HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2020/1278 KARAR NO : 2021/622 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : MANYAS SULH HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 07/10/2019 NUMARASI : 2017/463 ESAS - 2019/454 KARAR DAVA KONUSU : Ortaklığın Giderilmesi (Paylı Mülkiyette) KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu Balıkesir İli, Manyas İlçesi, Kulak Mah., 559, 690, 691, 692, 693, 791, 957, 972, 1129 parsel sayılı taşınmazlarda tarafların birlikte paydaş olduklarını, taşınmazların kendi aralarında rızai taksiminin ve fiili taksiminin sağlanamadığını, bu nedenle taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine, yargılama giderlerinin hissedarlar arasında hisseleri oranında paylaştırılmasına karar verilmesini talep etmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir. Türk Medeni Kanunu'nun 698.maddesinde "Hukuki bir işlem gereğince veya paylı malın sürekli bir amaca özgülenmiş olması sebebiyle paylı mülkiyeti devam ettirme yükümlülüğü bulunmadıkça, paydaşlardan her biri malın paylaşılmasını isteyebilir. Paylaşmayı isteme hakkı, hukuki bir işlemle en çok on yıllık süre ile sınırlandırılabilir. Taşınmazlarda paylı mülkiyetin devamına ilişkin sözleşmeler, resmi şekle bağlıdır ve tapu kütüğüne şerh verilebilir. Uygun olmayan zamanda paylaşma isteminde bulunulamaz." hükmü bulunmaktadır. TMK'nun 699.maddesi "Paylaşma, malın aynen bölüşülmesi veya pazarlık ya da artırmayla satılarak bedelinin bölüşülmesi biçiminde gerçekleştirilir....
Borçlu ortağın alacaklısı icra hakimliğinden İcra İflas Kanununun 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak elbirliği mülkiyetine konu ve borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir, paylı mülkiyette ise borçlunun payının satışı mümkün olduğundan ortaklığın giderilmesi davası açamaz. Alacaklının, elbirliği mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazdaki ortaklığın giderilmesi davası açması için icra hakiminden yetki belgesi alması zorunludur. İcra hakiminden yetki belgesi almadan doğrudan doğruya veya yetkisi olmayan icra müdürünün verdiği yetki belgesine dayanılarak dava açılması halinde dava hemen reddedilmeyip, icra hakiminden yetki belgesi almak üzere önel verilmelidir. Bu şekilde açılacak davada, borçlu ortak dahil tüm ortakların davaya dahil edilmeleri zorunludur....
Toplanan deliller ve tüm dosya içeriğinden, çekişme konusu 723 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki 20 nolu tripleks mesken niteliğindeki bağımsız bölüm ½’şer oranda davacı ve davalı adına kayıtlı iken, davacı tarafından 09/02/2009 tarihinde Kuşadası Sulh Hukuk Mahkemesinin 2009/122 E. sayılı dosyası ile açılan ortaklığın giderilmesi davası sonucu, ortaklığın satış yolu ile giderilmesine karar verildiği, kararın deracattan geçerek 16/03/2010 tarihinde kesinleştiği, Kuşadası Satış Memurluğu’nun 2010/10 esas sayılı satış dosyasında, taşınmazın davacıya ihale edildiği ve ihalenin kesinleştiği anlaşılmaktadır. ./.... Hemen belirtilmelidir ki, dava konu taşınmazda taraflar paydaştırlar. Paylı mülkiyette taşınmazdan yararlanamayan paydaş, engel olan öteki paydaş veya paydaşlardan her zaman payına vaki elatmanın önlenilmesini ve/veya ecrimisil istiyebilir....
Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 07/11/2013 gününde verilen dilekçe ile İcra ve İflas Kanununun 121. maddesine dayanarak açılan ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 17/05/2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 121. maddesi uyarınca alınan yetki belgesine istinaden alacaklı tarafından açılan ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir. Davacı vekili, müvekkilinin davalılardan borçlular ..., ..., ..., ...’ın borcu nedeni ile 58 adet taşınmaz üzerindeki ortaklığın satış yoluyla giderilmesini talep ve dava etmiştir....
GEREKÇE: :Dava, ortaklığının giderilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece ortaklığın satılarak giderilmesine karar verilmesi üzerine bir kısım davalılar vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. 6100 sayılı HMK'nun 355. maddesi gereğince; istinaf incelemesi, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır. Ancak, Bölge Adliye Mahkemesi kamu düzenine aykırılık gördüğü takdirde bunu resen gözetir. Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır....
DAVA KONUSU : Ortaklığın Giderilmesi (Paylı Mülkiyette) KARAR : Taraflar arasında görülen ve yukarıda gösterilen davada verilen karara ilişkin olarak istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya dairemize gönderilmiş olmakla incelendi. DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; tarafların Trabzon İli Şalpazarı İlçesi Karakaya Mahallesi 136 ada 1 parselde bulunan taşınmazda elbirliği ve paylı mülkiyette malik olduklarını, maliklerin taşınmazı kullanımı konusunda anlaşamadıklarını, paydaş sayısı ve durum dikkate alınarak taşınmazın bölünme imkanının bulunması halinde öncelikle aynen bölünmesine, taşınmazların aynen taksimi mümkün olmadığı halde satılarak ortaklığın giderilmesini talep ve dava etmiştir....
Borçlu ortağın alacaklısı, icra hakimliğinden İcra İflas Kanununun 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak, elbirliği mülkiyetine konu ve borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir, paylı mülkiyette ise borçlunun payının satışı mümkün olduğundan ortaklığın giderilmesi davası açamaz. 6100 sayılı HMK’nun 297/2. maddesi gereğince: Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir....
Bunlardan biri paylı mülkiyet diğeri ise elbirliği mülkiyeti olarak nitelendirilmiştir. Dava dilekçesindeki isteme göre; davanın mülkiyet hukuku kapsamında açıldığı anlaşılmaktadır. Dava dilekçesinde miras hukuku kapsamı anlamında terekenin tamamı (taşınır- taşınmaz tüm mal varlıkları) dikkate alınarak taşınmazlardan herbirinin tamamının bir mirasçıya verilmesi suretiyle bir paylaştırma istenilmemiştir. Yanlar arasındaki uyuşmazlığın Türk Medeni Kanununun Birlikte Mülkiyette ilgili düzenlemelere yer verilen 688 ve devamı maddelerindeki ortaklığın giderilmesine dair hükümlere göre çözümlenmesi gerekir. Buna göre, birlikte mülkiyette ortaklığın giderilmesini isteyen paydaş veya ortakların paylaşmayı varsa diğer taşınmazları ayırarak sadece istedikleri taşınmaz veya taşınmazlardaki ortaklığın mülkiyet hukuku kapsamında paylaşılmasını isteyebilirler. Bu durumda TMK'nın 698 ve 699. maddelerinde yer alan hükümlere göre davanın çözümlenmesi gerekir....
Borçlu ortağın alacaklısı icra hakimliğinden İcra İflas Kanununun 121. maddesine göre alacağı yetki belgesine dayanarak elbirliği mülkiyetine konu ve borçlunun ortağı olduğu taşınmaz için ortaklığın giderilmesi davası açabilir, paylı mülkiyette ise borçlunun payının satışı mümkün olduğundan ortaklığın giderilmesi davası açamaz. Alacaklının, elbirliği mülkiyet hükümlerine tabi taşınmazdaki ortaklığın giderilmesi davası açması için icra hakiminden yetki belgesi alması zorunludur. İcra hakiminden yetki belgesi almadan doğrudan doğruya veya yetkisi olmayan icra müdürünün verdiği yetki belgesine dayanılarak dava açılması halinde dava hemen reddedilmeyip, icra hakiminden yetki belgesi almak üzere önel verilmelidir. Bu şekilde açılacak davada, borçlu ortak dahil tüm ortakların davaya dahil edilmeleri zorunludur....
