"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 4.5.2004 gününde verilen dilekçe ile rödavans sözleşmesinin feshi, ruhsatın iadesi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 10.5.2005 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Davacı, ...ruhsat sahalı maden alanındaki işletme hakkını 27.3.2002 tarihli rödovans sözleşmesi ile davalıya devrettiğini, davalının sözleşmeye konu rödovans bedelini ödemediği gibi 28.5.2003 tarihli ihtarname ile kendilerinin dava konusu saha için işletme ruhsatı aldıklarını bu nedenle rödovans sözleşmesinin hükümsüz kaldığını bildirdiklerini, işletme ruhsatının kendileri tarafından rödovans sözleşmesi gereğince davalıya devredildiğini ileri sürerek, rödovans sözleşmesinin feshine ve maden...
Ancak; Bilirkişi raporuna göre, el konulan stok sahasında hem rödovans bedeli ödenmiş krom cevheri , hem de rödovans bedeli ödenmemiş cevher vardır. Davacının rödovans bedeli ödediği krom cevherinden davalı idare’nin hem satış suretiyle gelir sağlaması, hem de davacılardan rödovans bedeli alması sebepsiz zenginleşmeye neden olur. O yüzden mahkemece, bilirkişilerden alınacak ek raporla sahadaki cevhere davacının ödediği rödovans hesaplattırılmalı, davalı idare’den sadece bu rödovans bedelinin tahsili ile yetinilmelidir. Yukarıda sözü edilen 28.08.1995 günlü sözleşmenin 31.maddesi hükmünde sözleşme ekleri arasında “fizibilite raporu örneği” de sayılmıştır. Sözleşmenin ayrılmaz parçası olarak kabul edilen fizibilite raporunun “Üretim Yöntemi” başlıklı 1.6.maddesinde ise “üretim yöntemi açık işletme olup, yaklaşık 3.500.000 m3 dekapaj ve 200.000 ton cevher üretimi işi gerçekleştirilecektir.” hükmüne yer verilmiştir....
H.D. önceki kararlarında işçilik alacağından TTK' nun rödovans sözleşmesi nedeniyle asıl işveren sıfatıyla Maden Yasası değişiklik tarihine kadar sorumlu olacağına dair kararlar vermekte iken 2018 yılında görüş değiştirip, rödovans sözleşmesi nedeniyle Kurumun işçilik alacaklarından sorumlu olmadığına dair kararlar vermiştir. Yerel mahkeme de Yargıtay 22 H.D. bozma kararları üzerine, bu nitelikte davalarda davanın TTK yönünden husumet nedeniyle reddine karar vermeye başlamıştır....
Bu durumda dosya içeriğine, temyizin kapsamına, uyuşmazlığın rödovans sözleşmesinden kaynaklı olup, temyiz inceleme görevi Yargıtay Kanunu'nun 14. maddesi ve Başkanlar Kurulu Kararı uyarınca Yargıtay 3. Hukuk Dairesine aittir. SONUÇ: Yukarıdaki yasal düzenleme de dikkate alındığında dosyanın görevli Yargıtay 3. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE 12.10.2020 gününde oy birliğiyle karar verildi....
Davalı, sözleşme gereğince ilk 4-5 aylık rödovans bedelinin ödendiğini, ancak sonrasında davacının kendilerine karşı hukuki saldırı başlattığını, ödenmek istenen %15 rödovans bedelinin davacı tarafından alınmadığını, sevk edilen maden cevherinin tamamının ruhsat sahasından çıkarılmadığını bir kısmının başka firmalardan satın alındığını savunarak davanın reddini dilemiştir....
Buna göre İstanbul veya Ankara'da bulunan Üniversitelerin herhangi bir Maden Fakültelerinde görevli ve rödovans sözleşmeleri konusunda uzman 1 adet öğretim üyesi bilirkişi, yine aynı yerlerde bulunan Hukuk Fakültelerinden temin edilecek rödovans sözleşmeleri konusunda uzman öğretim üyesi 1 adet Hukukçu bilirkişi ve 1 adet Serbest Muhasebeci - Mali Müşavir bilirkişiden oluşacak bilirkişi kurulundan icra takibine konu yapılan alacak hakkında tarafların iddia ve savunmalarını karşılayan, davanın dayanağını oluşturan sözleşmeyi rödovans sözleşmeleri kapsamında irdeleyip Yargıtay denetimine elverişli mahiyette rapor aldırılması gerekmektedir....
Buna göre ruhsat sahibinin Maden Kanunu'ndan doğan sorumlulukları nedeniyle sözleşmede denetim yetkisine ilişkin bir takım hükümlere yer verilmesi rödovans sözleşmesinin geçerliliğine halel getirmez. Daha önce maden sahasının işletmeye açmış olan ruhsat sahibi sonradan işletme ruhsatını üçüncü kişiye rödovans sözleşmesi ile devredebilir. İşletme hakkını devrederken işletmede bulunan alet ve makineleri de sözleşmenin diğer tarafında kullanması için verebilir. Bu durumda ruhsat sahibi, sadece karşılığında rödovans bedeli aldığı ürünü denetlemek, teslim almak ve maden kanununun ruhsat sahibine yüklediği yükümlülükler nedeniyle üretime yönelik olmayan işçi bulundurmak yetkilerine sahiptir. Rödovans sözleşmesinin tarafları arasında çıkan uyuşmazlıklar açısından, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 357. maddesinde düzenlenen ürün kirasına ilişkin hükümleri kıyasen uygulanmaktadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ Taraflar arasındaki kiracılığın tespiti davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Dava kiracının açtığı, kira (rödovans) sözleşmesinden kaynaklanan kiracılığın tespiti istemine ilişkindir....
Genel Müdürlüğünün asıl işveren, diğer davalının alt işveren olarak faaliyette bulunduğu işyerinde 15.01.2008'den itibaren çalıştığını, iş akdinin işveren tarafından 26.02.2013'de haksız ve önelsiz feshedildiğini iddia ederek kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ücret, izin ücreti ve ulusal bayram genel tatil ücretinden kaynaklanan alacaklarının ödetilmesini istemiştir. Davalı ... Genel Müdürlüğü cevabında, diğer davalı ile 27.01.2004 günlü rödovans sözleşmesi yapıldığından sorumluluğun sahayı fiilen işleten şirkette olduğunu, kurumun sorumluluğunun bulunmadığını savunarak davanın reddini talep etmiştir. Davalı şirket cevabında, dava konusu alacakların miktarının belirlenebilir olmasından dolayı kısmi dava açılamayacağını, davacının kendilerinden herhangi bir alacağı bulunmadığını bildirmiştir....
Bu düzenlemede, İİK'nın 269. ve devamı maddeleri gereğince icra hukuk mahkemesinde açılacak davalar istisna olarak gösterilmiş, bunun dışında kira sözleşmesinden kaynaklanan davalar yönünden sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu belirtilmiş, İİK'nın 269/3. maddesinde de takip alacaklısının itirazın tebliğinden itibaren 6 ay içinde itirazın kaldırılmasını isteyebileceği öngörülmüştür. Davacı alacaklı, tahliye adresindeki taşınmazda bulunan mermer ocağı ile ilgili rödovans sözleşmesi ve ek sözleşmeye dayalı olarak takibe başlamış, davalı takibe itiraz dilekçesinde, borca ve fer'ilerine itiraz etmiş, kiracılık ilişkisine karşı koymamıştır. Takibin dayanağı rödovans sözleşmesi hasılat kirası hükümlerine tabi olup, bu sözleşmeye dayalı olarak başlatılan haciz ve tahliye istemini içeren takip hakkında İİK'nın 269 ve devamı maddeleri uyarınca açılan davada icra hukuk mahkemesi görevlidir....
