"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ALACAK YRG.GELİŞ TARİHİ: -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; mirasta iade, olmadığı takdirde tenkis istemine ilişkin olup bu tür kademeli isteklerde öncelikle mirasta denkleştirme konusunda bir karar verilmeden tenkis istemi incelenemez.Mahkemece mirasta denkleştirme davasının reddine, tenkis isteminin kabulüne karar verilmiş, verilen hüküm davacı tarafından mirasta denkleştirme isteğinin kabul edilmesi gerektiğine ve tenkis hesabının hatalı olduğuna dair davalı tarafından ise saklı paya tecavüz bulunmadığına değinilerek temyiz edilmiştir.Eldeki davada öncelikle denkleştirme konusunda bir karar verilmeden tenkis isteminin incelenmesi mümkün olmayıp mirasta denkleştirme konusunda inceleme görevi Dairemizin görevi dışındadır....
TMK’nın 637. maddesinde “Yasal veya atanmış mirasçı, terekeyi veya bazı tereke mallarını elinde bulunduran kimseye karşı mirasçılıktaki üstün hakkını ileri sürerek miras sebebiyle istihkak davası açabilir.” hükmü düzenlenmiştir. Mirasçı sıfatını taşıyanlar murisin terekesini elinde bulunduran herkese karşı bu davayı yöneltebilirler. Mirasta denkleştirme davası murisin yasal mirasçılarına yaptığı sağlararası karşılıksız kazandırmaların belirli koşullar gerçekleştiğinde geri verilmesini talep etmeyi sağlayan bir davadır. Bu davadan elde edilmek istenen amaç mirasçılar arasında sağlararası karşılıksız kazandırmalar ile oluşan dengesizliğin denkleştirme ile ortadan kaldırılmasıdır. Somut uyuşmazlıkta davacı, murisin ölmeden iki gün önce ...Bankası ......
Dava konusu olayda davacının talebi mirasta denkleştirme, bu mümkün olmadığı takdirde tenkise ilişkindir. Mirasta denkleştirme (iade) Türk Medeni Kanununun 669-675. maddelerinde hükme bağlanmıştır. Mirasta denkleştirme (iade), murisin sağlararası bir karşılıksız kazandırma ile bir mirasçısına miras hissesine mahsuben mirasın açılması halinde bu tasarruftan yararlanan kişinin miras hakkı ile denkleştirmeye tabi olmak üzere yaptığı bir tasarruf için söz konusu olabilir. Muris karşılıksız bir sağlararası tasarrufta bulunmakta ancak bu tasarrufun ileride miras açıldığında bundan yararlanan kişinin miras hakkı yönünden nazara alınmasını öngörmektedir. Somut olayda muris alacağını tahsil etmek üzere oğlu davalıyı göndermiştir. Bu tasarrufundan oğlu davalı ... yararlandığından denkleştirmenin koşullarının bulunup bulunmadığı Türk Medeni Kanununun 669/2. maddesi hükmüne göre değerlendirilmelidir....
Dava, mirasta istihkak ve mirasta denkleştirme nedenine dayalı alacak istemine ilişkindir. Mirasçılar murisin malvarlığı içerisinde bulunan hak ve malları hakkı olmadan elinde bulunduran kişilere karşı bunları geri alabilmek amacıyla dava açabilirler. TMK’nın 637. maddesinde "Yasal veya atanmış mirasçı, terekeyi veya bazı tereke mallarını elinde bulunduran kimseye karşı mirasçılıktaki üstün hakkını ileri sürerek miras sebebiyle istihkak davası açabilir." hükmü düzenlenmiştir. Mirasçı sıfatını taşıyanlar murisin terekesini elinde bulunduran herkese karşı bu davayı yöneltebilirler. Mirasta denkleştirme davası murisin yasal mirasçılarına yaptığı sağlararası karşılıksız kazandırmaların belirli koşullar gerçekleştiğinde geri verilmesini talep etmeyi sağlayan bir davadır. Bu davadan elde edilmek istenen amaç mirasçılar arasında sağlararası karşılıksız kazandırmalar ile oluşan dengesizliğin denkleştirme ile ortadan kaldırılmasıdır. Somut uyuşmazlıkta, davacılar ile muris ... arasında ......
Mirasta denkleştirme davası murisin yasal mirasçılarına yaptığı sağlararası karşılıksız kazandırmaların belirli koşullar gerçekleştiğinde geri verilmesini talep etmeyi sağlayan bir davadır. Bu davadan elde edilmek istenen amaç mirasçılar arasında sağlararası karşılıksız kazandırmalar ile oluşan dengesizliğin denkleştirme ile ortadan kaldırılmasıdır. Somut olayda, kendisine kazandırma yapılan davalı ... yasal mirasçıdır ancak davalı ... yasal mirasçı değildir. Ayrı ayrı düşünüldüğünde, davalı ...’a yapılan kazandırma mirasta denkleştirme hükümlerine tabi olup davalı ...’e yapılan kazandırma ise, mirasta istihkak hükümlerine tabidir....
TARİHİ : 18/09/2019 NUMARASI : 2017/157 ESAS 2019/430 KARAR DAVA KONUSU : Ölüme Bağlı Tasarruf (Tenkis) KARAR : Mirasta denkleştirme nedeniyle alacak olmadığı taktirde tenkis istemine ilişkin asıl ve birleşen davalarda davanın reddine dair karar davacılar vekili tarafından istinaf edilmekle dosya üzerinden yapılan incelemede; KARAR Asıl ve birleşen dava davalar mirasta denkleştirme nedeniyle alacak olmadığı taktirde tenkis istemine ilişkindir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : TENKİS Uyuşmazlık ve hüküm Türk Medeni Kanunu'nun 669. maddesinde düzenlenen "mirasta denkleştirme" olmazsa tenkis, ve muris muvazaasından kaynaklanan tazminat istemine ilişkin olup, mirasta denkleştirme ile tenkis davasının reddine, tazminat davasının kabulüne dair verilen karar, mirasta denkleştirme ve tazminat yönünden tarflarca temyiz edilmiş olmakla, öncelikle mirasta denkleştirme davasının görülmesini gerekmete olduğu, "mirasta denkleştirme" davasını inceleme görevinin ise Yargıtay 2. Hukuk Dairesine ait bulunmakla dosyanın Yargıtay Yüksek 2.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE 10.10. 2011 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Denkleştirme, denkleştirme anındaki değere göre yapılır. Denkleştirmede sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır. Islah olmadıkça ya da terditli dava açılmamışsa kendiliğinden tenkis davasına dönüşmez. Ayrıca, TMK nun 669 maddesi uyarınca mirasta denkleştirmeye ilişkin davanın mirasın paylaşılması tamamlanana kadar açılması mümkün bulunmaktadır. Başka bir anlatımla mirasta denkleştirme isteği, mirasın paylaşılmadığı süre boyunca ileri sürülebilir ve mirasta denkleştirme istemi miras paylaşılmadığı sürece zamanaşımına uğramaz. Mirasın taksimi halinde ise taksimin yapılmasından itibaren on yıllık zamanaşımı süresi içinde mirasta denkleştirmenin istenmesi gerekir....
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; Dava şekil, ehliyet, muvazaa bakımından geçersizlik, muvaza nedeniyle hisse devrinin iptali, denkleştirme, tescili olmadığı taktirde tenkisi talebine dayalı olarak açılan davada, dava dilekçesine ekli belgeler de incelendiğinde, devrediliği öne sürülen mal varlığı hakları olan ticari şirket hisselerinin 6102 sy TTK'da tanımlanmış olmasının davayı ticari dava kılmayacağı, davacının davasına dayanağının temelinin miras bırakandan intikal eden mirasçılık haklarına dayandığından, genel ilke olarak görevli mahkemenin belirlenmesindeki temel ölçütün davaya konu mal varlığı haklarını oluşturan unsurların niteliği olmayıp, mirasçıların hukukunu zedeleyen mal varlığı haklarına yönelik şekil, ehliyet, muvazaa bakımından geçersizlik, mirasta iade ve denkleştirme, tenkis talepli işlemler olup olmadığı hususu olup, bunu değerlendirme görevinin 6100 sy HMK'nın 2.maddesi uyarınca Asliye Hukuk Mahkemesine ait olduğu, davanın genel hükümlere göre Asliye Hukuk...
Miras payına dahil olduğu ve muvazaalı olarak devredildiği öne sürülen malvarlığı haklarına ilişkin talepte ayrıca miras hukukunu ilgilendiren mirasta denkleştirme ve tenkis isteminin de bulunduğu dikkate alındığında, uyuşmazlığın bütünüyle TTK kapsamında kaldı söylenemez. Muris muvazaasının var olup olmadığı ile özellikle mirasta denkleştirme ve tenkis koşullarının oluşup oluşmadığına ilişkin incelemeler sırasında şirket hisselerinin reel değerlerinin belirlenmesi sürecinde ticari defterlerin ve kayıtların incelenmesi de davayı ticari dava kılmaz. Genel bir ilke olarak görevli mahkemenin belirlenmesinde temel ölçüt, muris muvazaasına ve mirasta denkleştirmeye ve tenkise konu malvarlığı haklarını oluşturan unsurların niteliği olmayıp, murisin mirasçılarının hukukunu zedeleyen malvarlığı haklarına yönelik muvazaalı bir işlemi olup olmadığı, terditli talepler yönünden ise mirasta denkleştirme ve tenkis koşullarının bulunup bulunmadığıdır....
