Mahkemece, çekişme konusu taşınmazlar ortaklığın giderilmesi davası sebebiyle satıldığından, davalı payına düşen toplam 76.411.99 TL’nin davalıdan tahsiline karar verilmiştir. Hükmü, davalı temyiz etmiştir. Paylı veya elbirliği mülkiyeti rejimine tabi bir taşınmazın ortaklığın giderilmesi sonucu satılması her zaman olanaklıdır. Çünkü taşınmazın satış vaadi sözleşmesine konu yapılması ortaklığın giderilmesi davası açılmasına engel teşkil etmez. Hatta taşınmazdaki ortaklığın giderilmesi davasında verilen hüküm kesinleşirse elbirliği mülkiyeti rejimi bozulur ve taşınmazın elbirliği rejimine tabi iken satışı vaat edilmiş olunsa bile sözleşme ifa imkanına kavuşur....
İcra Hukuk Mahkemesinin 2004/47 E., 2004/51 K. sayılı kararı ile ortaklığın giderilmesi davası açmak üzere yetki verildiğini belirterek, davalıların elbirliği halinde maliki olduğu taşınmazın paylı mülkiyete çevrilmesini istemiş, Mahkemece İcra Hukuk Mahkemesinin 2004/47 E., 2004/51 K. sayılı dosyasında davacı alacaklı tarafa, taşınmazda ortaklığın giderilmesi veya taksim davası açmak üzere yetki verildiği, bunun dışında iştirak halindeki mülkiyetin müşterek mülkiyete çevrilmesi konusunda verilmiş bir izin ve yetki bulunmadığı, ortaklığın giderilmesi veya taksim davası açma izninin iştirak halindeki mülkiyeti müşterek mülkiyete çevirme davası açma hakkınını vermeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir....
Mirasçılara gönderilecek davetiyede "Belirlenen süre içinde elbirliği mülkiyetinin devamını haklı kılacak bir itiraz ileri sürülmediği veya paylaşma davası açılmadığı takdirde istem konusu mal üzerindeki elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesine karar verileceğinin" bildirilmesi zorunludur. Somut olaya gelince; davacı vekili öncelikle elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesini bunun mümkün olmaması halinde satış sureti ile ortaklığın giderilmesini talep etmiştir. Mahkemece, gerekçe gösterilmeksizin ve yukarıda belirtilen hususlarda araştırma yapılmaksızın ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir. Davanın mahkemece yanılgılı değerlendirme sonucu paydaşlığın giderilmesi olarak değerlendirildiği, davacının öncelikli talebi olan "Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi" hususunda bir karar verilmediği anlaşıldığından hükmün bu sebeple bozulmasına karar verilmiştir....
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır. Somut olaya gelince; mahkemenin ret gerekçesi olarak kabul ettiği paylı tarım arazilerinde bir dönem pay satışının dahi yasak olduğu, daha sonra yapılan kanun değişikliği ile pay satışının mümkün hale gelmesi nedeniyle hacizli payın satılamaması nedeniyle açılan ortaklığın giderilmesi davalarında gerekçe yapılan hususun elbirliği maliklerden biri tarafından açılan ortaklığın giderilmesi davası olan işbu davada ret gerekçesi yapıldığı anlaşılmıştır. O halde mahkemece işin esasına girilerek hüküm kurulması gerekirken hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2023/1662 KARAR NO : 2023/2118 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : ÜNYE SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 21/02/2023 NUMARASI : 2021/1412 E 2023/484 K DAVA KONUSU : Ortaklığın Giderilmesi (Elbirliği Mülkiyetinde (Sözleşmeden Doğan)) KARAR : DAVA DİLEKÇESİNİN ÖZETİ: Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; Davalılardan T6 müvekkile bulunan borcuna istinaden, Samsun İcra Müdürlüğü'nün 2020/78821 sayılı dosyasından hakkında icra takibi yürütüldüğünü, dosya alacağımızın tahsil edilmesi için, mezkur dosya kapsamında haciz işlemi uygulanan taşınmazların satılarak paraya çevrilmesi gerektiğini, söz konusu taşınmazlar üzerinde iştirak (elbirliği) halinde mülkiyet olduğu için, ortaklığın ne şekilde giderileceği Samsun 3. İcra Hukuk Mahkemesine sorulmuş, Samsun 3....
Sulh Hukuk Mahkemesinin 2007/250 Esas sayılı dosyası ile ortaklığın giderilmesi davası açıldığı ve davanın derdest olduğu, yargılama sonucunda ortaklığın aynen taksim ya da satış yoluyla giderilecek olup elbirliği mülkiyetinin sona ereceği, bu nedenle davacının eldeki dava yönünden hukuki yararının bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Hükmü, davalılar ... ve ... vekili temyiz etmiştir. Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete dönüştürülmesi davaları, elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır....
Davacı vekili, davalılardan borçlu ...’ın borcundan dolayı İcra İflas Kanununun 121. maddesi uyarınca icra mahkemesinden alınan yetki belgesi uyarınca davalının elbirliği halinde maliki olduğu 4080 ada 6 parsel sayılı taşınmazın satışı suretiyle ortaklığın giderilmesini istemiştir. Bir kısım davalılar kendilerinin de satış sureti ile ortaklığın giderilmesini istediklerini beyan etmişlerdir. Mahkemece, davanın kabulü ile satış sureti ile ortaklığın giderilmesini istemiştir. Hükmü davalı ... Çokçalışanlar tarafından temyiz edilmiştir. Elbirliği mülkiyetinde borçlu ortağın alacaklısı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Paylı mülkiyette ise, borçlu paydaşın alacaklısı, borçlunun bağımsız payının haczini ve satışını isteyebileceğinden yetki belgesine dayanarak taşınmazın paydaşlığının giderilmesini istemesi yasa koyucunun amacına uygun değildir....
Mahkemece, davanın kabulü ile ortaklığın giderilmesini istemiştir. Hükmü, bir kısım davalılar vekili temyiz etmiştir. Elbirliği mülkiyetinde borçlu ortağın alacaklısı yetki belgesine dayanarak borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir. Paylı mülkiyette ise, borçlu paydaşın alacaklısı, borçlunun bağımsız payının haczini ve satışını isteyebileceğinden yetki belgesine dayanarak taşınmazın paydaşlığının giderilmesini istemesi yasa koyucunun amacına uygun değildir. Somut olaya gelince; elbirliği mülkiyetine tabi dava konusu taşınmazlar üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiş ise de, dava konusu taşınmazların 09.10.2014 tarihinde elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrildiği anlaşılmaktadır....
ortaklığın giderilmesi gerektiği, buna göre taraflar arasında hisseli bulunan taşınmazların arasındaki şuyulandırılan taşınmazlardan doğan ortaklığın, taşınmazların satılarak satış bedelinin paylaştırılması suretiyle giderilmesinin mümkün olduğu, bu nedenle tarafların taşınmaz mülkiyetinden doğan hissedar ortaklığının hissedarlar arasında ivazlı olarak paylaştırılmak suretiyle giderilmesi, bu mümkün olmadığı taktirde taşınmazların satılarak satış bedelinin paylaştırılması suretiyle ortaklığın giderilmesine karar verilmesi istenilmiş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Ortaklığın giderilmesi Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı ortaklığın giderilmesi davasına dair karar, bir kısım davalılar tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava bir adet taşınmazın paydaşlığının giderilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece satış suretiyle paydaşlığın giderilmesine karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir. Paydaşlığın(ortaklığın) giderilmesi davaları paylı ve elbirliği mülkiyeti hükümlerine tabi mallarda paydaşlar veya ortaklar arasındaki hukuki ilişkiyi sona erdiren, birlikte mülkiyetten ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan iki taraflı, taraflar için benzer sonuçlar doğuran davalardır....
