TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir. TTK nun 778/1-ı maddesinin yaptığı atıf gereğince kambiyo senetlerinden bononun zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususu ile TTK nun 818/1-s maddesinin yaptığı atıf gereğince (TTK nun 764/2. maddesi ile 765. maddesi hükümleri hariç olmak üzere) kambiyo senetlerinden çekin zayi nedeniyle iptali poliçenin zayi nedeniyle iptali hükümlerine göre olacağı hususları düzenlenmiştir....
Bu hükme göre kıymetli evrakın iptali için dava açabilecek olan kişi çekin yetkili hamilidir. Keşidecinin kıymetli evrakın iptali için dava açması mümkün değildir. Nitekim Yargıtay ... H.D. Başkanlığı'nın ... tarih, ... Esas - ... Karar ve ... tarih, ... Esas sayılı kararlarında çek iptali davası açma hakkının hamile ait olduğu, keşidecinin çek iptali davası açmasında hukuki yararının bulunmadığı belirtilmektedir. Ayrıca davacının iptalini talep ettiği söz konusu çekin kıymetli evrak vasfına haiz olmayıp kıymetli evrakın zayi ve iptali talebine konu edilemezler. Nitekim Yargıtay ... Hukuk Dairesi Başkanlığı'nın ... tarih ve ... esas - ... karar sayılı bir kararında; "Boş çek yapraklarının kıymetli evrak niteliği bulunmadığını, kıymetli evrakın iptali hükümlerine de tabi tutulamayacağını" belirtmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : BAĞIŞLAMANIN İPTALİ, TENKİS Taraflar arasında görülen bağışlamanın iptali, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...'nin raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü; -KARAR- Dava, vasiyetnamenin iptali ile tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tenkis istemine ilişkindir. Davacı, mirasbırakan annesi ...'...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali, tescil ve sözleşmenin iptali KARAR Davacılar ... Noterliğinde düzenlenen 06.08.2008 tarih ve 0008468 yevmiye numaralı "Düzenleme Şeklinde Miras Payının Devri Sözleşmesi"ne dayanarak iptal ve tescil isteğinde bulunmuşlardır. Tapu iptali ve tescil davasında davalı durumunda bulunan Erdoğan Avcı 15.10.2010 tarihinde Haymana Sulh Hukuk Mahkemesinde 2010/322 Esas sayılı dosya ile açtıkları miras payının devri sözleşmesinin iptali davası 01.06.2011 tarihinde, mahkemece, eldeki dava dosyasıyla birleştirilmesine karar verilmiş, her iki dava açısından yapılan yargılama sonucunda Noterde yapılan yukarıda tarih ve yevmiye numarası verilen miras payının devri sözleşmesinin iptaline ve tapu iptali ve tescil davasının reddine karar verilmiştir....
Çek iptali davaları özelliği itibariyle hasımsız açılan davalardan olup yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda çek iptali davasını açan davacıya mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde çek iptali davası konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Ancak somut olayda çek iptali davasının devamı sürecinde çekin tahsil edildiği bildirilmiştir. O halde iptal davasına konu çekin yargılama sırasında tahsil edilmesi ve çekin 3.kişinin elinde olmaması nedeniyle çek iptalini talep eden davacıya çek istirdadı davası açmak için bu aşamada süre verilmesinde hukuki yarar bulunmamaktadır. Bu nedenle yasal koşulları oluşmayan çek iptali istemine ilişkin davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
İtirazın iptali için kanunen kabul edilmiş olan bir yıllık süre kamu düzenindendir; bundan ötürü, bu süreler sözleşme ile uzatılamazlar, kısaltılamazlar; talep bu sürede yapılmazsa ve dava bu sürede açılmazsa, talep ve dava hakkı düşer; icra mahkemesi ve genel mahkeme bu süreyi re’sen göz önünde tutar ve sürenin geçmiş olması halinde, talep ve dava, bu sebeple reddedilir. Tüm bu bilgiler ışığında somut olay irdelendiğinde; huzurdaki itirazın iptali davasında davacı/alacaklı, davalı/borçlunun, icra takibine itiraz etmesi üzerine, yasanın kendisine verdiği dava açma hakkını kullanarak, iş bu itirazın iptali davasını açmış olup, ödeme emri, huzurdaki itirazın iptali davası açıldıktan sonra, icra dairesi tarafından, davalı/borçluya gönderilen ödeme emrine, dayanak belge eklenmediği için iptal edilmiş olup, itirazın iptali davasının reddine davacı/alacaklı sebebiyet vermemiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Yapılan yargılama, toplanılan deliller ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 818/1-s maddesi atfı ile TTK 757/1 maddesi gereği zayii olduğu iddiası ile çekin iptali talebine ilişkindir. Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir. TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali ele alınmıştır. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Yapılan yargılama, toplanılan deliller ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; dava, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 818/1-s maddesi atfı ile TTK 757/1 maddesi gereği zayii olduğu iddiası ile çekin iptali talebine ilişkindir. Türk Ticaret Kanununun 645–849. maddeleri arasındaki üçüncü kitapta kıymetli evrak düzenlenmiştir. TTK nun 651–653. maddelerinde kıymetli evrakın genel olarak zayi nedeniyle iptali, TTK nun 657. maddesinde nama yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali, TTK nun 661–669. maddelerinde hamile yazılı senetlerin zayi nedeniyle iptali ele alınmıştır. TTK nun 757–765. maddelerinde kambiyo senetlerinden poliçenin zayi nedeniyle iptali düzenlenmiştir....
Genel haciz yoluyla ilamsız icra takiplerinde borçlunun itirazı üzerine takip durur ve alacaklının takibin devamını sağlamaya yarayan imkanlarından biri İcra İflas Kanunun 67. maddesinde öngörülen itirazın iptali davasıdır. İtirazın iptali davası, takip alacaklısı tarafından itiraz etmiş olan takip borçlusuna karşı açılır. İcra takibinde yer alan ve borçlu tarafından itiraza uğrayan kısım davanın konusunu oluşturur. Borcun tamamına ya da bir kısmına itiraz hallerinde olduğu gibi imzaya itiraz ile faize itiraz edilmesi durumunda da itirazın iptali davası açılabilir. İcra İflas Kanununun 68 ve 68 (a) maddelerinde sözü edilen belgelerden birine sahip olmayan alacaklı, itirazın giderilmesini sağlayabilmek için yalnız itirazın iptali yoluna başvurabilir. Borçlu ödeme emrine itiraz etmemiş ya da itiraz geçerli değilse alacaklının itirazın iptali davası açmasında hukuki yarar yoktur. İtirazın iptali davası süreye tabidir....
TTK.757 ilâ 763 maddesi kapsamında zayi nedeniyle çek iptali davasını açma yetkisi yetkili çek hamilinde olup, keşideci hasımsız çek iptali davası açamayacağı gibi iptali istenen boş çek yaprakları kambiyo senedi vasfı taşımadığından ve ayrıca TTK 780 ve 757 maddeleri gereğince dava açmakta hukuki yararda bulunmadığından keşidecinin açtığı hasımsız zayi nedeniyle çek iptali davasının reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
