"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Alacak Dava, ihale öncesi alınan geçici teminatın sehven iade edilmesi nedeniyle sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı alacak istemine ilişkindir. Taraflar arasında kira sözleşmesi bulunmamaktadır. Bu davaların temyiz inceleme görevi Yargıtay 3. Hukuk Dairesine ait olup, dosyanın incelenmek üzere Yargıtay 3. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 24.01.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR: Taraflar arasındaki uyuşmazlık, yerel mahkeme kararında usul ve yasaya aykırılık bulunup bulunmadığı, kararın eksik incelemeye ve/veya yanılgılı değerlendirmeye dayalı olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır. DELİLLER : Tüm dosya kapsamı DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, başkasının arazisine yapılan yapı nedeniyle sebepsiz zenginleşme iddiasına dayalı alacak istemine ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek duruşmasız olarak yapılmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmazın tamamının idare adına tesciline karar verildiğinden bahisle sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı tazminat istemi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın Jandarma Genel Komutanlığı yönünden husumetten reddine, ... yönünden kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, davalılardan ... vekilince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü: - K A R A R - Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmazın tamamının idare adına tesciline karar verildiğinden bahisle sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayalı tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekilince temyiz edilmiştir....
Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Sebepsiz zenginleşme; bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı, geri verme borcu altındadır. Sebepsiz zenginleşme nedeniyle iade borcunun kapsamı ve yapılmış olan giderlerden hangilerinin geri istenebileceği, giderlerin niteliğine ve zenginleşen kimsenin iyiniyetli ya da kötü niyetli oluşuna göre farklılık göstermektedir. "Geri vermenin kapsamı" başlığı altında düzenlenen TBK'nun 79.ve 80.maddeleri uyarınca "sebepsiz zenginleşen, zenginleşmenin geri istenmesi sırasında elinden çıkmış olduğunu ispat ettiği kısmın dışında kalanı geri vermekle yükümlüdür."...
ın sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.Ancak, mahkemece; itirazın iptaline ilişkin hüküm kurulurken davalı ... yönünden de davanın kısmen kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının geçerli (haklı) bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalması (zenginleşmesi) demektir. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığından bir başkasının aleyhine olarak bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır. Davada, davacının davalılara sattığı elma fidanı bedelinin tahsili amacıyla başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali talep edilmektedir.Elma fidanlarının davalı ...'ın bahçesine dikilmesi nedeniyle fidanların bedeli kadar zenginleştiği tartışmasızdır....
Dava, yersiz ödemenin sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre iadesi istemine ilişkindir. TBK. m.77/1'e göre zenginleşen başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; TBK. m. 79 ve 80'de "aynen geri verme ilkesi"ne göre düzenlenmiştir. Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Borç olmayanı rızası ile ödeyen kimse yanlışlığa düştüğünü ispat ettiği takdirde ödediğini geri isteyebilir....
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, davacının Sigorta Tahkim Komisyonu kararı doğrultusunda davalıya vekalet ücretini iki kez gönderdiğini belirterek, fazla ödediği vekalet ücretinin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca iadesini talep ettiği, davanın hukuki sebebinin sebepsiz zenginleşme olduğu, üstte belirtilen istinaf ilamında da belirtildiği gibi davanın mutlak veya nisbi ticari dava değil bir sebepsiz zenginleşme davası olduğu ve bu uyuşmazlıkta mahkememizin değil asliye hukuk mahkemesinin görevli olduğu kanaatiyle mahkememizin görevsizliğine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : 2023/214 Esas KARAR NO : 2023/434 DAVA : Alacak (İnanç Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 06/03/2023 KARAR TARİHİ : 15/05/2023 KARARIN YAZILDIĞI TARİH :07/06/2023 Davacı vekili tarafından açılan Alacak (İnanç Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının Mahkememizde yapılan açık yargılaması sonucunda: GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; inançlı akitten kaynaklanan sebepsiz zenginleşme davasının arzından ibaret olduğunu, sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davalarının kabulünü, müvekkili .... aleyhine sebepsiz zenginleşen davalılar ... ve ........
Dava, sebepsiz zenginleşme iddiasına dayalı alacak istemine ilişkindir. Yargıtay 3. HD.'sinin 2016/6934 Esas, 2017/18033 Karar sayılı ilamı ''Dava, ortak taşınmaza yapılan faydalı ve zorunlu masrafların BK'nun 61.maddesi gereğince sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tahsili talebine ilişkindir. Dosya içeriğinden taşınmazın halen davacının zilyetliğinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı olarak iade isteminde bulunulabilmesi için bir tarafın malvarlığının diğer tarafın malvarlığı aleyhine çoğalması gerekir. Buna göre sebepsiz zenginleşmeden söz edilebilmesi için bir taraf zenginleşirken diğerinin fakirleşmesi, zenginleşme ve fakirleşme arasında uygun nedensellik bağının bulunması ve zenginleşmenin hukuken geçerli bir nedene dayalı olmaması gerekir. Zenginleşen, başkasının malvarlığından veya emeğinden haklı bir sebep olmaksızın elde ettiği zenginleşmeyi geri vermek zorundadır....
Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Dava, sebepsiz zenginleşme hukuki nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın teminat bonosuna bağlanan alacak davası olduğu ve ticari dava olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir....
