"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAZMİNAT Taraflar arasında görülen tazminat davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalılar tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tazminat isteğine ilişkindir. Davacılar, davalı hakkında daha önce muris muvazaası nedeniyle açtıkları 2004/24 Es.s. tapu iptali-tescil ve tazminat davasının kabul edilip kesinleştiğini, anılan davada üçüncü kişilere satılan 3085, 3086 ve 3087 nolu parseller bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak tazminata karar verildiğini ileri sürerek kalan tazminat tutarının tahsili isteğiyle eldeki davayı açmışlardır. Davalı, davanın reddini savunmuş; ölümü üzerine mirasçıları davaya dahil edilmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE HUKUKİ GEREKÇE : Açılan dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil ve tazminat istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesi tarafından daha önce 2019/319 Esas, 2020/246 Karar sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne karar verildiği, anılan yerel mahkeme kararının davalılar vekili tarafından istinaf edildiği, dairemizin 2021/316 Esas, 2021/470 Karar sayılı kararı ile yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verildiği ve dava dosyasının yerel mahkemenin 2021/108 Esasına kaydedilip eldeki istinafa konu kararın verildiği görülmektedir. Bilindiği üzere, uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir....
Hâl böyle olunca, mahkemenin ön inceleme tutanağında tespit ettiği hukuksal neden ve 6100 sayılı HMK’nın 140/3. maddesindeki açık düzenleme karşısında muris muvazaası hukuksal nedeni üzerinde durularak toplanan ve toplanacak deliller ile bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır. Davacının temyiz itirazı yerindedir. Kabulü ile, hükmün açıklanan nedenden ötürü (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, 21.12.2015 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince gelen temyiz eden vekili için 1.350.00.-TL. duruşma vekâlet ücretinin temyiz edilenden alınmasına, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 22.11.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Davalılar vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle; mahkeme kararının usul ve yasaya uygun olduğunu, davanın kanıtlanmadığını, dava konusu taşınmazların muristen değil üçüncü kişilerden alındığını, davacının sadece muris muvazaası nedeniyle tapu iptali ve tescil talebi olduğunu, tenkis talebi bulunmadığını belirterek istinaf başvurusunun reddini talep etmiştir. Gerekçe ve Sonuç: HMK'nın 355. maddesi gereği, kamu düzenine aykırılık teşkil eden hususlar hariç tutularak, istinaf neden ve gerekçeleri ile sınırlı olmak üzere yapılan incelemede; Dava, muris muvazaası nedeniyle tapu iptali tescil; miras sebebiyle istihkak ve manevi tazminat talebine ilişkindir. 1.4.1974 gün ve 1/2 sayılı İBK’ nda sözü edilen muris muvazaasında, mirasbırakan ile sözleşmenin karşı tarafı malın temliki hususunda anlaşmakta, ancak görünüşteki sözleşmenin niteliğinin değiştirilmektedir. Dolayısıyla muris muvazaası aynı zamanda tam muvazaa niteliğindedir....
Öte yandan; davacı vekili 22.01.2013 tarihli oturumda davasını ıslah ederek tazminat talebine dönüştürdüğünden, davanın tazminat isteği olarak değerlendirilmesi gerekirken, mahkemece yukarıda değinilen yasal düzenlemeler gözetilmeksizin karar verilmesi doğru değildir. Hal böyle olunca; davacının talebinin tazminat olarak kabulü ile muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olarak açılan davada işin esası hakkında bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması doğru değildir. Davacının temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile, hükmün açıklanan nedenlerden ötürü (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 29.01.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır. Somut olaya gelince; taraflar muris muvazaası hukuksal nedenine dayandıkları halde mahkemece muvazaa yönünden bir değerlendirilme yapılmış, iddia yazılı delil ile ispat edilmesi gerektiği gerekçesiyle dava reddedilmiştir. Oysaki muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı davalar tanık dahil her türlü delil ile ispatlanabilecektir. Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli değildir....
Her ne kadar bu davada da 1 ve 4 parseller dava konusu yapılmışsa da temyize konu bu davada muris muvazaası iddiasına dayanılmıştır. HUMK.nun 237. maddesince kesin hükmün varlığından söz edebilmek için davanın tarafları, konusu ve dayanılan hukuki sebebin aynı olması gerekir. Oysa, ilk açılan davada dayanılan hukuki sebep tenkis iken bu davada muris muvazaası iddiasına dayanılmıştır. O halde, olayda kesin hüküm olgusu yoktur. Davacıların muris muvazaası iddiasıyla açtıkları bu davanın da esestan incelenerek sonuca bağlanması gerekir. Yukarıda söylendiği üzere bu davada muris muvazaası ikinci kademedeki istek olarakta 1 parsel üzerine davacılardan Muharrem İşbilir'in yaptığı yapı nedeniyle temliken davacılardan Muharrem İşbilir adına tescil talep edilmiştir. Değişik bir anlatımla Muharrem İşbilir dışındaki davacıların temliken tescil iddiasıyla ileri sürdükleri bir talepleri bulunmamaktadır....
Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 03.05.2016 gün, 528-165 sayılı karar ile davanın reddine dair verilen kararın temyizen incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmiş olmakla; Tetkik Hakimi ...'ın düzenlemiş olduğu rapor okundu, açıklamaları dinlendi, dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü; KARAR Dava, ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine dayalı miraspayı oranında tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir. Mahkemece, mirasbırakanın işlem tarihinde hukuki ehliyete haiz olduğu, davalıların 3. kişi olup mirasçılar arasında yer almadığından muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olarak açılan davanın dinlenilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 1937 doğumlu mirasbırakan ...'ün 08.09.2011 tarihinde ölümü üzerine dava dışı eşi Darga ile davacı çocukları ..., ..., ... ve...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TAZMİNAT Taraflar arasında birleştirilerek görülen tapu iptali ve tescil, tazminat davası sonunda yerel mahkemece asıl ve birleştirilen davanın reddine ilişkin olarak verilen karar, davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde, davalılar vekili tarafından süresi geçtikten sonra katılma yoluyla temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’ün raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Asıl dava ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil, olmadığı takdirde bedel, birleştirilen dava ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuksal nedenlerine dayalı bedel isteğine ilişkindir....
Davalıların yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 13/11/2018 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi. - KARŞI OY- Dava, hukuki ehliyetsizlik ve muris muvazaası hukuki nedenlerine dayalı tapu iptali ve tescil istemlerine ilişkindir....
