değiştirilmesine, aracın misliyle değiştirilmesi mümkün değil ise, ayıplı malın bedeli olarak davacı tarafından ödenen 116.000,00- TL’nın ödeme tarihinden itibaren yasal faiz ile müvekkile iadesine karar verilmesini talep etmiştir....
Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Açıklandığı şekilde tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Öğretide ve uygulamada da kabul edildiği üzere tüketicinin seçimlik haklarını tek yanlı ve varması gereken bir irade açıklamasıyla kullanması gerekmektedir. Tüketici bu haklardan hangisini seçtiğini, bir kez bildirmekle, seçim hakkını kullanmış olur ve artık tercihini değiştiremez. Çünkü, satıcı kayıtsız şartsız, bildirilen tercihi yerine getirmek zorundadır. Bu nedenle tüketicinin seçim hakkı, bir kez kullanılmakla sona ermekte ve onun yerine tercih ettiği hak geçmektedir. Bu özelliği nedeniyle, tüketicinin seçimlik hakkının yenilik doğrucu (inşai) haklardan olduğunu söyleyebiliriz....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ: Mahkemece, davacı tüketicinin davalı üreticiye karşı yalnızca ücretsiz onarım ya da ayıpsız misliyle değişim hakkını kullanabileceği, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 11.maddesindeki seçimlik haklardan satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme ve bedel iadesine ilişkin seçimlik hakkını ise sadece satıcıya karşı yöneltebileceği, davalı üretici ile davacı arasında sözleşme ilişkisi olmadığı, sözleşmeden dönme ve bedel iadesine yönelik davada üretici konumundaki davalının pasif husumet ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle davalı hakkında davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ EK KARAR ÖZETİ: Mahkemece, kararın istinaf yolu kapalı kesin karar olduğu gerekçesiyle davacının istinaf talebinin reddine karar verilmiştir. İSTİNAF TALEBİNDE BULUNAN: Davacı taraf istinaf talebinde bulunmuştur....
Alıcı TBK 227 maddesinde öngörülen satılanan ayıpsız misliyle değişim talebinde bulunmuştur. Mahkemece ".....tüketicinin malın ayıpsız misliyle değiştirilmesini yahut tazminat talep etme hakkı bulunmaktadır. Davalı talebin reddini dilemiştir. O halde tüketicinin elinde sadece tazminat talep hakkı bulunmaktadır...." denilerek aracın bedelinin tazminine hükmedilmiştir. Davacının asıl talebi olan aracın misliyle değişiminin neden yapılamayacağına ilişkin bir gerekçeye yer verilmemiştir....
Davacı aracın ayıplı olduğu iddiasıyla sözleşmeden dönerek araç bedelinin iadesine karar verilmesini talep etmiş, davalı ithalatçı şirket ise davacının ithalatçı olan şirketlerine karşı sözleşmeden dönme ve bedel iadesi talebinde bulunamayacağını savunmuştur. 6502 Sayılı Tüketici'nin Korunması Hakkındaki Kanun'un 11/1.maddesinde tüketicinin malın ayıplı olduğunun anlaşılması halinde kullanabileceği seçimlik hakları sıralanmış ve tüketicinin bu seçimlik haklarından birini kullanabileceği, satıcının ise tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlü olduğu kabul edilmiştir. 11/2.maddesinde ise; ''Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur.'' denilerek ithalatçıya karşı kullanılabilecek seçimlik haklar gösterilmiştir....
Alıcı, satılan malın ayıbının bulunması halinde TBK’nun 227. maddesine göre satılanı redde hazır olduğunu beyanla sözleşmeden dönme, satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme, aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme, imkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme hakları mevcuttur. Alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır. Satım sözleşmesinden dönme beyanı, bozucu yenilik doğuran bir hak niteliğinde olup, bir irade açıklaması olarak, satıcıya vardığı anda hükümlerini doğurur ve sözleşmeyi geçmişe etkili olarak ortadan kaldırır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi Taraflar arasındaki ayıplı malın yenisiyle değiştirilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraflar avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü. K A R A R Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle mahkemece verilmiş olan “dava konusu aracın misliyle değiştirilmesine yönelik kararın; aracın aynı marka, aynı model, “0” km araç ile değiştirilmesi anlamını taşıdığından tarafların yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda dökümü yazılı 1.469.37 YTL.nın davalı .... Motorlu Araçlar A.Ş.den, 1.489.77 YTL.nın davalı ...den alınmasına, 15.5.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Bu seçimlik haklarda tüketici; bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. Tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Ne var ki, tüketici bu hakkını kullanırken 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 2.maddesinde ifadesini objektif iyiniyet (dürüstlük) kuralları içerisinde hareket etmek zorundadır. 6502 sayılı Kanun'un 11/3. maddesinde; “Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması hâlinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketici açısından sorun teşkil edip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır.” düzenlemesi mevcuttur....
Dava, gizli ayıp nedeni ile sözleşmeden dönme, sözleşme konusu malın ayıpsız benzeri ile değiştirilmesi ve servis ücret bedelinin iadesine yöneliktir....
Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme. 2. Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinde indirim isteme. 3. Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme. 4. İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme. Alıcının genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır. Satıcı, alıcıya aynı malın ayıpsız bir benzerini hemen vererek ve uğradığı zararın tamamını gidererek seçimlik haklarını kullanmasını önleyebilir. Alıcının, sözleşmeden dönme hakkını kullanması hâlinde, durum bunu haklı göstermiyorsa hâkim, satılanın onarılmasına veya satış bedelinin indirilmesine karar verebilir. Satılanın değerindeki eksiklik satış bedeline çok yakın ise alıcı, ancak sözleşmeden dönme veya satılanın ayıpsız bir benzeriyle değiştirilmesini isteme haklarından birini kullanabilir.” Alıcı seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir....
