Kişisel durumlardaki değişikliklerin nüfus kaydında belirtilmesi ve doğru olmayan kayıtların düzeltilmesi, "nüfus kayıtlarının düzeltilmesi'’ davalarının konusunu oluşturur. “Kayıt düzeltilmesi”, aile kütüğüne düşürülmüş nüfus kaydının bir kısmının “düzeltilmesi” veya “değiştirilmesi” dir. Bu dava uygulamada “nüfus kaydının düzeltilmesi davası” olarak adlandırılmaktadır. Nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin davalarda, resmi kayıt ve belgelere başvurulabileceği gibi tanık dahil her türlü kanıta başvurulabilir. Diğer taraftan kayıt düzeltme davaları kamu düzeni ile yakından ilgili bulunduğundan, hâkim istemle bağlı kalmayarak re'sen yapacağı araştırma ile elde edeceği bulgulara göre ve öteki kayıtlarla çelişki meydana getirmeyecek şekilde karar vermek durumundadır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Nüfus (Yaş Düzeltilmesi İstemli) Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı ... tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü. KARAR Mahkeme kararı davalı idare temsilcisine 11.08.2015 tarihinde tebliğ edilmiş olup, temyiz dilekçesi ise 31.08.2015 tarihinde temyiz defterine kaydedilmiştir. Bu durumda HUMK nun 432. maddesi hükmünde öngörülen 15 günlük temyiz süresi geçmiş bulunduğundan 01.06.1990 gün ve 1989/3 Esas 1990/4 Karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca temyiz isteminin REDDİNE, 15.05.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Somut olayda, davacı, 01/02/1959 olan doğum tarihinin dosyaya ibraz edilen 19/03/2003 tarihli nüfus kayıt örneğinde 01/02/1954 olarak yazdığı iddiasıyla doğum tarihinin 1954 olarak düzeltilmesini ve nüfusa kayıt edilmesini talep etmiştir. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesinde ilgililerin nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme ve tespit davası açma hak ve yetkisine sahip oldukları hükmü mevcuttur. Bu tür davalarda basit yargılama usulü uygulanmakta olup, mahkemelerce resen/ doğrudan araştırma esastır. Mahkeme yaşı düzeltilmesi istenenin talebi ile bağlı değildir. Mahkemenin, kamu düzenine ilişkin bulunan resmi sicilleri/nüfus kayıtlarını doğru oluşturmak mecburiyeti vardır. Bunun için mahkemece yaş düzeltilmesi talep edilmesi halinde re'sen araştırma yapılması gereklidir....
Aynı Kanun'un 39. ve Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 35/1. maddesi uyarınca ''Kesinleşmiş mahkeme hükmü olmadıkça nüfus kütüklerinin hiçbir kaydı düzeltilemez ve kayıtların anlamını ve taşıdığı bilgileri değiştirecek şerhler konulamaz. Ancak olayların aile kütüklerine tescili esnasında yapılan maddî hatalar nüfus müdürlüğünce dayanak belgesine uygun olarak düzeltilir''. Kişisel durumlardaki değişikliklerin nüfus kaydında belirtilmesi ve doğru olmayan kayıtların düzeltilmesi, "nüfus kayıtlarının düzeltilmesi'’ davalarının konusunu oluşturur. “Kayıt düzeltilmesi”, aile kütüğüne düşürülmüş nüfus kaydının bir kısmının “düzeltilmesi” veya “değiştirilmesi” dir. Bu dava uygulamada “nüfus kaydının düzeltilmesi davası” olarak adlandırılmaktadır. Nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin davalarda, resmi kayıt ve belgelere başvurulabileceği gibi tanık dahil her türlü kanıta başvurulabilir....
Somut olay yukarıda açıklanan Kanun hükümleri ve ilkeler doğrultusunda değerlendirildiğinde, davacının doğumundan itibaren nüfusa hiç kaydedilmediği, kendisinden önce ölen ablasının kimliğini kullandığı davacı vekili tarafından dava dilekçesi ile ileri sürülerek ad-soyad ve doğum tarihinin düzeltilmesi talebinde bulunulduğu, buna göre doğum ve ölüm olaylarının nüfus kütüğüne geçirilmesinin Nüfus İdaresine verilmiş idari bir görev olup talebin idari nitelikte olduğu anlaşıldığından, her ne kadar ad ve soyad düzeltilmesine dair karar istinaf edilmemiş ise de, nüfus kayıtlarının oluşturulmasında resen inceleme yapıldığından, ad-soyad ve yaş düzeltilmesi yönünden yerel mahkemece yargı yolu bakımından davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken işin esası incelenerek davanın kısmen kabulüyle ad-soyad düzeltilmesi talebinin kabulüne, yaş düzeltilmesi talebinin ise reddine karar verilmesi doğru değildir....
Aynı Kanun'un 39. ve Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 35/1. maddesi uyarınca ''Kesinleşmiş mahkeme hükmü olmadıkça nüfus kütüklerinin hiçbir kaydı düzeltilemez ve kayıtların anlamını ve taşıdığı bilgileri değiştirecek şerhler konulamaz. Ancak olayların aile kütüklerine tescili esnasında yapılan maddî hatalar nüfus müdürlüğünce dayanak belgesine uygun olarak düzeltilir''. Kişisel durumlardaki değişikliklerin nüfus kaydında belirtilmesi ve doğru olmayan kayıtların düzeltilmesi, "nüfus kayıtlarının düzeltilmesi'’ davalarının konusunu oluşturur. “Kayıt düzeltilmesi”, aile kütüğüne düşürülmüş nüfus kaydının bir kısmının “düzeltilmesi” veya “değiştirilmesi” dir. Bu dava uygulamada “nüfus kaydının düzeltilmesi davası” olarak adlandırılmaktadır. Nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin davalarda, resmi kayıt ve belgelere başvurulabileceği gibi tanık dahil her türlü kanıta başvurulabilir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/1713 KARAR NO : 2022/1782 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : SELİM ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 25/05/2022 NUMARASI : 2022/454 ESAS, 2022/489 KARAR DAVA KONUSU : Nüfus (Yaş Düzeltilmesi İstemli) KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı dava dilekçesinde özetle; Kars ili, Selim ilçesi, Kaynarlı Köyü nüfusunda kayıtlı olduğunu, 1957 tarihinde doğduğunu, nüfus kaydına 03.04.1960 doğumlu olarak tescil edildiğini, yaşının küçük olarak tescil edilmesi sebebiyle bu durumun sosyal yaşantısında bir çok engellerle karşılaşmasına neden olduğunu, gerçek yaşının belirlenmesi için iş bu davayı açma zarureti hasıl olduğunu, kardeşler arasında iki yaş fark olmasına rağmen kendisinden büyük olanla aralarında 6 yaş farkı olduğunu, nüfusa tescil edilirken küçük yazdırıldığını, gerçek yaşının tespit edilerek nüfus kaydına işlenmesini talep ve dava etmiştir....
Nüfus kayıtlarındaki istemlerle ilgili davalarda, mahkemelerin hiçbir kuşku ve duraksamaya neden olmaksızın doğru sicil oluşturmak zorunluluğu bulunmaktadır. Bu bakımdan hakim re'sen araştırma ilkesinin sonucu olarak kendiliğinden delil toplama yetkisine sahiptir. Yargıtay’ın yerleşik uygulamalarına göre bu tür davalarda doğum tarihinin düzeltilmesi istenenin gerçek yaşının tespiti için tam teşekküllü bir hastaneye gönderilerek sağlık kurulu raporu aldırılması zorunludur. Ancak, 25 yaşından sonra tıbben yaş tespiti mümkün değildir. İlk derece mahkemesince davacının yaşının iddia ettiği şekilde düzeltilmesi için dosyada mevcut bilgi ve belgelerin yeterli sayılamayacağı, soyut davacı tanığı beyanına dayalı olarak da yaş düzeltilmesinin mümkün olamayacağı kabul edilerek yaş tashih talebini reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı yön bulunmamaktadır....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 10/05/2019 NUMARASI : 2019/66 ESAS, 2019/165 KARAR DAVA KONUSU : Nüfus (Yaş Düzeltilmesi İstemli) KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, davacı tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK'nun 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı ilk derece mahkemesine vermiş olduğu dava dilekçesinde özetle; nüfus kayıtlarında doğum tarihinin 22/04/1958 olarak göründüğünü, kendisine söylenen gerçek yaşının ise 22/04/1952 yılı olduğunu, bu durumun kendisinin hayatında birçok problem yaşamasına sebep olduğunu belirterek, nüfus kayıtlarında 22/04/1958 olan doğum tarihinin 22/04/1952 olarak düzeltilmesini ve nüfus kayıtlarına tesciline karar verilmesini talep etmiştir. Davalı Nüfus İdare Temsilcisi duruşmadaki beyanında özetle; takdiri mahkemeye bırakmıştır....
İlk derece mahkemesince, sağlık kurulu raporu, nüfus kaydı, doğum tutanağı ve diğer tüm bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi sonucu ispatlanamayan davanın reddine karar verilmiştir. Mahkemece eksik inceleme ile hüküm kurulduğu anlaşılmıştır. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu' nun 36. maddesinde ilgililerin nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme ve tespit davası açma hak ve yetkisine sahip oldukları hükmü mevcuttur. Bu tür davalarda basit yargılama usulü uygulanmakta olup, mahkemelerce resen/ doğrudan araştırma esastır. Mahkeme yaşı düzeltilmesi istenenin talebi ile bağlı değildir. Mahkemenin, kamu düzenine ilişkin bulunan resmi sicilleri/nüfus kayıtlarını doğru oluşturmak mecburiyeti vardır. Bunun için mahkemece yaş düzeltilmesi talep edilmesi halinde re'sen araştırma yapılması gereklidir....
