiş olan bu peşin sermaye değerli gelirden, gelir başlangıç (01.07.2008) tarihinden, sürekli iş göremezlik derecesinin yükseldiği (18.12.2010) tarihe kadar ödenen gelirin, düşük iş göremezlik oranı ile, artan iş göremezlik oranı arasındaki fark iş göremezlik oranına (%3,2) karşılık gelen miktarının mahsubu gerekecektir. Öte yandan, başlangıçtaki gelir onay tarihinin esas alınması gereği de, dikkate alınmalıdır. Yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde, bulunacak ilk peşin değerli tutara, ilk rücu ile kesinleşen kusur uygulanmak ve ayrıca ilk rücu ile hükmedilen ilk peşin değerli tutar mahsup edilmek suretiyle kurum alacağı saptanmalı ve sonucuna göre karar verilmelidir....
Bu durumda, peşin sermaye değerli gelirin başladığı tarih itibariyle düşen iş göremezlik oranına göre belirlenmesi zorunlu olup; başlangıçtaki yüksek iş göremezlik oranı nedeniyle fazladan (yüksek iş göremezlik oranı ile düşen iş göremezlik oranı arasındaki fark iş göremezlik nedeniyle) ödenen fark gelirlerin, yeni oran üzerinden belirlenmiş olan peşin sermaye değerli gelire ilavesi gereği bulunmaktadır. Şu halde, sigortalının sürekli iş göremezlik durumuna girdiği tarih itibarıyla %13 sürekli iş göremezlik oranı üzerinden saptanacak ilk peşin sermaye değerli gelir miktarının Kurumdan sorularak, fark iş göremezlik (%17,2 - %13 = %4,2) oranı nedeniyle fazladan yapılan ödeme miktarı ilave edilmek suretiyle gelirin ilk peşin sermaye değeri belirlenerek varılacak sonuca göre karar verilmesi gerekir. 2-Ayrıca hükümüne uyulan bozma ilamına rağmen ......
Sürekli iş göremezlik oranındaki artışa bağlı olarak değişime uğrayan gelir, düşük iş göremezlik oranı nedeniyle bağlanmış olan başlangıçtaki gelir olup; gelir hesabındaki unsurlardan biri olan iş göremezlik oranındaki değişim karşısında, başlangıçtaki gelirin, değişen iş göremezlik oranına uyarlanması zorunluluğu bulunmaktadır.Bu durumda, peşin sermaye değerli gelirin, gelir başlangıç tarih itibarıyla, artan iş göremezlik oranına (% 27,20) göre belirlenmesi; yeni oran üzerinden belirlenmiş olan bu peşin sermaye değerli gelirden, gelir başlangıç tarihinden, sürekli iş göremezlik derecesinin yükseldiği (24.08.2009 ) tarihe kadar ödenen gelirin, düşük iş göremezlik oranı ile, artan iş göremezlik oranı arasındaki fark iş göremezlik oranına karşılık gelen miktarının mahsubu gerekecektir. Öte yandan, başlangıçtaki gelir onay tarihinin esas alınması gereği de, dikkate alınmalıdır....
Peşin sermaye değerli gelirin, gelir başlangıç tarihi itibarıyla, artan sürekli iş göremezlik oranına göre belirlenmesi; yeni oran üzerinden belirlenmiş olan bu peşin sermaye değerli gelirden, gelir başlangıç tarihinden, sürekli iş göremezlik derecesinin yükseldiği tarihe kadar ödenen gelirin, düşük iş göremezlik oranı ile, artan iş göremezlik oranı arasındaki fark iş göremezlik oranına karşılık gelen miktarının mahsubu gerekir. Somut olayda; hükme esas alınan hesap raporunun yukarıda anılan ilkelere uygun olarak düzenlendiği, hüküm tesisine elverişli ve yeterli bulunduğu, davalı işverenin kusur oranına göre tazminle yükümlü olduğu tazminat tutarının yapılan açıklamalara uygun bir biçimde belirlendiği anlaşılmaktadır....
Sürekli iş göremezlik oranındaki artışa bağlı olarak değişime uğrayan gelir, düşük iş göremezlik oranı nedeniyle bağlanmış olan başlangıçtaki gelir olup; gelir hesabındaki unsurlardan biri olan iş göremezlik oranındaki değişim karşısında, başlangıçtaki gelirin, değişen iş göremezlik oranına uyarlanması zorunluluğu bulunmaktadır. Bu durumda, peşin sermaye değerli gelirin, gelir başlangıç tarihi(01.07.2009) itibarıyla, artan iş göremezlik oranına(%44,2) göre belirlenmesi; yeni oran üzerinden belirlenmiş olan bu peşin sermaye değerli gelirden, gelir başlangıç(01.07.2009) tarihinden sürekli iş göremezlik derecesinin yükseldiği (02.04.2013) tarihe kadar ödenen gelirin, düşük iş göremezlik oranı ile artan iş göremezlik oranı arasındaki fark iş göremezlik oranına(%13) karşılık gelen miktarının mahsubu gerekecektir. Öte yandan başlangıçtaki gelir onay tarihinin esas alınması gereği de dikkate alınmalıdır....
