Tüketici bu durumda, bedel iadesini de içeren sözleşmeden dönme, malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi veya ayıp oranında bedel indirimi ya da ücretsiz onarım isteme haklarına sahiptir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür... ” şeklindeki düzenlemeye göre, tüketici seçimlik haklarından herhangi birisini kullanabilecektir. Ancak, kanun tarafından korunan sözleşme taraflarından tüketicinin yanında, kurulacak hükmün sözleşmenin diğer tarafı olan satıcı için de orantısız güçlükleri de beraberinde getirmemesi gerekir. Ayıbın öneminin aracın kullanımına ve beklenen faydaya bir etkisinin olmaması, aracın ayıplı ve ayıpsız değeri arasındaki farkın araç bedeli nazara alındığında azlığı yani karşılıklı menfaatler dengesi ile hukukun temel prensibi olan hakkaniyet kuralları değerlendirilerek ayıp nedeni ile bedel indirimi veya tüketicinin diğer seçimlik haklarını kullanıp kullanmayacağının tesbit edilmesi zorunludur....
İlgili Hukuk 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun'un (6502 sayılı Kanun) "Tüketicinin Seçimlik Hakları" başlıklı 11 inci maddesinin ilgili bölümü şöyledir: (1) Malın ayıplı olduğunun anlaşılması durumunda tüketici; a) Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, b) Satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, c) Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme, ç) İmkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlik haklarından birini kullanabilir. Satıcı, tüketicinin tercih ettiği bu talebi yerine getirmekle yükümlüdür. (2) Ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakları üretici veya ithalatçıya karşı da kullanılabilir. Bu fıkradaki hakların yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçı müteselsilen sorumludur....
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dava, satın alınan aracın ayıplı olması nedeniyle ayıpsız misliyle değiştirilmesi veyahut bedel iadesi ile birlikte aracın fazladan tükettiği yakıt ve servis bünyesinde aldığı hasar nedeniyle tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davacının, dava konusu araçta ücretsiz onarım hakkını kullanarak tükettiği, mevcut arızanın garanti kapsamında giderilmesi ile araçtan yararlanmamanın sürekli hale gelmediği ve dolayısıyla da diğer seçimlik haklarından nevi ile değiştirilmesi veya aracın bedelinin iadesi taleplerinin yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Az yukarıda belirtildiği gibi davacı tüketicinin yasadan kaynaklanan seçimlik hakları olan ayıpsız misliyle değiştirilme veyahut bedel iadesi talebinin yanında iddia ettiği maddi kayıp ve hasar niteliğinde olan tazminat talebinin olduğu göz ardı edilerek hüküm tesis edilmiştir....
Yönetmeliğin, "Sözleşmeden Dönme" başlıklı 9. maddesi; "(1) Tüketicinin ön ödemeli konut satışında sözleşme tarihinden itibaren, bu Yönetmeliğin 8 inci maddesindeki hakları saklı kalmak kaydıyla, yirmi dört aya kadar herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkı vardır. (değişiklikten önceki hali; Ön ödemeli konut satışında, devir veya teslim tarihine kadar tüketicinin herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkı vardır.) (2) Sözleşmeden dönme bildiriminin satıcıya noterlikler aracılığıyla yöneltilmesi yeterlidir....
Yönetmeliğin, "Sözleşmeden Dönme" başlıklı 9. maddesi; "(1) Tüketicinin ön ödemeli konut satışında sözleşme tarihinden itibaren, bu Yönetmeliğin 8 inci maddesindeki hakları saklı kalmak kaydıyla, yirmi dört aya kadar herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkı vardır. (değişiklikten önceki hali; Ön ödemeli konut satışında, devir veya teslim tarihine kadar tüketicinin herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkı vardır.) (2) Sözleşmeden dönme bildiriminin satıcıya noterlikler aracılığıyla yöneltilmesi yeterlidir....
Malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getirecek olması halinde tüketici, sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim haklarından birini kullanabilir. Orantısızlığın tayininde malın ayıpsız değeri, ayıbın önemi ve diğer seçimlik haklara başvurmanın tüketiciaçısından sorun teşkiledip etmeyeceği gibi hususlar dikkate alınır. Tüketicinin sözleşmeden dönme veya ayıp oranında bedelden indirim hakkını seçtiği durumlarda, satıcı, malın bedelinin tümünü veya bedelden yapılan indirim tutarını derhal tüketiciye iade etmek zorundadır. Tüketicinin, malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi hakkını seçmesi durumunda satıcı, üretici veya ithalatçının, malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi talebinin kendilerine bildirilmesinden itibaren azami otuziş günü içerisinde, bu talebi yerine getirmesi zorunludur....
Islah dilekçesi karşı tarafa usulünce tebliğ edilmiştir. 6098 sayılı TBK' nın 227. maddesinde, alıcının malın ayıplı çıkması halinde seçimlik hakları belirtilmiş, buna göre somut olayda davacı tercih hakkını satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme ve ödenen bedelin iadesi yönünden kullanmıştır. TBK 227/4. Maddesine göre, alıcının sözleşmeden dönme hakkını kullanması halinde durum bunu haklı göstermiyor ise hakim satılanın onarılmasına veya satış bedelinin indirilmesine karar verebilir. Satılanın değerindeki eksiklik, satış bedeline çok yakın ise alıcı, ancak sözleşmeden dönme veya satılanın ayıpsız bir benzeri ile değiştirilmesini isteme hakkından birini kullanabilir.(Madde 227/son.) Yine TBK 229. Maddesine göre; "satış sözleşmesinden dönen alıcı satılanı ondan elde ettiği yararları ile birlikte satıcıya geri vermekle yükümlüdür....
Sözleşmeden Dönme" başlıklı 45. maddesinde; "(1) Ön ödemeli konut satışında sözleşme tarihinden itibaren yirmidört aya kadar tüketicinin herhangi bir gerekçe göstermeden sözleşmeden dönme hakkı vardır....
DELİLLER : Tüm dosya kapsamı DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, ayıplı mal satışı nedeniyle sözleşmeden dönme ve bedel iadesi talebine ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek duruşmasız olarak yapılmıştır. Davacı, davalı mobilya mağazasında beğenip satın mobilyaların kendisine tesliminde beğendiği ve sipariş ettiği ürünlere nazaran bir çok ayıbının olduğunu beyanla ayıplı malın yeni ile değiştirilmesi veya sözleşmeden dönmek suretiyle ödenmiş olan bedellerin iadesi ve uğranılan zararların tazmini talebiyle iş bu davayı açmış, davalı cevap dilekçesi vermemiş, ancak bilirkişi raporuna ve ıslah dilekçesine karşı verdiği 16/02/2021 tarihli dilekçe ile davanın reddini savunmuştur. Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmesi üzerine hüküm davacı tarafça istinaf edilmiştir....
Motoru değişecek aracın tamamının misliyle değiştirilmesi veya aracın iadesi ile satış bedelinin davacıya ödenmesine karar verilmesi gerekmektedir. Böyle bir aracın davacı tarafından kabul edilmesi beklenemeyecektir. Bu itibarla, mahkemenin TBK'nın m.227’de düzenlenen alıcının seçimlik haklarından satış bedelinden tenkisat (semen tenzili) yoluna gitmesi beklenemez. Mahkemece aracın misliyle değiştirilmesi imkanı olup olmadığı da sorularak mümkünse aracın misliyle değiştirilmesi, mümkün değilse aracın iadesi ile bedelin tahsiline karar verilmelidir....
