Somut olaya gelince; 1-Mahkemece; 09.01.2015 tarihli ara karar ile, taraflara taşınmazlar üzerindeki muhtesatlara ilişkin mülkiyet iddiaları varsa mülkiyetin aidiyeti davası açmak için tebliğ tarihinden itibaren 10 günlük kesin süre verilmiş; 15.09.2015 tarihli duruşmada davalılar ..., ... ve Ümmiye Demirhan tarafından ...Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/220 Esas sayılı dosyası ile açılan muhtesatın aidiyetinin tespiti davasının kesin süre içinde açılmadığından, bekletici mesele yapılması talebinin reddine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhdesat Aidiyetinin Tespiti K A R A R ... Sulh Hukuk Mahkemesi'ne ait ... Esas sayılı ortaklığın giderilmesine ilişkin dava dosyası ile ... Asliye Hukuk Mahkemesi'ne ait .. Karar sayılı ecrimisil istemli dava dosyasının incelenip iade eilmek üzere mahkemelerinden getirtilerek dosya arasına konulması ondan sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere geri çevrilmesi için dosyanın Yerel Mahkemeye GERİ ÇEVRİLMESİNE, 03.03.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Her ne kadar davacı vekili, muhdesat aidiyetinin tespiti davasını davalılar arasında derdest ortaklığın giderilmesi davası bulunması nedeniyle hukuki yararı bulunduğu gerekçesine dayandırmış ise de, bilindiği üzere paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardan olup; ortaklığın giderilmesi isteğine konu taşınmaz üzerindeki bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak ortaklığın giderilmesi davasına dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir....
Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır (TMK 722, 724, 729 m.ler). Taşınmaz üzerindeki bina, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. Ne var ki; çoğun içinde az da vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacılarca meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekir....
Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak sağlamaz. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır(TMK mad. 722, 724 ve 729). Taşınmaz üzerindeki bina, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın mülkiyetinin arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. Ne var ki; çoğun içinde azda vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespitini de kapsadığı kabul edilmelidir. Muhdesatın aidiyeti isteğiyle açılan bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespitine karar verilmesi gerekir....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dava, harici sözleşmeye dayalı tapu iptali ve tescil, uygun görülmezse terditli muhdesat aidiyetinin tespiti istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. 3194 ... İmar Kanunu'nun 18 inci vd. maddeleri. 2. Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 s.lı TMK. mad. 684/1). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki ... ve altındaki arz katmanlarını kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere kalıcı yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK mad. 718). 22.12.1995 tarih ve 1/3 ... Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde kalıcı yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, şahsi bir hak olup (TMK 722, 724, 729 m.ler), sahibine arazi mülkiyetinden ayrı bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/693 KARAR NO : 2023/798 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : YALVAÇ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 21/09/2021 NUMARASI : 2019/568- 2021/638 DAVA KONUSU : Muhdesat Aidiyetinin Tespiti KARAR : Davacı T1 tarafından davalı T4 ve diğerlerine karşı açılan muhdesat aidiyetinin tespiti davası hakkında kurulan hükmün istinaf incelemesi davalılar T7 T6 ve T5 tarafından ortak imzalı dilekçeyle istenilmekle dosya incelendi; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı 10/10/2019 harç tarihli dava dilekçesinde özetle; Isparta İli Gelendost İlçesi Dörtyol Mevkii 48 ada 325 parsel sayılı taşınmazın muris babası Yaşar Yurttaş adına kayıtlı olduğunu, taşınmazın üzerindeki OPET petrol istasyonunun ise tarafınca yapıldığını ve çalıştırıldığını, taşınmaz üzerindeki yapıların tamamının kendisi tarafından yapıldığını, taşınmazın taksimi mümkün olmadığından ortaklığın giderilmesi davası açıldığını ve derdest olduğunu, taşınmazdaki...
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Dava, muhdesat aidiyetinin tespiti talebine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk Bir şeye malik olan kimse, o şeyin bütünleyici parçalarına da malik olur (4721 sayılı TMK 684/1.md). Arazi üzerindeki mülkiyet, kullanılmasında yarar olduğu ölçüde, üstündeki hava ve altındaki arz katmanlarını da kapsar. Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere kalıcı yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK 718.md). 22.12.1995 tarihli ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan bir arazi üzerinde kalıcı yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, şahsi bir hak olup (TMK 722, 724 ve 729 inci md) sahibine arazi mülkiyetinden ayrı bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Taşınmaz üzerindeki kalıcı yapı, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez....
Değişik bir anlatımla, kadastrodan sonraki hukuki sebeplere dayanılarak genel mahkemelerde açılan davalarda, Kadastro Kanununun 19/2 maddesine dayanılarak muhdesat tespiti ve bunun kütüğün beyanlar hanesinde gösterilmesi istenemez. Böyle olunca, muhdesat belirtmesinin tapu siciline yansıtılması isteminin reddi yerine, tespit kararının beyanlar hanesine yazılmasına karar verilmesi de yerinde değildir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalıların temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin yatırılan temyiz harcının yatırana iadesine, 09.12.2009 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 17/07/2019 NUMARASI : 2019/201 2019/217 DAVA KONUSU : Mülkiyet (Tespit İstemli) KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda kurulan hükmün Bölge Adliye Mahkemesince incelenmesi T18 vekili ve bir kısım davalılar vekili Av. T5 tarafından istenilmekle dosya incelendi....
