Yedek Parça Otomotiv Bakım Akaryakıt İthalat İhracat Sanayi ve Ticaret A.Ş.nin Davacı teşebbüs ile aynı ilgili pazarda faaliyet gösteren rakip durumunda bir teşebbüs olduğu; davacının bu eylemi ile rekabet yasağına aykırı faaliyetlerde bulunmuş olduğu ve duruma göre cezai tazminatın ihlal süresi ile orantılı olarak ya da davacının rekabetyasağının ihlal edilmesinden kaynaklı zararlarını aşmayacak şekilde bir tazminatın hesap edilebilmesinin mümkün olduğu belirtildiği anlaşılmıştır. Tüm dosya kapsamı ve toplanan deliller değerlendirildiğinde; dava, işten kendi isteği ile ayrılan bir çalışanın rakip bir teşebbüs kurması ve faaliyete başlaması dolayısıyla rekabet etmeme taahhüdüne aykırı davrandığının tespiti ile; haksız rekabet nedeniyle rekabet yasağı sözleşmesine dayalı cezai şart alacağı istemine ilişkin olduğu, dosyaya sunulan, taraflar arasındaki ilk sözleşmenin 15....
Taraflar arasındaki rekabet yasağı içeren sözleşme 446. maddedeki yasal sınırlar içinde geçerli bir anlaşma olsa bile, buna bağlanan tek taraflı ceza koşulu hükümsüz olur. Buradaki hükümsüzlük, TBK'nın 27/2. maddesi anlamında kısmî hükümsüzlüktür. Yani, hizmet sözleşmesi ve rekabet yasağı anlaşması geçerli olacak, sadece tek taraflı ceza koşulu içeren sözleşme maddeleri hükümsüz olacaktır. Koşulları varsa tazminat talep edebilecektir. Bu durumda, işveren, rekabet yasağını ihlal eden işçiden ceza koşulunu isteyemeyecektir....
Hukuk Dairesinin emsal nitelikteki 18.09.2019 tarih ve 2018/4038 Esas -2019/5529 Karar sayılı ilamında belirtildiği üzere; TBK’nın 444/2. maddesi “Rekabet yasağı kaydı, ancak hizmet ilişkisi işçiye müşteri çevresi veya üretim sırları ya da işverenin yaptığı işler hakkında bilgi edinme imkânı sağlıyorsa ve aynı zamanda bu bilgilerin kullanılması, işverenin önemli bir zararına sebep olacak nitelikteyse geçerlidir.” hükmü haiz olup, anılan madde hükmü uyarınca rekabet yasağının işçinin yaptığı iş nedeniyle edindiği bilgileri, çalışmaya başladığı başka bir rakip işletmede kullanarak davacı işverene önemli ölçüde zarar verme ihtimalinin bulunması halinde geçerli olacaktır. İşçi ve işveren, rekabet yasağı anlaşmasına bir ceza koşulu koyabilir. Ancak, bu ceza koşulunun geçerliliği TBK'nın 420/1. maddesine bağlıdır. Yani, burada getirilecek bir ceza koşulunun sadece işçi aleyhine bir ceza koşulu olmaması, bunun karşılığında işverenin de bir edim üstlenmiş olması gerekir....
-KARAR- Dava, taraflar arasındaki bayilik sözleşmelerinin, davalı tarafından erken feshi ve sözleşmelerin ihlali nedeniyle cezai şart ve kar kaybı alacağının tahsili istemine ilişkindir. Davalılar vekili, davanın reddini istemiştir....
İş sözleşmesi devam ederken, işçinin rekabet sayılacak davranışları ise “doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlar olup” İş Kanunu’nun 25/II-e kapsamına girer ve işveren için haklı fesih nedeni oluşturur. Rekabet yasağına aykırı hareket edilmesi halinde ise işçi, zararı tazmin ile mükelleftir. Bu kapsamda, iş akdinin devamı sırasında işçinin sadakat borcundan kaynaklanan rekabet etmeme yasağına aykırılık halinde, bu tür davalara bakmakla görevli mahkeme iş mahkemesidir (Yargıtay 22. HD 2016/27017 E., 2020/665 K.).Somut olayda, davacının ceza koşulu alacağı, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra davalının rakip firmada çalışmaya başlamış olmasına dayandırılmaktadır. Yani, dava konusu eylem, davalı işçinin, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonraki rekabet yasağının ihlal ettiği iddiasıdır. Davacının talebinin TBK'nın 444 ve devamı maddelerinde düzenlenen rekabet yasağı sözleşmesine aykırı eylemler nedeniyle sözleşme ile kararlaştırılan ceza koşununun tahsili olduğu anlaşılmıştır....
Diğer taraftan Rekabet yasağı 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun Genel Hizmet Sözleşmesi hükümleri içinde 444 ila 447. maddelerinde düzenlenmiştir. Bunun nedeni ise rekabet etmemenin sadakat borcunun bir gereği olmasıdır. İş sözleşmesinin kurulması ile doğan sadakat borcu, işçi tarafından işverenin çıkarlarını koruma ve gözetme borcudur. Rekabet etmeme borcu ise, iş sözleşmesinin sonuçlarından olan; işçinin işverene sadakat borcu içinde yer alan alt bir yükümlülüktür. Taraflar iş ilişkisi devam ederken sözleşmenin bitiminden sonra işçinin rekabet etmeyeceğine ilişkin bir hükmün iş sözleşmesine konulmasına veya bu konuda ayrı bir sözleşme (rekabet yasağı sözleşmesi) yapılmasını kararlaştırabilirler. Rekabet yasağının ihlaline bağlı taraflarca kararlaştırılmış olan belli bir ödemeyi öngören yaptırım, niteliği itibarıyla bir cezai şart hükmüdür. İş akdinin devamı süresince işçinin işverenle rekabet etmemesi sadakat borcu içinde yer alan bir yükümlülüktür....
Türk Borçlar Kanunu'nun rekabet yasağının sona ermesini düzenleyen 447.maddesinde iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak ya da işçi tarafından haklı nedenle feshedilmiş olması halinde rekabet yasağının sona ereceği düzenlenmiş olup, haklı fesih müessesesinin iş hukuku ilkeleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Açıklanan gerekçeler ile davada; uyuşmazlığın kaynağı iş sözleşmesi olduğundan Türk Borçlar Kanununun 444 ve devamı maddelerine dayalı olarak İş Kanunu kapsamında işçi sayılan kişinin, rekabet yasağı sözleşmesinin ihlali nedeniyle açılan tespit ve men ile cezai şart, maddi ve manevi tazminatın tahsiline ilişkin davalarda mahkememiz görevli olmayıp, iş mahkemeleri görevlidir. Nitekim Yargıtay 9....
Türk Borçlar Kanunu'nun rekabet yasağının sona ermesini düzenleyen 447.maddesinde iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız olarak ya da işçi tarafından haklı nedenle feshedilmiş olması halinde rekabet yasağının sona ereceği düzenlenmiş olup, haklı fesih müessesesinin iş hukuku ilkeleri çerçevesinde değerlendirilmesi gerekmektedir. Açıklanan gerekçeler ile davada; uyuşmazlığın kaynağı iş sözleşmesi olduğundan Türk Borçlar Kanununun 444 ve devamı maddelerine dayalı olarak İş Kanunu kapsamında işçi sayılan kişinin, rekabet yasağı sözleşmesinin ihlali nedeniyle açılan tespit ve men ile cezai şart, maddi ve manevi tazminatın tahsiline ilişkin davalarda mahkememiz görevli olmayıp, iş mahkemeleri görevlidir. Nitekim Yargıtay 9....
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Davacı şirketin müvekkiline her iki sözleşme ile ihtirazı kayıtla imzalattırdığını, bu kayıtların müvekkilinin sözleşmeleri imzalamak istemediğini gösterdiğini bu nedenle geçersiz olduğunu, sözleşmede vekalet yasağının uygulanacağı yerinde belirtilmediğini, TBK 445/1.maddesine bu nedenle aykırı olduğunu, geçersiz sözleşmeye dayanılarak davalı aleyhine cezai şarta hükmedilmeyeceğini, davacı işverenin haklı bir neden olmadan müvekkilinin sözleşmesinin 20/10/2014 tarihinde feshettiğini, bu nedenle müvekkiline kıdem tazminatı ödendiğini, fesihte haklı olsa kıdem tazminatı ödemeyeceğini, Yargıtay içtihatlarına göre iş sözleşmesinin işveren tarafından feshi halinde rekabet yasağının uygulanamayacağını, işverenin tek taraflı feshinin haksız bir fesih olduğunu, rekabet yasağının uygulanabileceği yer belirtilmediği için davalının tüm Türkiye aynı konumda çalışamaması sonucunu doğuracağını, davalının aracılık ettiği bildirilen bireysel emekliklik sistemine...
Taraflar arasındaki sözleşmenin ilgili maddesinde işçinin fiiline dayalı bir şart değil, müşteri veya fon azalması şeklinde meydana gelebilecek bir sonuçtan hareketle düzenleme yapılmış olduğu ve keza bireysel emeklilik sisteminde müşterilerin aktarım-transfer yapmalarının her zaman işçinin rekabet yasağını ihlal eden davranışlarından kaynaklandığını söylemenin de mümkün olmaması, ticari nedenler veya bireysel öngörülerinde müşterinin aktarım yapmasına yol açabilecek olması karşısında salt müşteri veya fon azalmasının rekabet yasağının ihlali olarak değerlendirilmesi, işçinin kendi tutumundan kaynaklanmayan aktarımlardan da sorumlu tutulabilmesi gibi olumsuz bir sonuca yol açabilecektir. Ancak asıl ve birleşen davalara konu somut olay değerlendirildiğinde davalılarının fiillerinin rekabet yasağının ihlali mahiyetinde olduğu kabul edilmelidir. Davacı şirketten diğer emeklilik şirketlerine doğru meydana gelen fon ve müşteri akışı davalıların işlemlerinden kaynaklanmıştır....
