Böyle bir cezai şart hükmü, Borçlar Kanunun 325 inci maddesine göre talep konusu yapılabilecek olan sözleşmenin kalan süresine ait ücret isteğinden farklıdır. Bu durum, konuya dair yasal düzenlemenin tekrarı mahiyetinde de değildir. Gerçekten tarafların iradesi özel biçimde cezai şart düzenlemesi yönünde ortaya çıkmış olmakla, iradeye değer verilmeli ve cezai şart hükümlerine göre çözüme gidilmelidir. İşçinin bakiye süre ücreti ölçüt alınarak kararlaştırılmış olan cezai şarttan başka, sözleşmenin kalan süresine ait ücretlerin de Borçlar Kanununun 325 inci maddesine göre talep edilip edilemeyeceği sorununa değinmek gerekir ki, koşulların varlığı halinde sözleşmenin kalan süresine ait ücretlerin ayrıca talep edilebileceği kabul edilmelidir. Gerçekten, Borçlar Kanununun 158/II maddesine göre, borcun belli zaman ve yerde ifa edilmemesi hali için cezai şart kararlaştırılmışsa, alacaklı hem ifa hem de cezai şartı talep edebilecektir....

Mahkemece davalıya ödenen 46.000,00 TL'nin davacıya iadesi ile sözleşmede kararlaştırılan cezai şart için 237.000,00 TL'nin davalıdan tahsiline, kâr mahrumiyeti talebinin reddine karar verilmiştir. Taraflar arasında düzenlendiği ihtilâfsız olan sözleşmenin 3. maddesinde makinelerin en geç 11.09.2010 tarihinde teslim edileceği, geç teslim halinde günlük 500,00 TL cezai şartın tahakkuk ettirileceği kabul edilmiştir. Kararlaştırılan bu ceza niteliği itibariyle sözleşme tarihinde yürürlükte olan 818 sayılı BK'nın 158/II. maddesinde düzenlenen ifaya ekli cezadır. Bu cezanın talep edilebilmesi için, davalının yaptığı eserin eksik ve ayıplı olsa dahi teslim alınırken, anılan cezayı isteme hakkının saklı tutulması veya sözleşmede ihtirâzi kayda gerek olmaksızın cezai şart istenebileceğine dair bir hüküm bulunması, sözleşme feshedilmiş ise fesih halinde de istenebileceğine ilişkin hüküm bulunması gerekir....

Cezai şart alacağı yönünden ise; sözleşmeye uygun olarak erken fesihten kaynaklı, yapılan nitelikli hesaplamada davalının LPG alımının en yüksek olduğu 2013 Ekim ayı baz alınarak; ticari kayıtlardan 2013 yılında %9,28; 2014 yılında %7,86; 2015 yılında %11,25; 2016 yılında %11,26; 2017 yılında %9,73 karlılık oranı tespit edilerek, 01.12.2017 fesih tarihinde Manisa ili için LPG otogaz satış fiyatı olan 3,50 TL ile 29.948,21-TL çarpımı sonucunda 104.818.74 TL olarak cezai şart tespit edildiği ve davacının cezai şart talebinde bulunabileceği, borçlu şirketin iktisadi durumu, mali verilere dayalı olarak irdelenerek cezai şartın ödenmesinin onu iktisaden sarsmayacağı tespit edilmekle, davacı vekilince dava dilekçesinde 25.000,00-TL cezai şart talebinde bulunduğu ve bu talebini 104.818,74-TL olarak arttırdığı ıslah harcını yatırdığı görülmekle, 104.818,74....

taraflarınca sözleşmede hem bozucu cezai şart (sözleşmenin ihlaline dayalı) hemde ifaya eklenen cezai şart talep edilebileceği kararlaştırılmışsa sözleşmeye bağlılık ilkesi gereği bu karar geçerli bir şekilde tatbik edilmesi gerekir, cezai şartın birbirinden farklı 3 türü olup, bunlar seçimlik cezai şart, ifaya eklenen cezai şart ve ifayı engelleyen cezai şarttır, seçimlik cezai şart TBK'nın 179/1 maddesinde düzenlenmiş olup, sözleşmenin ifa edilmemesi veya eksik ifa edilmesi halinde ödenmek üzere kararlaştırılmış cezai şartlarda, aksine bir hüküm yoksa alacaklı sözleşmenin ifasını yada cezai şartın ödenmesini istemek yetkisine sahiptir....

işbu sözleşmenin şirketçe feshi halinde bayi şirkete şartı ceza olarak taraflar arasında akdedilen 19.8.1992 tarihli protokolün 9.maddesinde belirtilen cezai şartın ödeneceğinin" taahhüt edildiği anlaşılmaktadır. Buna rağmen cezai şartla ilgili olan kısma (x) işareti konduğu, dolayısı ile cezai şart miktarının belirlenmediği gerekçesiyle buna ilişkin istemin reddi doğru olmadığı gibi, bilirkişi raporunda davalının iskonto uygulama hakkı bulunmadığı belirtildikten sonra iskontolu ve iskontosuz hesaba göre kâr mahrumiyeti belirlinmiş ise de mahkemece karar yerinde davalının iskonto talep edip edemeyeceği tartışılmadan iskontolu hesaba göre kâr mahrumiyetinin belirlenmesi de isabetli görülmemiştir....

yazı ile sözleşmenin 5 yıl süre ile feshi ve 5.000,00 TL cezai şart uygulanması kararının iptali ile sözleşmenin geçerliliğine ve muarazanın giderilmesine karar verilmesinini talep ve dava etmiştir....

Yine devreden şirket ile davalı arasında imzalanan bayilik sözleşmesinin 10.2 maddesinde "Şirketin sözleşmeye aykırılık nedeni ile cezai şart karşılıklarının ödenmesini talep etmesi hiçbir süreye şekil şartına bağlı değildir. Malik/Bayi 'nin sözleşmeye aykırı davranışı cezai şart borcunun doğumunu ve muaccel olmasını sağlar. Sözleşmeye aykırılık nedeni ile doğmuş bir cezai şart alacağının şirket tarafından talep ve tahsil edilmemiş olması, malik/ bayi ' ye sözleşmeye aykırılığın şirket tarafından kabul edildiği ve sözleşmenin ilgili maddesinin aykırılık doğrultusunda zımnen değiştirildiğini iddia etme hakkı vermeyeceği gibi şirket bu alacağı her zaman talep edebilir." şeklinde hükme bağlanmıştır. Bu durumda, sözleşmedeki cezai şart hem ifaya bağlı cezai şart hem de sözleşmenin feshi halinde doğan cezai şart olarak kullanılabilecek şekilde düzenlenmiş olduğundan, TBK'nın 179/2. maddesine göre, bu cezai şart alacağının istenmesi bakımından artık ihtirazi kayda gerek bulunmamaktadır....

Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davacı ve davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacıların tüm, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazının reddi gerekir. 2-Taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 7.maddesinde "...... belirtilen hissenin ...'a devrini temin etmemesi halinde 15 milyar cezai şart ödeyecektir ..." hükmü kararlaştırılmıştır. Borçlar Kanununun 158. ve devamı maddelerinde düzenlenen cezai şart, sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi halinde borçlunun belirli bir miktar para ödeme taahhüdüdür. Anılan maddenin 1.fıkrasında seçimlik cezai şart, 2.fıkrasında ise ifaya eklenen cezai şart düzenlenmiştir....

Davacı iş sahibi bu davada eksik bırakılan işlerin giderilme bedeli ile 03.09.2005 tarihli sözleşmede belirlenen cezai şartın tahsilini talep etmiştir. Öncelikle dava konusu edilen cezai şartın hukuki niteliği üzerinde durulmasında zorunluluk bulunmaktadır. Taraflar sözleşmede belirlenen işlerin tamamlanmayıp eksik yerine getirilmesi halinde cezai şart ödenmesi hakkında mutabık kalmıştır. BK'nın 158/I. maddesinde, akdin icra edilmemesi veya eksik olarak icra edilmesi halinde tediye edilmek üzere cezai şart kabul edilmişse, aksine anlaşma olmadıkça alacaklının ancak ya akdin icrasını veya cezanın tediyesini isteyebileceği öngörülmüştür. Bu hüküm hukuki niteliğince seçimlik cezai şartı düzenlemekte olup 03.09.2005 günlü sözleşmede de açıklanan yasa maddesine uygun bir cezai şart düzenlendiği görülmektedir. O halde davacı, ya akdin ifasını ya da cezai şartın ödetilmesini isteyebilecektir....

Her ne kadar kural olarak sözleşmenin süresinden önce feshi koşuluna bağlı cezai şartın geçerli olabilmesi için iş sözleşmesinin belirli süreli olması gerekmekte ise de, cezai şart koşulu içeren taraflar arasındaki iş sözleşmesinin “asgari süreli olduğu” cezai şartın da asgari sürenin bitiminden önce feshi haline münhasıran düzenlenmiş olması nedeni ile geçerli olacağı düşünülmektedir. Bir başka ifadeyle taraflar arasındaki sözleşme, “belirsiz süreli” iş sözleşmesi olmakla birlikte sözleşmenin ilk 3 yılının “asgari süreli olduğu” nu ifade etmek dosya kapsamına aykırı olmayacaktır....