Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/272 Esas, 2016/428 Karar sayılı,nüfus kaydında ana-baba adının düzeltilmesi davasının kabulü kararına yönelik davalı nüfus müdürlüğü tarafından istinaf yoluna başvurulması sonucu dava dosyasında yapılan incelemesi sonunda; Dava,nüfus kaydında ana-baba adının düzeltilmesi talebine ilişkindir. Davacı dava dilekçesinde; Kendisinin anneannesi ve dedesinin üzerine yazıldığını, bu nedenlerle annesi T6 ile babası T3'in anne ve babası olarak nüfusa kaydının yapılmasının düzeltilmesini istemiştir. Davalı Nüfus Müdürlüğü temsilcisi davacının davasını ispat etmesi gerektiğini beyan etmiştir. Diğer davalılarda açılan davayı kabul etmişlerdir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hüküm, davalı nüfus müdürlüğü tarafından istinaf başvurusu ile itiraz edilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında 6100 sayılı HMK'nun 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususlarıyla sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda; Dava analığın tespiti istemine ilişkindir. 1- ) Taraf teşkilinin sağlanması kamu düzeninden olup, mahkemece yargılamanın her aşamasında re’sen araştırılır. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu'nun 36/1.a hükmü gereğince nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davaları, nüfus müdürü veya görevlendireceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanır. Bunun yanı sıra nüfus sicilinin düzeltilmesi davalarının miras hukukuna etkileri bulunduğundan davada miras hukukundan doğan hakları etkilenecek kişilerin de davalı olmaları gerekir....
ın nüfus kayıtları ve anneleriyle, dayı ve teyzelerini gösterir nüfus aile kayıt tabloları, ... ... ... ... Köyünde ... ve (muhtemel) ... çocukları ..., ... ve ...'un annesi ile dayı ve teyzelerini gösterir nüfus aile kayıt tablosu, ... ... ... ... Köyünde ... (yada ...) ile (muhtemel) ... oğlu 1311 doğumlu ... ile kardeşi ...'ın eş ve kendi kardeşlerini gösterir nüfus aile kayıt tabloları, ... ... ... ... Köyünde ... ve (muhtemel) ... kızı 1325 doğumlu ...'ın anne baba ve babasının kardeşlerini gösterir nüfus aile kayıt tabloları ... parselin tutanak ekindeki satış vaadi sözleşmesinde isimleri bulunan; ... ... ... .... Köyü 42 hanede kayıtlı ... ve ... oğlu 1319 doğumlu ... ile aynı yerde kayıtlı ... ve ... kızı 1928 doğumlu ..'in nüfus aile kayıt tabloları ile ...'in annesi ...'nin kardeşlerini gösterir nüfus aile kayıt tablosu, ... ... ... ... Köyü 41 hanede kayıtlı ... ve ... oğlu 1929 doğumlu ... ... (yada ...)'nün anne ve babasının nüfus kayıtları, ... ... ......
“Kayıt düzeltilmesi”, aile kütüğüne düşürülmüş nüfus kaydının bir kısmının “düzeltilmesi” veya “değiştirilmesi” dir (Nüfus Yönetmeliği m.143). 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 35. maddesine göre, kesinleşmiş mahkeme hükmü olmadıkça nüfus kütüklerinin hiçbir kaydı düzeltilemez ve kayıtların anlamını ve taşıdığı bilgileri değiştirecek şerhler konulamaz. Ancak, olayların aile kütüklerine tescili esnasında yapılan maddî hatalar, nüfus müdürlüğünce dayanak belgesine uygun olarak düzeltilir. Dayanak belgelerindeki bilgilerin aile kütüklerine işlenmesi sırasında yapılmış bir maddî hata söz konusu değil ise aile kütüğünün herhangi bir kaydında düzeltme veya değişiklik ancak mahkeme kararı ile yapılabilecektir. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 35. maddesinde “kesinleşmiş mahkeme hükmü olmadıkça nüfus kütüklerinin hiçbir kaydı düzeltilemez…” ibaresi yer aldığından, her hangi bir sınırlama olmaksızın nüfus kütüğünde mevcut her kaydın düzeltilmesinin istenebileceği kuşkusuzdur....
Bu maddeden anlaşıldığı gibi;nüfus kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendirileceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanacağı belirtilmiş T2 temsilcisinin duruşmalarda bulunması bu maddeye göre zorunlu olup yokluğunda duruşma yapılmayacağı halde ilk derece mahkemesi tarafından Somut olayda, söz konusu ilkeler dikkate alınmadan nüfus müdürlüğünün temsilcisinin duruşmalara katılımı sağlanmadan sonuca gidildiği anlaşılmaktadır. Ayrıca nüfus müdürlüğüne duruşma gün ve saatini bildiren davetiye çıkartılırken, davetiyenin üzerine 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri kanunun 36/1- a maddesine göre, nüfus kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendirileceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanacağından duruşmaya katılmasının zorunlu olduğuna, dair şerh yazılır....
Özetle; nüfus kayıtlarında T1 kayıtlarının mevcut olmadığı, davacının babası ile ilgili muris arasındaki bağın nüfus kayıtlarından tespit edilemediği ancak aynı hane kayıtlarında Hüseyin ismine Hüseyin ve Hatice oğlu 15/04/1929 doğumlu Ahmet, Hüseyin ve Hatice kızı 01/04/1931 doğumlu Emine Doğan, Hüseyin ve Hatice oğlu 15/03/1935 doğumlu İsmail Kavlakoğlu'ya ait kayıtlarda rastlanıldığı, davacının babasının nüfus kayıtlarında Hüseyin ve Hatice oğlu olduğunun belirtilmesine rağmen anne ve baba ile irtibatının bulunmadığı anlaşılmıştır. Davacı; babası T3'nun babasının; T1 (İsmail ve Kezban oğlu 1901 doğumlu) olduğunun tespiti ve buna uygun olarak nüfus kaydının düzeltilmesini istemektedir....
Nüfus kaydının düzeltilmesi davasında ise, nüfus kaydının gerçek durumu yansıtmadığı, baştan yanlış olarak kütüğe geçirilmesi söz konusudur (HGK 30.01.2008 gün 2008/2-36-47 sayılı kararı). Dosya içindeki bilgi ve belgelere göre davalı ... babası ... 24.03.1980 doğumlu olarak ... ile eşi ...'nin çocukları olarak nüfusa tescil edilmiştir. Somut olayda dava, davacının kardeşi ...'ın anneannesi ... ve dedesi ... çocuğu olarak gerçeğe aykırı beyana dayalı oluşturulan nüfus kaydının iptali ile gerçek annesinin ... gerçek babasının da davalı ... olduğunun tespiti ve buna uygun olarak nüfus kaydının düzeltilmesi istemine ilişkindir. Yukarıda gösterilen yasal düzenlemeler dikkate alındığında davalı ...'ın gerçeğe aykırı beyana dayalı oluşturulan ... ve ... hanesindeki nüfus kaydının iptali ile gerçek annesi ...'nin nüfus kaydına tesciline ilişkin talep nüfus kayıt düzeltme davası olup asliye hukuk mahkemesi görev alanında kalmaktadır. İkinci talep olan ...'ın ...'...
Aile Mahkemesi ise, "Davanın gerçeğe aykırı beyanla oluşturulan nüfus kaydının düzeltilmesine ilişkin olduğu ve 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesi uyarınca davaya bakma görevinin asliye hukuk mahkemesine ait bulunduğu" gerekçesiyle, görevsizlik kararı vermiş; kararlar, temyiz edilmeksizin kesinleşmiştir. 4721 sayılı TMK'nın 282/1. maddesi uyarınca, çocuk ile ana arasındaki soybağı doğumla kendiliğinden kurulur. Bu nedenle, çocuk ile annesi arasındaki "soybağının tesisi" için hükme gerek bulunmadığından anne adının değiştirilmesine ilişkin davalar, soybağı davası değil çocuğu doğuran kadının kim olduğunun tesbitine ve nüfus kayıtlarının buna göre düzeltilmesine ilişkindir. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesinin 1/a bendinde, nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davalarının asliye hukuk mahkemesinde açılacağı hükme bağlanmıştır....
Nüfus kütüğünde yer alan “doğru olmayan kayıtlar”, ilgilileri veya Cumhuriyet Savcısı tarafından açılacak olan “kayıt düzeltme davası” ile gerçek durumuna uygun hale getirilebilir ki, bu dava uygulamada “nüfus kaydının düzeltilmesi davası” olarak adlandırılmaktadır. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36/1-a maddesinde, nüfus kayıtlarına ilişkin düzeltme davalarının düzeltmeyi isteyen şahısların yerleşim yeri adresinin bulunduğu yerdeki görevli asliye hukuk mahkemesinde açılacağı hükme bağlanmıştır. Somut olayda istem, nüfus kaydında yazılı baba adı değişmemek kaydıyla, yanlış beyana dayalı olarak yazılan anne adının değiştirilmesi istemine yöneliktir. Dava, soybağına ilişkin değildir. 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanununun 36. maddesi uyarınca nüfus kaydının düzeltilmesine yönelik olan ve Türk Medenî Kanununun 282 ve devamı maddelerinden kaynaklanmayan davanın genel hükümlere göre asliye hukuk mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 19.12.2023 Tarihli ve 2023/342 Esas, 2023/429 Karar Sayılı Kararı Nüfus kaydı düzeltilmesi istenilen davacının yerleşim yeri adresinin Muş olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. B. Muş 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 17.01.2024 Tarihli ve 2024/8 Esas, 2024/12 Karar Sayılı Kararı Nüfus kaydı düzeltilmesi istenilenin davacının merkezî nüfus idaresi sistemindeki yerleşim yeri adresinin Efeler/Aydın olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. II. GEREKÇE A. Uyuşmazlık Uyuşmazlık, 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun (5490 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin birinci fıkrasının a bendi uyarınca nüfus kaydının düzeltilmesi istemine ilişkindir. B. İlgili Hukuk 1....
