Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/107 Esas, 2018/509 Karar sayılı ilamı ile cinsiyet değiştirme ameliyatı olmasına izin verildiğini, TMK 40/2 maddesi gereğince; nüfus kaydındaki kadın olan cinsiyet kaydının erkek olarak, Şelale olan adının ise Pamir Alp olarak düzeltilmesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı Nüfus Müdürlüğü temsilcisi beyan dilekçesi ile özetle; davacının cinsiyet değişikliğini yapabilmesi için ameliyat olması gerektiğini, ameliyat sonucu sağlık kurulu raporu aldıktan sonra cinsiyet değişikliğinin yapılmasının uygun olacağını beyan etmiştir. İlk Derece Mahkemesi Kararı: Mahkemece; "Davanın REDDİNE, " karar verilmiştir....
Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı, 19.03.2014 tarihli dilekçe ile; cinsiyet değişikliğine izin verilmesi, nüfus kaydındaki "kadın" olan cinsiyetinin "erkek", "..." olan isminin "...", "..." olan soyadının "..." olarak düzeltilmesi istemleriyle asliye hukuk mahkemesinde dava açmıştır. ... Asliye Hukuk Mahkemesince, " ...cinsiyet değişikliğine izin ve nüfus kayıtlarındaki kimlik bilgilerinin düzeltilmesi davalarının çekişmesiz yargı işlerinden olduğu, HMK'nın 382 ve 383. maddeleri uyarınca davaya bakma görevinin sulh hukuk mahkemesine ait bulunduğu..." gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiş, karar temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir. ......
Somut olayda; davacı transseksüel yapıda olduğunu ve cinsiyet değiştirmek istediğini beyan ederek cinsiyet değişikliği konusunda kendisine izin verilmesini talep etmiştir. 6100 sayılı HMK'nın 382. maddesinde çekişmesiz yargı işleri sayılmış olup, aynı Kanunun 383. maddesinde ise aksine bir düzenleme bulunmadığı sürece görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğu belirtilmiştir. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 36. maddesinin 1/a bendinde, nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davalarının düzeltmeyi isteyen şahısların yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli Asliye Hukuk Mahkemesinde açılacağı hükme bağlanmıştır....
Cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirildiğinin resmî sağlık kurulu raporuyla doğrulanması hâlinde ise bu defa mahkemeden nüfus kaydının düzeltilmesi talebinde bulunularak yeni durum nüfus siciline işlenebilecektir. Cinsiyet değiştirme, kanundaki düzenlemeye göre iki aşamadan oluşmaktadır. Türk Medeni Kanunu'nun 40. maddesinin birinci fıkrasında tahdidi olarak sayılan şartların varlığı halinde mahkemece cinsiyet değişikliği için izin kararı verilecek, maddenin ikinci fıkrasında ise; birinci fıkra gereği verilen ve kesinleşen cinsiyet değişikliğine izin kararına bağlı olarak amaç ve tıbbî yöntemlere uygun bir cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirildiğinin resmî sağlık kurulu raporuyla doğrulanması hâlinde, mahkemece nüfus sicilinde gerekli düzeltmenin yapılmasına karar verilecektir. Yani cinsiyet değişikliği için; ilk önce cinsiyet değişikliğine dair mahkemece izin kararı verilmeli ve bu izin kararına istinaden gerekli cinsiyet değişikliği ameliyatı yapılmalıdır....
Cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirildiğinin resmî sağlık kurulu raporuyla doğrulanması hâlinde ise bu defa mahkemeden nüfus kaydının düzeltilmesi talebinde bulunularak yeni durum nüfus siciline işlenebilecektir. Cinsiyet değiştirme, kanundaki düzenlemeye göre iki aşamadan oluşmaktadır. Türk Medeni Kanunu'nun 40. maddesinin birinci fıkrasında tahdidi olarak sayılan şartların varlığı halinde mahkemece cinsiyet değişikliği için izin kararı verilecek, maddenin ikinci fıkrasında ise; birinci fıkra gereği verilen ve kesinleşen cinsiyet değişikliğine izin kararına bağlı olarak amaç ve tıbbî yöntemlere uygun bir cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirildiğinin resmî sağlık kurulu raporuyla doğrulanması hâlinde, mahkemece nüfus sicilinde gerekli düzeltmenin yapılmasına karar verilecektir. Yani cinsiyet değişikliği için; ilk önce cinsiyet değişikliğine dair mahkemece izin kararı verilmeli ve bu izin kararına istinaden gerekli cinsiyet değişikliği ameliyatı yapılmalıdır....
Cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirildiğinin resmî sağlık kurulu raporuyla doğrulanması hâlinde ise bu defa mahkemeden nüfus kaydının düzeltilmesi talebinde bulunularak yeni durum nüfus siciline işlenebilecektir. Cinsiyet değiştirme, kanundaki düzenlemeye göre iki aşamadan oluşmaktadır. Türk Medeni Kanunu'nun 40. maddesinin birinci fıkrasında tahdidi olarak sayılan şartların varlığı halinde mahkemece cinsiyet değişikliği için izin kararı verilecek, maddenin ikinci fıkrasında ise; birinci fıkra gereği verilen ve kesinleşen cinsiyet değişikliğine izin kararına bağlı olarak amaç ve tıbbî yöntemlere uygun bir cinsiyet değiştirme ameliyatı gerçekleştirildiğinin resmî sağlık kurulu raporuyla doğrulanması hâlinde, mahkemece nüfus sicilinde gerekli düzeltmenin yapılmasına karar verilecektir. Yani cinsiyet değişikliği için; ilk önce cinsiyet değişikliğine dair mahkemece izin kararı verilmeli ve bu izin kararına istinaden gerekli cinsiyet değişikliği ameliyatı yapılmalıdır....
Sulh Hukuk Mahkemesi ise davanın, 4721 sayılı TMK’nın 40/1. maddesi gereğince cinsiyet değiştirilmesine izin verilmesi istemine ilişkin olduğu, cinsiyet değişikliğine izin davalarının 6100 sayılı HMK’nın 382. maddesinde düzenlenen çekişmesiz yargı işlerinden olmadığı, Nüfus Müdürlüğünün bu davada taraf olması ve verilen kararın taraflar yönünden kesin hüküm oluşturması nedeniyle 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36/1-a maddesi gereğince görevsizlik kararı vermiştir. Cinsiyet değişikliğine izin istemi, 6100 sayılı HMK’nın 382/2-a-2’de çekişmesiz yargı işi olarak düzenlenmiştir. HMK’nın 383. maddesine göre çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadığı sürece sulh hukuk mahkemesidir. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesinin 1/a bendinde, nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davalarının düzeltmeyi isteyen şahısların yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki asliye hukuk mahkemesinde açılacağı hükme bağlanmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki cinsiyet düzeltilmesi istemine ilişkin davada Kırklareli 1. Asliye Hukuk ve Kırklareli Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, davacının cinsiyet değişikliğine izin istemine ilişkindir. Kırklareli 1. Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın çekişmesiz yargı niteliğinde olduğu ve görevli mahkemenin sulh hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. Kırklareli Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından ise, cinsiyet değişikliğinin nüfus kaydının değişmesine neden olacağı nüfus kayıt değişikliğinde görevli mahkemenin asliye hukuk mahkemesi olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurulmuştur. Cinsiyet değişikliğine izin istemi, 6100 sayılı HMK'nın 382/2-a-2. maddesinde çekişmesiz yargı işi olarak düzenlenmiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 20/10/2020 NUMARASI : 2020/144 ESAS, 2020/205 KARAR DAVA KONUSU : Ad ve Soyadı Düzeltilmesi İstemli KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuş olmakla HMK'nın 352 ve devamı maddeleri uyarınca dosya incelendi. GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı ilk derece mahkemesine verdiği dava dilekçesinde özetle; kendisinin trans bir birey olduğunu, henüz cinsiyet değiştirme ameliyatı olmadığını, çevresinde Simge ismi ile bilinip tanındığını, resmi kurumlarda "Ensar bey" olarak çağrıldığında hem alay konusu olduğunu hem de rahatsızlık duyduğunu belirterek, nüfus kaydında Ensar olarak yazılı olan isminin Simge olarak değiştirilmesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı nüfus idaresi temsilcisi ilk derece mahkemesinde duruşma sırasındaki beyanında özetle; takdirin mahkemeye ait olduğunu beyan etmiştir....
Maddesi gereği, kamu düzenine aykırılık teşkil eden hususlar hariç tutularak, istinaf neden ve gerekçeleri ile sınırlı olmak üzere yapılan incelemede; Dava, nüfustaki cinsiyet kaydının düzeltilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir. Verilen kararın isabetli olup olmadığının tespiti için öncelikle cinsiyet kaydının düzeltilmesine ilişkin davada hangi yargılama usulünün uygulandığının tespiti zorunludur. Yargıtay 20. Hukuk Dairesi'nin 21/11/2016 tarih ve 2016/11554 Esas- 2016/11023 Karar sayılı kararında belirtildiği üzere, "5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesinin 1/a bendinde, nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davalarının düzeltmeyi isteyen şahısların yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılacağı hükme bağlanmıştır....
