Davacı vekili, müvekkilinin murisi ...’ın 03.04.2009 tarihinde vefat ettiğini, davalıların murise ait tüm taşınır taşınmaz mal varlığını ellerinde bulundurduklarını, murisin 19.02.2009 tarihinde adına kayıtlı çeltik fabrikası ve arsasını davalılara bağışladığını, bu kazandırmanın Medeni Kanunun mirasta denkleştirme maddeleri gereği murisin bağışladığı şirketin bulunduğu 1746 parseldeki taşınmazın tarımsal ve sınai işletme olan fabrikaya ait varlıkların ve bu işletmenin faaliyetlerinden elde edilen gelirin mirasta denkleştirme sağlanması amacıyla terekeye iadesini ve iade edilen tereke malları üzerinden davacının miras payının ödenmesini, iade mümkün değil ise murisin müvekkilinin saklı payını aşan bağışlamanın tenkisini talep etmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS Uyuşmazlık ve hüküm Türk Medeni Kanunu'nun 669. maddesinde düzenlenen "mirasta denkleştirme" olmazsa tenkis, ve muris muvazaasından kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olup, mirasta denkleştirme ile tenkis davasının reddine, tazminat davasının kabulüne dair verilen karar, mirasta denkleştirme ve tazminat yönünden tarflarca temyiz edilmiş olmakla, öncelikle mirasta denkleştirme davasının görülmesini gerekmete olduğu, "mirasta denkleştirme" davasını inceleme görevinin ise Yargıtay 2. Hukuk Dairesine ait bulunmakla dosyanın Yargıtay Yüksek 2.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE 10.10. 2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Hukuk Dairesi MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı tarafından, davalı aleyhine 19.08.2011 gününde verilen dilekçe ile mirasta denkleştirme ve tenkis istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 04.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, mirasta denkleştirme terditli tenkis isteğine ilişkindir. Davacı vekili, müvekkili ve davalıların mirasbırakanı ...'...
(TMK md. 669-675) Mirasta iade davasının açılabilmesi için terekenin paylaşılmış olması mecburiyeti bulunmamaktadır. Paylaşmadan önce, paylaşma sırasında veya paylaşmadan sonra mirasta iade davası açılabilir. Mirasta denkleştirme istemi mirasın paylaşılması tamamlanana kadar gerçekleştirilebilir. Başka bir anlatımla mirasta denkleştirme istemi miras paylaşılmadığı sürece zamanaşımına uğramaz. Mirasın taksimi halinde ise taksimin yapılmasından itibaren on yıllık zamanaşımı süresi içinde mirasta denkleştirmenin istenmesi gerekir.Yukarıdaki açıklamalar ışığında dava konusu olaya bakıldığında; tarafların ortak murisi olan ...’un 28.12.2005 tarihinde öldüğü, davacılar tarafından 27.12.2006 tarihinde bu davanın açıldığı, bu davadan önce ve sonra murisin terekesinin taksimine yönelik ortaklığın giderilmesi davalarının ikame edildiği, yani iş bu dava tarihi itibariyle murisin terekesinin henüz paylaşılmadığına göre zamanaşımı süresinin dolmadığı anlaşılmaktadır....
Hal böyle olunca; davacının terditli talebi olan mirasta denkleştirme isteği hususunda TMK'nın 669 vd. maddeleri uyarınca gerekli araştırma ve inceleme yapılarak sonucuna uygun karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yetinilerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir. (Yargıtay 1. Hukuk Dairesi'nin 2020/2428 Esas - 2021/4390 Karar) Hemen belirtilmelidir ki, dava dilekçelerinin içerikleri ve iddiaların ileri sürülüş biçiminden, gerek asıl gerekse birleştirilen davalarda öncelikli isteğin "terekeye iade" (mirasta iade-denkleştirme) olduğu anlaşılmaktadır. Bilindiği; 4721 s. TMK' nun 669- 675. maddelerinde terekeye iade (mirasta denkleştirme) hükümleri düzenlenmiştir. Terekeye iade isteğinin tereke adına ileri sürülmesi gerektiği açık olup; tüm mirasçıların asıl ve birleşen davalarda davacı veya davalı olarak yer almaları, murisin N...'den olma oğlu İ... H...'nın fer'i müdahil olarak davaya muvafakatini göstermesi, murisin N...'den olma oğulları A.. ve M...'...
Mirasta denkleştirme davalarında, sadece yasal mirasçı aleyhine denkleştirme talebinde bulunulabilir; yasal mirasçı olmayanlara yapılan kazandırma ise denkleştirmeye tabi değildir. Ayrıca, kazandırmanın karşılıksız olması gerekir. Miras bırakandan, sağ kalan mirasçı veya mirasçılar lehine kazandırma olması gerekir. Ölüme bağlı tasarrufla yapılan kazandırma da denkleştirmeye tabi değildir. Kazandırma, miras payına mahsuben (iadeye tabi olarak) yapılmalıdır. Bağış amaçlı yapılan kazandırmalar denkleştirmeye (iadeye) tabi değildir, bu nedenle miras bırakanın bağış amacının olup-olmadığının ayrıntısıyla araştırılması gerekir. İade terekeye yapılır, davacı mirasçının miras payı oranında iade yapılmaz. Altsoya yapılan kazandırma aksi miras bırakan tarafından açıkça belirtilmemişse karine olarak denkleştirmeye (iadeye) tabidir....
Davalar, Türk Medeni Kanununun 669. maddesi uyarınca mirasta denkleştirme, olmadığı taktirde tenkis talebine ilişkindir. Türk Medeni Kanunu madde 669 gereğince, yasal mirasçılar, mirasbırakandan miras paylarına mahsuben elde ettikleri sağlararası karşılıksız kazandırmaları, denkleştirmeyi sağlamak için terekeye geri vermekle birbirlerine karşı yükümlüdürler. Mirasbırakanın çeyiz veya kuruluş sermayesi vermek ya da bir malvarlığını devretmek veya borçtan kurtarmak ve benzerleri gibi karşılık almaksızın altsoyuna yapmış olduğu kazandırmalar, aksi mirasbırakan tarafından açıkça belirtilmiş olmadıkça, denkleştirmeye tâbidir. Kural olarak terekenin paylaşılmasına kadar paydaşlar arasında zamanaşımı işlemez. (TMK md. 669- 675) Mirasta iade davasının açılabilmesi için terekenin paylaşılmış olması mecburiyeti bulunmamaktadır. Paylaşmadan önce, paylaşma sırasında veya paylaşmadan sonra mirasta iade davası açılabilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 12.04.2012 gününde verilen dilekçe ile mirasta denkleştirme istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 23.01.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, mirasta denkleştirme istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalı temyiz etmiştir. Tarafların murisi .............'ın ölümünden önce yaklaşık 10 yıl kızı ...'ın yanında kaldığı ve mirasçılardan ...'ın babasına ait ......... Bankası Uzunköprü şubesinde bulunan hesabından 29.187,21 TL'yi 11.07.2011 tarihinde çektiği uyuşmazlık konusu değildir....
iade ve denkleştirme koşullarının oluşmadığı dosya kapsamında alınan bilirkişi raporlarının usule uygun düzenlendiği ve hükme esas alınabileceği anlaşılmakla davanın reddine karar verilmiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 14/04/2022 NUMARASI : 2020/136 ESAS - 2022/149 KARAR DAVA KONUSU : Mirasta Denkleştirme (İade) veya KARAR : "Davalı vekili" ile "davacılar vekili"nin ayrı ayrı istinaf başvuruları üzerine Sakarya 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2020/136 Esas - 2022/149 Karar sayılı kararı ile dava dosyası incelendi....
