(YHGK 11.4.2007, E. 2007/12-179, K. 2007/198), (YHGK 19.1.1974; YHGK 1.5.1991) Somut olayda; davacı(kadın) dava konusu edilen ziynet eşyalarının ve kişisel eşyalarının davalıda kaldığını ileri sürerek iadesini talep etmiş; mahkemece, dava TMK'nın 122.maddesine göre nişanın bozulması sebebiyle hediyelerin geri alınması istemi olarak nitelendirilmiştir. Eldeki davada talep edilen, dava dilekçesinin içeriğine göre, ziynet ve kişisel eşyanın iadesi istemine ilişkin dava mahiyetindedir. Mahkemece dava türünün yanlış nitelendirmesi talebin esasını değiştirmez. O halde, mahkemece; davanın ziynet ve kişisel eşya alacağı olarak nitelendirilmesi gerekirken, nişanın bozulması sebebiyle hediyelerin geri alınması olarak nitelendirilmesi ve yazılı şekilde hüküm tesis edilmiş olması doğru görülmemiştir. O halde, mahkeme, taraflarca ileri sürülen delilleri toplayıp, yukarıdaki madde hükümleri de gözetilerek tümünü birlikte değerlendirerek bir sonuca varmalıdır....
Mahkemece; davanın kısmen kabulü, kısmen reddi ile nişanın bozulmasında her iki taraf eşit kusurlu olduğundan maddi ve manevi tazminat talebinin reddine, davalı (karşı davacı) tarafından buzdolabı, fırın, bulaşık makinasının tahsiline ilişkin davanın, davacı (k.davalı) tarafından ispat edilemediğinden reddine, taraflarca ortak alındığı belirlenen eşyaların toplam bedeli olan ....935 TL'nin yarısının karşı davacı ....... .... tarafından ödendiği anlaşılmakla davacı (karşı davalı) ... tarafından, belirtilen eşyalar için ödenen ....967,50 TL'nin mahkemenin 2010/357 E. - 2012/160 K. sayılı dosyasındaki borcundan mahsubuna karar verilmiştir. Hüküm taraf vekillerince temyiz edilmektedir. Davada; nişanın bozulması nedeniyle manevi tazminat, maddi tazminat ve eşyaların iadesi, olmazsa bedelinin tahsili, karşı davada ise; maddi ve manevi tazminat talep edilmiştir. Açılmış olan bir davada, davalının aynı mahkemede ve aynı dosya üzerinde asıl davacıya karşı dava açmasına, karşılık dava denir....
Kural olarak, anılan madde hükmüne göre, nişanın bozulması sebebiyle hediyelerin geri alınması istemine dair davalarda kusur aranmaz. Mutad dışı hediyeler ise aynen iade edilir. Aynen iade mümkün değil ise, karşılığı olan bedel sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri verilir. Yerleşik Yargıtay uygulamalarına göre de, nişan yüzüğü dışındaki altın ve ziynet eşyası mutat hediye kapsamında olmayıp iadesi gereken hediyeler olarak değerlendirilmektedir. Dosya kapsamından; davalılar vekilinin 06.06.2012 havale tarihli dilekçesinde, davalı nişanlı ...'a takılan ... set takımı, bir adet kol saati, alyans, bir adet tek taş yüzük, bir adet kolye ve 2 adet çeyrek altının mutad hediyelerden sayılıp iadesinin gerekmediğini belirterek bu altınların davalıda bulunduğunu ve davacı tarafa iade edilmediğini kabul ettikleri anlaşılmaktadır....
Ancak dinlenen tanık beyanlarıyla nişanın bozulmasından sonra takılan takıların davalıda kaldığı anlaşılmakla...'' gerekçesiyle davacılar ... ...'ın davalarının husumetten dolayı reddine, davacı ...'...
ASLİYE HUKUK (AİLE) MAHKEMESİ TARİHİ : 30/01/2018 NUMARASI : 2016/172 ESAS - 2018/36 KARAR DAVA KONUSU : Nişanın Bozulması Nedeniyle Maddi-Manevi Tazminat KARAR : Taraflar arasındaki davada verilen karara karşı yapılan istinaf başvurusu üzerine Hukuk Muhakemeleri Kanununun 353/1- b-1- son cümle uyarınca duruşma yapılmadan incelenmesi uygun görülerek dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARI İLE YARGILAMA SÜRECİ : Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; "...davacılardan Ali ile davalının yaklaşık 1,5 yıl nişanlı kalmaları sonrası nişanın diğer tarafça bozulduğunu ve kısa bir süre sonra da davalının bir başkası ile evlendiğini, ziynet bedeli olarak 3 adet bilezik-bir altın kaplama saat-bir çift küpe-alyans dışında iki adet yüzüğün aynen iadesini, olmadığı takdirde bedeli olarak fazlaya ilişkin hakları saklı kalarak şimdilik 3.500 TL'nın dava tarihinden itibaren faizi ile tahsilini, ayrıca nişan töreni için yapılan masraflar kapsamında 3.970...
Nişanın bozulması nedeniyle mutad dışı hediyelerin geri alınmasına ilişkin davalarda kusur aranmaz.Nişanın bozulması halinde alışılmışın dışındaki hediyeler aynen, mevcut değilse mislen geri verilir veya karşılığı sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri istenir. Alışılmış mutad hediyelerden kasıt; giyilmekle, kullanılmakla eskiyen ve tüketilen eşyalardır. Hediyelerin verildiği ve iade edilmediği hususu her türlü delil ile ispat edilebilir. Nişan hediyelerinin mutad sayılabilmesi, yöresel örf ve adete göre verilen hediyelerden olması yanında maddi değerinin de günün koşullarına göre fazla olmayan hediyelerden olmasına bağlıdır ve bu da daha çok tarafların mali ve sosyal durumları ile ölçülmelidir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ : Mahkemece verilen hükme karşı taraf vekillerince istinaf yoluna başvurulmuş olup, Davacı/k.davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalı/k.davacının kusuru ile nişanın bozulduğu müvekkilinin nişanın bozulması sebebiyle psikolojik sağlığının bozulduğunun tanık beyanları ile doğrulandığını, kusurlu tarafın davalı/k.davacı olmasına rağmen manevi tazminata hükmedilmemesinin hukuka aykırı olduğunu, davalı/k.davacı taraf lehine vekalet ücretine de hükmedildiği için maddi olarak müvekkilinin lehine değil aleyhine bir durum ortaya çıktığını, bu nedenlerle usul ve yasaya aykırı olan yerel mahkeme kararının kaldırılmasına, davalarının tamamının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/731 KARAR NO : 2022/764 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : YOZGAT AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : 19/10/2021 NUMARASI : 2020/188 2021/532 DAVA KONUSU : Tazminat (Nişanın Bozulması Nedeniyle Tazminat Ve Hediyelerin Geri Verilmesi) KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen taraflarca istinaf başvurusunda bulunulmakla, HMK'nun 353/1- b-1- son cümle uyarınca duruşma yapılmadan dosya incelendi gereği düşünüldü; TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekilinin dava dilekçesinde özetle: tarafların 02/04/2019 tarihinde Kırşehir ili Kaman ilçesi Oktay kuyumculuktan nişan alışverişi yaptıklarını, sonrasında nişanlandıklarını, aileler arasındaki anlaşmazlık nedeni ile davalı tarafın nişanı tek taraflı olarak nişanlanma tarihinden kısa bir süre sonra bozduğunu, davalının nişanı tek taraflı bozması nedeni...
Dava; nişanın bozulması nedeniyle, davacı ... için maddi tazminat ile her üç davacı için ayrı ayrı manevi tazminat istemlerine ilişkindir. 1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacıların aşağıdaki bent dışındaki sair temyiz itirazları yerinde görülmeyerek reddedilmiştir. 2- Davacılar ... ve ... yönünden maddi tazminat davasının reddi nedeniyle aleyhlerine hükmedilen vekalet ücreti yönünden ise; 6100 sayılı HMK'nun "Taleple Bağlılık İlkesi" başlıklı 26. maddesinin birinci fıkrasında; "Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir" hükmüne yer verilmiştir. Aynı Yasa'nın 25. maddesi hükmüne göre de; hakim, şikayet dilekçesinde bildirilen vakıalarla bağlı olup; ileri sürülmeyen maddi olayları kendiliğinden gözetemez....
Davada, nişanın bozulması nedeniyle, nişan hediyelerinin aynen iadesi olmadığında bedeli olarak 66.000 TL'nin tahsili, ayrıca, nişan hediyesi olarak alınan dairenin 1/2 hissesinin tapusunun iptali istenilmiştir. Harç makbuzunun incelenmesinde; dava değeri olarak 6600 TL gösterildiği ve bu miktar üzerinden başvurma ve nisbi harcın tahsil edildiği görülmüştür. Oysa, dava dilekçesindeki davacı talebi altın ve ziynet eşyaları ve gönderilen paralar yönünden toplamda 66.000 TL; ayrıca, dairenin 1/2 hissesinin tapusunun iptaline yönelik bulunmaktadır. Mahkemece, istemin kabulüne karar verilmiş, bakiye harcın da davalıdan tahsiline gidilmiştir. Dava konusu hakkın değeri para ile ölçülebilen haklardan olduğu açıktır. Hal böyle olunca, dava, 492 sayılı harçlar Yasasının 16.maddesi ile 1 sayılı tarifedeki nisbi esas üzerinden harca tabidir....
