Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır. Öte yandan, Türk Medeni Kanunu'nun 6. ve Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 190.maddeleri uyarınca, herkes iddiasını kanıtlamak zorundadır. Somut olayda, muvazaa iddiası davacı tarafça kanıtlanmış değildir. Kaldı ki, mirasbırakanın mal kaçırma gibi düşüncesi olsaydı, taşınmazın tamamını devretmesi gerekirdi....
Bu durumda, davacıları aldatmak amacı ile muris ile davalının kendi gerçek iradelerine uymayan, aralarında hüküm ve sonuç meydana getirmeden sadece muamelede anlaştıkları, muvazaaya dayalı işlemden dolayı davalının iyiniyetli olduğu kabul edilmesi doğru değildir. MK.nun 995/1 maddesi ve 08.03.1950 gün ve 22/4 sayılı YİBK. ile, iyiniyetli olmayan zilyet, geri vermekle yükümlü olduğu şeyi haksız alıkoymuş olması yüzünden hak sahibine verdiği zararlar ve elde ettiği veya elde etmeyi ihmal eylediği ürünler karşılığında tazminat ödemek zorunda olduğu açıklanmıştır....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL ... Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ: ... sonucu...Köyü çalışma alanında bulunan 104 ada 153, 154, 155, 156 ve 157 parsel sayılı 23.000.00, 23.000.00, 23.993.83, 23.000,00 ve 26.056,20 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle sırası ile ..., ...ve ... adlarına tespit ve tescil edilmiş, daha sonra 21.12.2009 tarihinde kayden satış nedeniyle davalı ... adına tescil edilmiştir. Davacı ..., çekişmeli taşınmazların müşterek muristen intikal ettiği, mirasçılar arasında terekenin taksim edilmediği ve muvazaa iddialarına dayanarak tapu iptal ve tescil, bu istemin kabul edilmemesi halinde ise bedele yönelik dava açmıştır....
(Borçlar Kanunun 213.) ve Tapu Kanunun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler. Belirtmek gerekir ki; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır....
Bilindiği üzere dairemiz, muris muvazaasına dayalı tapu iptal ve tescil davalarını incelemekle görevlidir. Nitekim muris muvazaasına dayalı tapu iptal ve tescil davaları kaynağını 01.04.1974 tarih ve 1/2 sayılı içtihadı birleştirme kararından almaktadır. Söz konusu karar, sadece taşınmazlara ilişkin bir karar olup ancak taşınmazlara yönelik muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil davalarında uygulanmaktadır. Yargıtay 1. Hukuk Dairesi’nin 2015/8732 Esas 2018/8554 Karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere araçlar, trafik kaydına tescil edilseler dahi 01.04.1974 tarih ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı araç devirleri açısından uygulanamayacak ve bu sebeple muris muvazaasına dayalı olarak iptal davası açılamayacaktır. Ancak, araç devirlerinde TBK.nun 19. maddesine istinaden genel muvazaa iddiasına dayalı olarak dava açılabilecektir....
Bilindiği üzere, pay oranında tapu iptal ve tescil istekli davalarda iptal edilecek olan tapu kaydı, davacıların veraset ilamındaki payı oranında olup, iptal edilen bu miktarın pay oranında tesciline karar verilmelidir. Bu nedenle tapu kaydının iptali ile gereği yokken talep aşılmak suretiyle davalı adına miras payı oranında yeniden tescil hükmü kurulması doğru olmamıştır. Ne var ki; bu hususun düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden; hükmün ( 1. ) bendin hüküm yerinden tamamen çıkarılarak yerine (1.) bent olarak “...... İli ... İlçesi ......
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ : Mahkemece verilen hükme karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuş olup, istinaf dilekçesinde özetle; görevsizlik kararı verilmesinin doğru olmadığını, görevsizlik kararı kaldırılarak, kişisel malın iadesi sebebi ile açılmış olan tapu iptal ve tescil davasında görevli mahkemenin Muğla Aile Mahkemesi olması nedeni ile Muğla Aile Mahkemesinin görevli olduğuna yönelik karar verilmesi ile taşınmaz üzerine tedbir konulmasına karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE: Maddi olayları ileri sürmek taraflara, hukuki nitelendirme yapmak ve uygulanacak kanun maddelerini belirlemek hakime aittir. (HMK.nun 33.maddesi) İddianın ileri sürülüş şekline göre; dava dilekçesindeki açıklamalardan, talebin muvazaa nedeni ile tapu kaydının iptali ve tesciline yönelik isteme ilişkindir. Görev, kamu düzeni ile ilgili dava şartı olduğundan iddia ve savunma olarak ileri sürülmese bile yargılamanın her aşamasında mahkemece resen göz önünde bulundurulur....
Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı ... vekili Avukat... tarafından, davalı ... aleyhine 23/07/2015 gününde verilen dilekçe ile muvazaa nedeniyle tapu iptal ve tescil istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın reddine dair verilen 21/06/2018 günlü karara karşı davacı vekilinin istinaf başvurusu üzerine yapılan incelemede; istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b,1. maddesi gereğince esastan reddine dair verilen 05/12/2018 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü. Davacı vekili; müvekkilinin kuyumculuk yaptığını ve yanında çalışan dava dışı ... ile ...’ın 38 kg altın karşılığı parayı zimmetine geçirdiklerini, ...’ın bu paraların bir kısmı ile ev ve araba satın alarak birlikte yaşadığı davalı adına kaydettirdiğini, adı geçen dava dışı şahıslar hakkında Samsun 5....
HUKUK DAİRESİ Dava, kesinleşmiş mahkeme kararı ile lehine tapu iptal- tescil kararı verilen taşınmazın kayıt maliki davalı tarafından diğer davalılara muvazaalı olarak devredildiği iddiasıyla açılan tapu iptal- tescil, olmazsa tazminat istemine ilişkin olup, ilk derece mahkemesince davalılar arasındaki temliki tasarrufu mutlak muvazaa nedeniyle geçersiz olduğu kabul edilerek davacı lehine tapu iptal- tescil kararı verilmiş, aynı yöndeki gerekçe ile istinaf başvurusu bölge adliye mahkemesince reddedilmiştir. Davanın bu niteliğine göre, inceleme görevi Yargıtay 4. Hukuk Dairesinindir. Dosya, Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin görevsizlik ilamı ile Dairemize gönderilmiş olduğundan, 23.07.2016 tarihinde yürürlüğe giren 6723 sayılı Yasanın 21. maddesi ile değiştirilen 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 60/3 maddesi uyarınca temyiz incelemesini yapacak daire belirtilmek üzere dosyanın Hukuk İşbölümü İnceleme Kurulu'na gönderilmesine, 25/11/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş, karar davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir. 1- İlk derece mahkemesince ; dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil istemi olarak kabul edilerek, davanın kabulüne karar verilmiş, karar davalı tarafından istinaf edilmiştir. Hemen belirtmek gerekir ki, maddi vakıayı bildimek taraflara hukuki nitelendirme yaparak, olay çözümlemek hakime aittir. İddianın içeriğinden ve ileri sürülüş biçiminden davanın, ehliyetsizlik ve muvazaa hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptal ve tescil istemi olduğu açıktır. A-Bilindiği üzere, davranışlarının, eylem ve işlemlerinin sebep ve sonuçlarını anlayabilme, değerlendirebilme ve ayırt edebilme gücü bulunmayan bir kimsenin kendi iradesi ile hak kurabilme, borç altına girebilme ehliyetinden söz edilemez....
