nın bu nedenle alacaklılardan mal kaçırmak amacıyla sahip olduğu taşınmaz ve hakları muvazaalı olarak başka kişilere devrettiğini, ...'ın Virancık - İmar Köyü 112593 ada 8 parselde kayıtlı 31 nolu bağımsız bölümü ablası olan davalı ...'a devrettiğini, kardeşleri arasındaki devrin düşük bedel ile ve muvazaalı yapıldığını, herhangi bir bedel ödenmediğini, yine ...'ın SS ... Konut Yapı Kooperatifindeki payını da yeğeni olan davalı ...'ye muvazaalı olarak devrettiğini, satış ve devir işlemlerinin borcun doğumundan sonra gerçekleştiğini, davanın Borçlar Kanununun 19. maddesine göre açılmış muvazaaya dayalı tapu iptal davası olduğunu, bu nedenle Virancık - İmar Köyü 112593 ada 8 parselde kayıtlı 31 nolu bağımsız bölümün tapu kaydının iptaline, SS ... Konu Yapı Kooperatifindeki ... adına olan payın kaydının iptali ile borçlu ... adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir. Birleştirilen dosyada da davacı vekili aynı gerekçelerle toplam 40.000,00 TL alacaklı olan...'...
ın borca batık olması, maddi durumu iyi olmamasına rağmen 2016 yılında ödenmek üzere böyle bir satışı gerçekleştirmesi hayatın olağan akışına aykırı olduğu ve davacı vekili tarafından dosyaya sunulan söz konusu taşınmazın taraflar arasında bedelsiz olarak devrinin yapıldığına ilişkin sözleşmeye davalılar tarafınca itiraz edilmemesi ile tüm hususlar göz önüne alınarak, davaya konu taşınmaz üzerinde yapılan satışın mahkemece muvazalı olduğuna dair kanaatin oluştuğundan bahisle davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava BK'nun 19. maddesine dayalı olarak açılan muvazaalı işlemin iptaline ilişkindir. 1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, bozmaya uygun olarak karar verilmiş bulunmasına ve davalı ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Taraflar arasında görülen davada; Davacılar, ortak mirasbırakanları... tarafından oğlu davalıya gayrimenkul satışı ve zilyetliğin devri sözleşmesiyle haricen satışı gerçekleştirilen çekişme konusu 148 ada 13 sayılı taşınmazın kadastro tespiti sırasında davalı ... adına tespit ve tescil edildiğini,yapılan işlemin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, tapu iptali ve miras payları oranında tescile karar verilmesini istemişlerdir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, mirasbırakan tarafından tapusuz taşınmazın zilyetliğinin devri suretiyle gerçekleştirilen tasarrufun geçerli olduğu ve bu işleme karşı 1.4.1974 gün 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının uygulama yeri bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Karar, davacılar tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'in raporu okundu, düşüncesi alındı....
Öte yandan muvazaalı işlemin tesbiti aslında muvazaaya dayalı işlemin iptalini de kapsamaktadır. Davacı vekili, dava dilekçesinde ve yargılama aşamalarında davalı ... Boya Kimya San. ve Tic. Ltd.Şti ile diğer davalı ... arasındaki taşınmaz devrinin muvazaalı olduğunun tesbitini istediğini açıklamış ve dava dilekçesi içeriğinden, davanın davacı ...'ın davalı işvereni ... Boya Kimya San. ve Tic. Ltd.Şti'den işçilik alacağı tahsilini sağlamaya yönelik olarak açıldığı, bu alacağın tahsilini önlemek amacı ile yapılan ve dava konusu olan taşınmazını muvazaalı olarak diğer davalıya devrettiğinin tesbitini istediği, bu tesbitteki amacın aslında muvazaalı işlemin iptali ile alacağın tahsilini sağlamak olduğu anlaşılmaktadır. Mahkeme ilamında da açıklandığı üzere alacak davasından muvazaa iddiası tefrik edilerek Asliye Hukuk Mahkemesine gönderildiği anlaşılmaktadır. Olayların hukuksal açıdan değerlendirilmesi ve nitelendirilmesi hakime aittir....
Bu davalılar, iddia edilen muvazaalı işlemin tarafı oldukları için davalı sıfatıyla davada yer almışlardır. Davaya dayanak, eser sözleşmesi, kat karşılığı inşaat sözleşmesi, Borçlar Kanunu'nun ikinci kısmında yer alan sözleşmeler ya da sebepsiz zenginleşme iddiası değil, muvazaalı işlem nedeniyle uğranılan zarar iddiasıdır. Bu yönüyle dava, TBK.'nın 19. Maddesi kapsamında muvazaa iddiasına dayalı tazminat davasıdır. Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesi'nin 01/09/2021 tarihinden itibaren geçerli 431 sayılı İş Bölümü Kararı gereği, 1. Hukuk Dairesi iş bölümünün 30. maddesinde; "TBK'nın 19. maddesi gereğince muvazaa iddiasına ilişkin davalar sonucu verilen hüküm ve kararlar," şeklindeki düzenleme nedeniyle istinaf incelemesine bakma görevinin 1. Hukuk Dairesi'nin görevinde olduğu anlaşıldığından dosyanın görev uyuşmazlığı nedeniyle Başkanlar Kuruluna gönderilmesine dair aşağıdaki hükmün tesisi gerekmiştir....
Dava, Borçlar Kanunu'nun 19. maddesinde düzenlenen dava konusu işlemin danışıklı (muvazaalı) yapıldığı iddiasına dayalı tasarrufun iptali istemine ilişkindir. Olayların hukuksal açıdan değerlendirilmesi ve nitelendirilmesi hakime aittir. Bir uyuşmazlıkta maddi olayın taraflarca yanlış nitelendirilmesi kendilerini ve hakimi bağlamaz hakim tarafların ileri sürdükleri maddi olay ve netice talepleri ile bağlı olup onların hukuki nitelendirmesi ile bağlı değildir. Davacı vekili, dava dilekçesinde davalılar arasında yapılan danışıklı satış işleminin iptalini istemiştir. Dosya içeriğinden, davadan önce taşınmazın bir kısmının imar planlaması nadeni ile Belediye adına tescil edildiği anlaşıldığından, kalan kısımla ilgili olarak inceleme yapılmalıdır.Öte yandan, davanın açılmasından sonra dava konusu taşınmazın davalı.... tarafından dava dışı ...'ne satıldığından yapılacak iş, HMK'nun 125.maddesi gereğince davacıya, son malik...'...
Hukuk Dairesinin 20.03.2019 tarih 2016/11579 Esas 2019/3318 Karar sayılı ilamı ile, davacının talebinin TBK'nun 19. maddesi gereğince açılmış muvazaa hukuksal nedenine dayalı iptal davası olduğu, muvazaalı işlemin diğer tarafı olan yani borçlu tarafından ilk satış yapılan şahıs ve varsa diğer satış yapılan şahısların da dava sonucuna göre hukuki durumları etkileneceğinden davaya dahil edilip taraf teşkilinin sağlanmasında hukuki yararı bulunduğu, tapu resmi senetlerine göre dava konusu Antalya İli, ... İlçesi, ......
Bu nedenlerle mahkemenin davayı BK'nun 19. maddesindeki muvazaalı işlemin iptali olarak nitelemesi gerekirken, yazılı şekilde nitelemesi usul ve yasaya aykırı olmuştur. 2-Dava konusu 487 ada 8 parsel davalı borçlu tarafından, davalı ...’e o da dava dışı ...’na onun da davalı ...’e devretmiştir. Bu taşınmaz ile ilgili satışın iptaline karar verilmesi için taşınmazı devir silsilesi içindeki tüm satışların muvazaalı olduğunun ispatlanması gerekir. Bu halde ise davalı ...’ten taşınmazı devir alan dava dışı ...’nun da davaya dahil edilerek, taraf delilleri toplanarak oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken bu hususun göz ardı edilmesi de isabetsiz olmuştur. SONUÇ:Yukarıda (1) ve (2) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, 19/03/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi....
ve çok taraflı hukuki muamelenin geçersizliğini ileri sürebileceği, çünkü, muvazaalı bir işlem ile üçüncü kişinin zarar görmesi ona karşı işlenmiş bir haksız eylem niteliğinde olduğu, ancak, üçüncü kişilerin muvazaalı işlem ile zarar gördüklerinin benimsenebilmesi için, onun işlemi yapandan alacağının bulunması ve bu alacağın ödenmesini önlemek için muvazaalı işlemin yapılmış olması gerektiği, davacıların bu davadaki amacının, tazminat davası sonucu hak kazanacakları alacaklarını tahsil edebilmek için hukuki muamelenin kendileri yönünden geçersizliğini sağlamak olduğu,davacıların bu hakkının, ayni değil şahsi sonuç doğurduğu,davada muvazaanın ispatı halinde tapunun iptaline değil (olayda kıyasen uygulanması gereken İİK'nun 283/1. maddesi uyarınca) iptal ve escil olmaksızın da, taşınmazların haciz ve satışına karar verilebileceği, bu davanın amacının da bu olduğu, somut olayda davacıların desteğinin davalı ... tarafından 11/01/2007 tarihinde öldürüldüğü, olay nedeni ile tutuklanan davalı...
Dava BK'nun 19.maddesine dayalı olarak açılan muvazaalı işlemin iptaline ilişkindir. HMK'nin 33.maddesine göre Hakim, Türk hukukunu resen uygulamak zorundadır. Bir davada olayları belirtmek ve açıklamak taraflara, hukuki nitelendirme Hakime aittir. Bu nedenle tarafların hukuki nitelendirmeyi doğru yapmak zorunluluğu yoktur. Başka bir ifade ile Hakim, bildirilen hukuki sebeplerle bağlı olmayıp, hukuki sebebi kendiliğinden bulup uygulamakla sorumludur. Somut olayda, dava dilekçesindeki ileri sürüşe ve yargılama sırasındaki sözlü ve yazılı açıklamalara göre dava niteliği itibarıyla BK'nun 19. maddesine dayalı olarak açılan muvazaalı işlemin iptali istemine ilişkindir. Muvazaalı işlemin iptali için salt bedel farkı yeterli olmayıp işlemin iki tarafınında fikir birliği içinde olması gerekir.Somut olayda salt davalı borçlunun mal kaçırma amacı ile hareket etmesi yeterli olmayıp, ...'...
