Sözleşmenin uyarlanmasını haklı gösterecek bir sebep ve uyarlama istemli bir dava olmadıkça tarafların kabulünde olan sözleşme her iki tarafı da bağlar. Somut olayda da davacı sözleşmenin uyarlanması yönünde bir dava açmamıştır. Taraflar arasındaki sözleşmeye göre bedellerin davalı tarafından ödendiği bilirkişi raporuyla sabit olup davacının sözleşme dışı talebini hukuki dayanağı olmadığından davanın reddi gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
Sözleşmenin yeni durumlara uyarlanması yapılırken önce sözleşmede, daha sonra kanunda bu hususta intibak (uyarlama) hükümlerinin bulunup bulunmadığına bakılır. Sözleşmede ve kanunda hüküm bulunmadığı takdirde sözleşmenin değişen hal ve şartlara uydurulmasının gerekip gerekmeyeceği incelenir. Bazen de sözleşmede olumlu ve olumsuz intibak (uyarlama) kaydı bulunmakla beraber, bu kayda dayanılarak sözleşmenin kayıtla birlikte aynen uygulanmasını talep etmek TMK. nun 2/2 maddesi hükmü anlamında hakkın kötüye kullanılması manasına gelebilir. Böyle bir durumda sözleşmedeki intibak kaydına rağmen edimler arasında aşırı bir isabetsizlik çıkmışsa uyarlama yine yapılmalıdır. İşlem temelinin çöküşüne ilişkin uyuşmazlıkların giderilmesinde kaynak olarak TMK.nun 1, 2 ve 4.maddelerinden yararlanılacaktır. İşlem temelinin çöktüğünün dikkate alınması dürüstlük kuralının gereğidir. Diğer bir anlatımla durumun değişmesi halinde sözleşmede ısrar etmek dürüstlük kuralına aykırı bir tutum olur....
Sözleşmenin yeni durumlara uyarlanması yapılırken önce sözleşmede, daha sonra kanunda bu hususta intibak (uyarlama) hükümlerinin bulunup bulunmadığına bakılır. Sözleşmede ve kanunda hüküm bulunmadığı takdirde sözleşmenin değişen hal ve şartlara uydurulmasının gerekip gerekmeyeceği incelenir. Bazen de sözleşmede olumlu ve olumsuz intibak (uyarlama) kaydı bulunmakla beraber, bu kayda dayanılarak sözleşmenin kayıtla birlikte aynen uygulanmasını talep etmek TMK. nun 2/2 maddesi hükmü anlamında hakkın kötüye kullanılması manasına gelebilir. Böyle bir durumda sözleşmedeki intibak kaydına rağmen edimler arasında aşırı bir isabetsizlik çıkmışsa uyarlama yine yapılmalıdır. İşlem temelinin çöküşüne ilişkin uyuşmazlıkların giderilmesinde kaynak olarak TMK.nun 1, 2 ve 4.maddelerinden yararlanılacaktır. İşlem temelinin çöktüğünün dikkate alınması dürüstlük kuralının gereğidir. Diğer bir anlatımla durumun değişmesi halinde sözleşmede ısrar etmek dürüstlük kuralına aykırı bir tutum olur....
SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 21/01/2021 NUMARASI : 2019/1475 ESAS 2021/83 KARAR DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Afyokarahisar 2. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2019/1475 E. sayılı dosyasından verilen 21.01.2021 tarihli karara karşı, davacı vekili tarafından süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla; dosya ve tüm kayıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü....
Sözleşmenin yeni durumlara uyarlanması yapılırken önce sözleşmede, daha sonra kanunda bu hususta intibak (uyarlama) hükümlerinin bulunup bulunmadığına bakılır. Sözleşmede ve kanunda hüküm bulunmadığı takdirde sözleşmenin değişen hal ve şartlara uydurulmasının gerekip gerekmeyeceği incelenir. Bazen de sözleşmede olumlu ve olumsuz intibak (uyarlama) kaydı bulunmakla beraber, bu kayda dayanılarak sözleşmenin kayıtla birlikte aynen uygulanmasını talep etmek TMK. nun 2/2 maddesi hükmü anlamında hakkın kötüye kullanılması manasına gelebilir. Böyle bir durumda sözleşmedeki intibak kaydına rağmen edimler arasında aşırı bir isabetsizlik çıkmışsa uyarlama yine yapılmalıdır. İşlem temelinin çöküşüne ilişkin uyuşmazlıkların giderilmesinde kaynak olarak TMK.nun 1, 2 ve 4.maddelerinden yararlanılacaktır. İşlem temelinin çöktüğünün dikkate alınması dürüstlük kuralının gereğidir. Diğer bir anlatımla durumun değişmesi halinde sözleşmede ısrar etmek dürüstlük kuralına aykırı bir tutum olur....
Sözleşmenin yeni durumlara uyarlanması yapılırken önce sözleşmede, daha sonra kanunda bu hususta intibak (uyarlama) hükümlerinin bulunup bulunmadığına bakılır. Sözleşmede ve kanunda hüküm bulunmadığı takdirde sözleşmenin değişen hal ve şartlara uydurulmasının gerekip gerekmeyeceği incelenir. Bazen de sözleşmede olumlu ve olumsuz intibak (uyarlama) kaydı bulunmakla beraber, bu kayda dayanılarak sözleşmenin kayıtla birlikte aynen uygulanmasını talep etmek TMK. nun 2/2 maddesi hükmü anlamında hakkın kötüye kullanılması manasına gelebilir. Böyle bir durumda sözleşmedeki intibak kaydına rağmen edimler arasında aşırı bir isabetsizlik çıkmışsa uyarlama yine yapılmalıdır. İşlem temelinin çöküşüne ilişkin uyuşmazlıkların giderilmesinde kaynak olarak TMK.nun 1, 2 ve 4.maddelerinden yararlanılacaktır. İşlem temelinin çöktüğünün dikkate alınması dürüstlük kuralının gereğidir. Diğer bir anlatımla durumun değişmesi halinde sözleşmede ısrar etmek dürüstlük kuralına aykırı bir tutum olur....
DAVA KONUSU : Kira (Uyarlama İstemli) KARAR : Antalya 1. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2018/1291 E. - 2020/14 K....
Hayatın olağan akışına göre, durum ve koşullardaki değişikliğin edimler arası dengenin bozulmasına yol açması söz konusu değil ise borçlu bu duruma dayanarak sözleşmenin uyarlanması talebinde bulunamayacaktır. Kanunda veya Sözleşmede Hüküm Bulunmaması Sözleşmenin uyarlanması için gerekli olan önemli bir koşul da kanunda veya sözleşmede uyarlama konusunda hüküm bulunmamasıdır. Eğer taraflar arasındaki sözleşmede uyarlama konusunda olumlu veya olumsuz bir düzenleme varsa sözleşmenin uyarlanması konusu bu hükme göre çözüme kavuşturulacaktır. Sözleşme, olumsuz bir uyarlama hükmü içeriyorsa artık sözleşmenin uyarlanması söz konusu olmayacaktır. Ancak sözleşmedeki uyarlama hükmünün belirlenmesi burada önem arz etmektedir. Sözleşmedeki bu hüküm hâkim tarafından yorumlanarak kapsamı ve sınırları belirlenmelidir. Sözleşmedeki uyarlama hükmünün kapsamına girmeyen durum ve koşullar gerçekleşirse bu sefer yine borçlar kanunundaki uyarlama hükmünün uygulanması söz konusu olmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kira (uyarlama istemli) davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. K A R A R Davacı, davalıyla 734,736 ve 740 no.lu müşterek ticari alanların kiralanması konusunda 01.12.1995 tarihli kira sözleşmesi yaptıklarını, o tarihten bu zamana kadar oluşan krizlerle ekonomik şartların tamamen değiştiğini ve talep ettikleri kira bedelinin emsal taşınmazlar karşısında 1/5 oranında düştüğünü ileri sürerek, davaya konu müşterek alanların aylık kira bedelinin 5.000,00 TL olarak uyarlanmasını istemiştir. Davalı, davacının tüzel kişiliği bulunmadığını sözleşmenin uyarlanması şartlarının oluşmadığını savunarak davanın husumetten ve esastan reddini dilemiştir....
Uyarlama kurallarının uygulanması için, öngörülmez bir dış olayın meydana gelmesi gerekir. 6098 Sayılı TBK yürürlüğe girmesinden evvel, mevzuatımızda uyarlama kurumuna ilişkin bir düzenleme olmamakla birlikte, taraflar arasındaki sözleşme koşullarının daha sonra önemli ölçüde değişmesi halinde değişen bu koşullar karşısında (Clausula Rebüs Sic Stantibus -beklenmeyen hal şartı- sözleşmenin değişen şartlara uydurulması) ilkesi bağlamında ve MK 2. maddesinden de yararlanılmak suretiyle sözleşmenin yeniden düzenlenmesinin mümkün bulunduğu ve karşılıklı sözleşmelerde edimler arasındaki dengenin bozularak "işlem temelinin çökmesi" halinde MK 1, 2 ve 4'üncü maddelerinden yararlanılması gerektiğine dair öğreti ve uygulamada yerleşik bir kabul mevcut iken, 01/07/2012 tarihinde yürürlüğe giren TBK’nun 138. maddesi ile bu husus yasal bir düzenlemeye de kavuşturulmuştur....
