"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi(Tüketici Mahkemesi Sıfatıyla) - K A R A R - Davacı vekilince açılan, sözleşmenin iptali davası sonucunda mahkemece davanın sözleşmenin feshi ve şerhin kaldırılmasına yönelik talebin reddine, alacak talebi yönünden talebin kısmen kabulüne karar verilmiş olup, verilen kararın taraflar vekilince temyiz edilmesi üzerine Dairemizce 2019/2653 Esas, 2020/1072 Karar sayılı ilamı ile yerel mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.Bu kez Dairemiz kararına karşı davalı vekilince karar düzeltme talebinde bulunulmuştur.Dosyadaki yazılara, mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre HUMK’nın 440. maddesinde sayılan nedenlerden hiçbirisine uymayan karar düzeltme isteğinin REDDİNE, 10,30 TL harç ve takdiren 490,00 TL para cezasının karar düzeltme isteyenden alınarak Hazineye gelir kaydedilmesine, 01.04.2021 gününde oy birliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi, tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa gecikme tazminatı ve alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin görevsizliği nedeniyle usûlden reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Davacılar vekili, davalı yüklenicinin, müvekkilleri ile imzalamış olduğu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan edimlerini yerine getirmediğini, inşaatı süresinde teslim etmediğini ileri sürerek, sözleşmenin feshi ile davalı üzerinde bulunan tapu kayıtlarının iptalini, mümkün olmazsa gecikme tazminatı ile ödemiş oldukları yapı denetim bedelinin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir....
Yüklenici, sözleşmenin bu yolla feshi halinde, sözleşmenin bittiği tarihe kadar kalan süre ücretin %25'ini talep edebilir. İşveren, bu ödemeyi peşinen kabul ve taahhüt ettiğini beyan eder." hükmünü içerdiği, sözleşmenin herhangi bir sebep göstermeksizin derhal feshi halinde dahi davacı yanın sözleşmenin bittiği tarihe kadar belirlenen kriterler çerçevesinde cezai şart talep edebileceğinin kararlaştırıldığı, Şayet belirli bir miktarda bedel ödeyerek sürekli borç ilişkisini sona erdirme hakkı kararlaştırılmışsa, TBK m.179/3'te belirtilen dönme cezası burada "fesih cezası" olarak uygulanacaktır (Borçlar Hukuku, Oğuzman/Öz, 2021, s.563)....
17.maddesinde, "sözleşmenin herhangi bir sebeple feshi halinde bayiinin elinde mevcut veya tali bayiilerde bulunan boş ve dolu tüpleri teslim etmekle yükümlüdür" hükmü yer almaktadır....
Haklı neden olmadıkça ve usulüne uygun feshedilmedikçe kiracı, sözleşme süresi ile bağlı olup sözleşmenin süresinden önce feshi durumunda kiracı kiralayanın bundan kaynaklanan zararını gidermekle yükümlüdür. Somut olayda davacı, davalı kiracının feshinin haksız olduğunu iddia etmiş ve sözleşmenin fasıl 2 madde 3.7 gereği 6 aylık asgari kira bedeli ortak gider ve reklam katkı payı tutarının cezai şart olarak tahsilini istemiştir. Tarafların haksız fesih durumunda ödenecek tazminat tutarını ceza koşulu olarak sözleşme kapsamında önceden tayin etmeleri mümkündür. Davacı tarafından davaya dayanak yapılan sözleşmenin bu özel hükmü tümüyle kiraya verenin haklı fesih hallerine ilişkin olup, sözleşmenin kiracı tarafından süresinden önce sona erdirilmesi sözleşmenin bu ve diğer maddelerinde düzenlenmiş değildir....
Anılan Yüksek Dairenin 08.02.2010 tarihli gönderme kararında sözedilen sözleşmenin feshi ve alacak istemleri bu davanın konusunu oluşturmamaktadır. Arsa sahibi ... ile yüklenici şirket arasındaki sözleşmenin feshi ve alacak istemine ilişkin dava daha önce Malatya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2007/446 E, 2008/458 K. sayılı kararı ile görülmüş, mahkeme kararı 13.01.2009 tarihinde kesinleşmiştir. Dosyada kararı kesinleşen önceki davaya ilişkin mahkeme kararının fotokopisi bulunmaktadır. Yargıtay Yüksek 14. Hukuk Dairesi tarafından Malatya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kesinleşen kararı bu dosyanın kararı gibi düşünülerek gönderme kararı verilmiştir. Aslında bu davanın konusu şahsi hakka dayalı tapu iptâli, tescil olup, mahkemece 09.11.2009 tarihli kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir. Bu durumda dosyanın temyiz incelemesini yapma görevi Yargıtay Yüksek 14. Hukuk Dairesine aittir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, 02.07.2002 tarihli sözleşmenin feshi, alacak ve tazminat istemi ile açılmış, mahkemenin verdiği husumet yokluğundan ve zamanaşımından red kararı taraf vekillerince temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı ... vekilinin tüm, davacı vekili ve davalı şirket vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. 2-Dava, mekanik silkelemeli torbalı filtre makinasının imalâtı, montajı işinden kaynaklanan sözleşmenin feshi, alacak ve tazminat istemine ilişkin olup, yanlar arasındaki hukuki ilişki BK’nın 355. maddesinde düzenlenen...
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre; feshi istenen arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesini mal sahipleri olarak Ş.. K.. ve C.. K.. ile yüklenici olarak İ.. T..'ın imzaladığı, sözleşmenin feshi için sadece Ş.. K..'nın dava açtığı, C.. K..'nın sözleşmenin feshi yönünde davasının bulunmadığı, bu nedenle de sözleşmenin feshi davası ile ilgili aktif husumetin gerçekleşmediği gerekçesiyle, davanın aktif husumet eksikliği nedeni ile reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. 1-Dava, taraflar arasındaki arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi istemine ilişkindir. Arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmeleri eser ve satış vaadi sözleşmelerinden oluşan karma nitelikli akitlerden olup, satış vaadini (arsa payının devrini) de içerdiğinden, tek taraflı irade beyanı ile feshi mümkün değildir....
Mahkemece, cezai şart alacağının sözleşmenin fer’i niteliğinde olup asıl sözleşmenin sonuçlarına tabi olduğu, ortaklığın feshi isteminden vazgeçilmiş olunmakla talep edilemeyeceği gerekçesiyle bu kısım isteğin de reddine karar verilmiştir. Taraflarca aktedilen 9.9.2009 tarihli sözleşmenin 5. maddesi ile sözleşmeye uymayan ortağın diğer tarafa 100.000.TL ödeyeceği kararlaştırılmıştır. Taraflarca adi ortaklık bu sözleşme gereğince sona erdirildiğine göre davalı-birleşen davacı, sözleşme şartlarına uyulmadığı iddiasıyla karşı taraftan cezai şart talebinde bulunabilir. Öyle olunca Mahkemece, cezai şartın tahsiline ilişkin olarak açılan davanın esasına girilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, aksi düşüncelerle yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir....
Sözleşmenin 6.a maddesine göre teslim süresi kapora alındıktan sonra 40 iş günü olduğu ve dosyadaki belgelere göre ödeme yapılmasından itibaren 40 iş gününden fazla süre .geçmesine rağmen iş tamamlanıp teslim edilmediğinden davalı yüklenicinin temerrüdü nedeniyle davacı iş sahibi sözleşmeyi fesih ve ödediği iş bedelini geri istemekte haklıdır. Sözleşmenin 6.b maddesindeki ceza, makinenin teslim süresi içinde bitirilmesi hali için kararlaştırıldığından TBK'nın 179/2. maddesinde düzenlenen ifaya ekli cezadır. Sözleşmenin feshi halinde aksi kararlaştırılmadıkça kural olarak ifaya ekli ceza istenemez ise de; sözleşmenin 6.b maddesinde 40 iş gününden sonra cezalı sürenin başlayacağı, ancak teslim süresi 55 iş gününü geçmesi halinde sözleşmenin feshedilebileceği kararlaştırıldığından 40 ila 55 iş günü arasındaki 15 günlük süre feshedilemeyen cezalı süredir ve iş sahibi feshedilemeyen bu cezalı süredeki ceza şartı da isteyebilir....
