Bir başka deyişle davacı bu sözleşmeden kaynaklanan taşınmaz maliki olma hakkına kavuşmuştur. Bu aşamadan sonra taşınmaz üzerinde kamulaştırma işlemi yapılmış ve kamulaştırma bedeli belirlenmiş iken herhangi bir kamulaştırma bedeli tespiti davası açılmamış ve kamulaştırma bedeli netleşmiş iken davacı hak sahibi olduğu halde kamulaştırma bedeli murisin kanuni mirasçıları olan davalılara ödenmiştir. Yukarıda belirtilen sebepsiz zenginleşme hükümlerinin aynen burada somut bulduğu görülmektedir. Taşınmaz murisin ölümü ile birlikte ölünceye kadar bakma sözleşmesi alacaklısına geçmiştir. Buna rağmen kamulaştırma bedeli yasal mirasçılara ödenmiş olup, davalı yasal mirasçıların sebepsiz yere zenginleştikleri kabul edilmelidir. Tüm bu hususların tartışılması sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre yapılacak olup, burada görevli daire 4.Hukuk Dairesidir....
Bir başka deyişle davacı bu sözleşmeden kaynaklanan taşınmaz maliki olma hakkına kavuşmuştur. Bu aşamadan sonra taşınmaz üzerinde kamulaştırma işlemi yapılmış ve kamulaştırma bedeli belirlenmiş iken herhangi bir kamulaştırma bedeli tespiti davası açılmamış ve kamulaştırma bedeli netleşmiş iken davacı hak sahibi olduğu halde kamulaştırma bedeli murisin kanuni mirasçıları olan davalılara ödenmiştir. Yukarıda belirtilen sebepsiz zenginleşme hükümlerinin aynen burada somut bulduğu görülmektedir. Taşınmaz murisin ölümü ile birlikte ölünceye kadar bakma sözleşmesi alacaklısına geçmiştir. Buna rağmen kamulaştırma bedeli yasal mirasçılara ödenmiş olup, davalı yasal mirasçıların sebepsiz yere zenginleştikleri kabul edilmelidir. Tüm bu hususların tartışılması sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre yapılacak olup, burada görevli daire 4.Hukuk Dairesidir....
Bu durumda kazandırmaya (edime) dayanan sebepsiz zenginleşme; “geçerli olmayan sebebe” veya “gerçekleşmemiş sebebe” veyahut “sona ermiş sebebe” dayalı olarak gerçekleşebilir. 22. Sebepsiz zenginleşme hâlinde zenginleşen ve fakirleşen arasında kanun gereği bir borç ilişkisi doğmakta olup, bu borcun konusu mal varlığında meydana gelen fazlalığın geri verilmesidir. Sebepsiz zenginleşmede sadece mal varlığındaki eksilmenin giderilmesinin talep edilmesi söz konusudur. 23. Haksız fiilde ve sebepsiz zenginleşmede temerrüt için ihtarın gerekmediği yolunda açık bir yasa hükmü bulunmamaktadır. Ne var ki, müşterek hukukun “gasp eden daima temerrüt hâlindedir” şeklindeki genel ilkesi, günümüzde de uygulama alanı bulmaktadır. Bu ilkeye göre, haksız fiilin faili ve sebepsiz zenginleşen daima temerrüt hâlinde bulunduğu için, zaten gerçekleşmiş olan temerrüdü sağlamak üzere alacaklının bunlara ayrıca bir ihtarda bulunması gerekmez. 24....
Maddesine göre, bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumayacağı dikkate alınarak sözleşmenin baştan itibaren geçersiz olduğu ancak geçersiz sözleşmeden dönme durumunun söz konusu olamayacağı, geçersiz sözleşme gereğince ödenen bedelin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre alınabileceği kanaatine varılarak davanın reddine ..." gerekçesiyle karar vermiştir. Söz konusu uyuşmazlık sebepsiz zenginleşmeden kaynaklandığına göre hükmü temyizen inceleme görevi, yürürlükte bulunan iş bölümü uyarınca Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nindir. Her ne kadar, Hukuk İş bölümü İnceleme Kurulu’nun 25.02.2016 tarih, 2016/7723 esas, 2016/8156 karar sayılı ilamı ile dosya Dairemize gönderilmiş ise de, maddi hatanın giderilerek görevli dairenin belirlenmesi için dava dosyasının Yargıtay Hukuk İş bölümü İnceleme Kuruluna gönderilmesine karar vermek gerekmiştir....
Bu durumda taraflar sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre karşılıklı olarak verdiklerini iade ile yükümlüdürler. Hukuken geçersiz sözleşmeden kaynaklanan bu nitelikteki bir uyuşmazlığın sebepsiz zenginleşme kurallarına göre çözümlenip tasfiye edilebilmesi için öncelikle sebepsiz zenginleşmenin kapsamını tespitteki ilke ve esasların açıklanmasında yarar vardır. Geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir kişinin mal varlığından diğerinin mal varlığına kayan değerlerin eksiksiz iadesi denkleştirici adalet düşüncesine dayanır. Denkleştirici adalet ilkesi ise, haklı bir sebep olmaksızın başkasının mal varlığından istifade ederek kendi mal varlığını artıran kişinin elde ettiği bu kazanımı geri verme zorunda olduğunu ve gerçek bir eski hale getirme yükümlülüğü bulunduğunu ifade eder. Bilindiği gibi ülkemizde yaşanan enflasyon uzun yıllar boyu yüksek oranlarda seyretmiş ve paramızın değeri (alım gücü) de bununla ters orantılı olarak devamlı düşmüştür....
Taraflar arasında malvarlıklarının değişimi bir sözleşmeye dayanır ise sebepsiz zenginleşmeden sözedilemez. Hukuki işlemlerden ve bunun en -----sözleşmeden doğan borçlarda borçlunun borcunu anlaşmaya uygun bir şekilde yerine getirmesi gerekir. Borçlu anlaşmaya uygun davranmazsa alacaklı borca aykırılık hükümlerini --- mümkün ise borcun aynen ifasını, değilse doğan zararının giderilmesini talep eder. Sebepsiz zenginleşmede ise; sadece mal varlığındaki eksilmenin giderilmesinin talep edilmesi sözkonusudur. Sebepsiz zenginleşme alacaklıya 2.derecede (tali nitelikte) bir dava hakkı temin eder. Malvarlığındaki azalmanın başka asli nitelikteki davalarla önlenmesi mümkün ise, sebepsiz zenginleşme davası gündeme gelemez. Bunun bir sonucu olarak da, sözleşmeden doğan bir hukuki ilişkinin bulunduğu hallerde tarafların sebepsiz zenginleşmeye dayanan bir talepte bulunması olanaklı değildir. Nitekim, aynı ilkeler--------- kararlarında da benimsenilmiştir....
CEVAP : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacının müvekkile ulaşmış herhangi bir sözleşmeden dönme yahut fesih iradesi bulunmadığını, tacirlerin yazılı olarak sözleşmeyi fesh etmesi gerektiğil — davacının müvekkile yöneltmiş olduğu fesih iradesi olmadığından sözleşme ayakta olup sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre herhangi bir bedel iadesi istenmesine imkan olmadığını, müvekkilin fuar ertelenmesi nedeniyle davacıdan ----- cezai şart ödeyerek sözleşmeyi feshedilebileceği teklif ettiği yönündeki iddianın doğru olmadığını, davacının sözleşmeyi imzaladığı tarihte tüm fuarlar ertelendiği, hiçbir ----- yapılamadığını ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir....
borcun ifasının da sebepsiz zenginleşme oluşturmayacağını, bir borcun zamanaşımına uğradığını, borçlunun ileri sürmesi gerektiğini, TBK 161. maddesi uyarınca zamanaşımı ileri sürülmedikçe, bu husus kendiliğinden dikkate alınmayacağını, zamanaşımı ileri sürülmediği takdirde alacaklının zamanaşımına uğramış borçtan dolayı alacağına kavuşmasının TBK 78/2 madde hükmü gereğince de geri istenemeyeceği hatta sebepsiz zenginleşme/istirdat davasına konu yapılamayacağını, haksız ve mesnetsiz davanın reddi ile tüm yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı taraf üzerinde bırakılmasına karar verilmesi talep etmiştir....
Borçlar Hukukunda mesuliyet, sözleşmeden veya kanundan kaynaklanır. Kanundan kaynaklanan borçlara örnek; haksız fiil, sebepsiz zenginleşme ve doktrinde kabul edildiği üzere vekâletsiz ... görme sebebiyle istenebilecek alacaklardır. Eldeki davada davacı ile yüklenici kooperatif arasında sözleşme ilişkisi bulunmamaktadır. Davalı kooperatifin haksız fiil, sebepsiz zenginleşme gibi nedenlerle de davacıya karşı mesuliyetini gerektirecek durumlar söz konusu değildir. Kısaca davacı tazminat istemi hakkında ancak sözleşme ilişkisi bulunan davaya dahil edilen kişiye karşı başvurabilir. Mahkemece bu saptamalar bir yana bırakılarak hüküm altına alınan tazminat borcundan davalı kooperatifin sorumlu tutulması doğru olmamıştır. Karar açıklanan nedenle bozulmalıdır. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, 15.06.2009 gününde oybirliği ile karar verildi....
Sebepsiz zenginleşme, haklı bir sebep olmaksızın bir başkasının malvarlığından ya da emeğinden yararlanma olarak tanımlanır. Sebepsiz zenginleşme kurumunun temel özelliklerinden biri olan "şahsilik" prensibi gereğince kime karşı ödeme yapılmış ise sadece o kişiden talepde bulunulması gerektiği ilkesi getirilmiştir. Bu durumda, davacının geçersiz araç satış sözleşmesi yaptığı ve ödemede bulunduğu davalı ... haricindeki diğer davalılar yönünden mahkemece kurulan hükümde bir isabetsizlik görülmemiştir. . Ancak, davacı ile davalı ... arasında düzenlenen araç alım-satım sözleşmesi noterde yapılmadığı, haricen yapıldığı için davacıya mülkiyet hakkı devrini sağlamaz ise de taraflar arasında geçersiz de olsa sözleşmeden kaynaklanan alacak söz konusu olduğuna göre davada TBK'nun 82.(BK'nun 66.) maddesinde açıklanan zamanaşımı süreleri değil, TBK'nun 146....
