Dava, TMK'nın 605/2. maddesinde yer alan mirasın hükmen reddi (terekenin borca batık olduğunun tespiti) isteğine ilişkindir. Mahkemece; tüm şubeleri nezdinde araştırma yapılmak üzere bankalara, SGK'ya, vergi dairesi müdürlüklerine, belediye başkanlıklarına, trafik tescil şube müdürlüğüne, tapu müdürlüklerine, ilgili zabıta birimine yazı yazılarak murisin ölüm tarihi itibariyle borç-alacak miktarının ve dava açan mirasçıya yapılan bir ödeme veya bu mirasçı tarafından yapılan bir ödeme bulunup bulunmadığının tespit edilmesi, mirasçının mirası kabul anlamına gelebilecek davranışlarının olup olmadığının araştırılması, dosyada bu yöndeki tüm yazışmalar tamamlandıktan ve deliller toplandıktan sonra miras bırakanın terekesinin borca batık olup olmadığı yönünden gerekirse bilirkişiden rapor alınması ve terekenin borca batık olduğunun tespiti halinde, TMK'nın 605/2. maddesi uyarınca, davacıların murisin mirası hükmen reddettiklerinin tespiti yönünde hüküm kurulması gerekir....
Bu hususun davanın reddi gerekçesi olarak değerlendirilmesi ve yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir. O halde, mirasın hükmen reddi davasında terekenin açıkça borca batık olup olmadığı tereddüte yer vermeyecek şekilde araştırılmalıdır. Kural olarak icra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde, terekenin borca batık olup olmadığı mirasbırakanın malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak murisin ölüm tarihi itibariyle bankalar, tapu müdürlüğü vb. kurum ve kuruluşlar ve zabıta marifetiyle araştırılması gerekmektedir....
Sonuç olarak, alıntılanan kanun hükmü gereği ölüm anında borca batık olduğu sabit olan mirasın reddedilmiş sayılacağı kanuni bir karine olup aksinin ispatı davalı alacaklılardadır. Toplanan tüm deliller ile dava konusu terekenin borca batık olduğu kanaatine varılmış olup açılan davanın kabulüne karar verilmiş aşağıdaki hüküm kurulmuştur, " şeklindeki gerekçe ile "Davanın kabulü ile, T.C kimlik nolu, muris Salih Aydın'ın terekesinin borca batık olması nedeni ile davacılar tarafından mirasın hükmen reddedilmiş sayılmasına," karar verilmiştir....
Dava, TMK'nın 605/2. maddesinde yer alan mirasın hükmen reddi (terekenin borca batık olduğunun tespiti) isteğine ilişkindir. Murisin ödemeden aczi ölüm tarihine göre belirlenir. Ölüm tarihi itibariyle, murisin tüm malvarlığı terekenin aktifini, tüm borçları ise terekenin pasifini oluşturur. Terekenin pasifinin aktifinden fazla olması terekenin ödemeden aczini ve dolayısıyla terekenin borca batık olduğunu gösterir (TMK m. 605/2). Bu maddeye dayanan talepler süreye tabi olmayıp mirasçıların iyiniyetli ya da kötüniyetli olmalarının da bir önemi bulunmamaktadır. Mirasçılar, Türk Medeni Kanunu'nun 610. maddesinde yazılı aykırılık bulunmadıkça yani zımnen mirası kabul etmiş durumuna düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini isteyebilirler. Dava, alacaklılara husumet yöneltilerek görülür....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalı aleyhine 18.08.2015 gününde verilen dilekçe ile mirasın hükmen reddi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 23.06.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, terekenin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine ilişkindir. Davacılar vekili, 18.02.1998 tarihinde vefat eden davacılar murisi ...’ın terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine karar verilmesini istemiştir. Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kabulüne, terekenin borca batık olduğunun tespiti ile davacıların mirası hükmen reddetmiş sayılmalarına karar verilmiştir....
ın ölüm tarihindeki terekesinin borca batık olması nedeniyle mirasın hükmen reddine ilişkin olduğu anlaşılmaktadır. TMK'nın 605/2. maddesi hükmüne dayanılarak istekte bulunulabilmesi için de terekenin açıkça borca batık olduğunun belirlenmesi gerekmektedir. Davanın kabulüne karar verilmiş ise de mahkemece yapılan araştırma ve incelemeler hüküm kurmaya yeterli değildir. Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin borca batık olup olmadığı, miras bırakanın malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak, bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler, tapu müdürlüğü v.b....
MİRASIN REDDİ 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 610 ] "İçtihat Metni" Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda, mahalli mahkemece verilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup, gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, terekenin borca batık olması sebebiyle hükmen reddi isteğine ilişkindir (TMK m. 605/2). Mirasbırakan İhsan, 16.07.2002 tarihinde ölmüş, bu dava 24.08.2004 tarihinde açılmıştır. Red süresi bitmeden, mirasçı olarak tereke işlemlerine karışan, terekenin olağan yönetimi niteliğinde olmayan veya mirasbırakanın işlerinin yürütülmesi için gerekli olanın dışında işler yapan ya da tereke mallarını gizleyen veya kendisine mal eden mirasçı mirası reddedemez (TMK m. 610/2). Red hakkının yitirilmesine ilişkin bu hüküm, sadece normal terekeler hakkında değil, hükmen red durumunda da uygulanır. Onun için bir mirasçı, kesin şekilde mirasa sahip çıkıp, yukarıdaki tasarruflarda bulunduktan sonra hükmü red ileri süremez....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/375 Esas, 2020/414 Karar sayılı dava dosyasında verilen Terekenin Borca Batık Olduğunun Tespiti talebinin kabulüne karşı, davalı Vergi Dairesi vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; Terekenin Borca Batık Olduğunun Tespiti istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...Davanın KABULÜNE, -Muris T6'İN (T.C. NO:) vefat tarihi olan 21/03/2017 tarihi itibari ile terekesinin borca batık olduğunun TESPİTİ ile davacılar yönünden MİRASIN HÜKMEN REDDİNE," karar verilmiştir....
Somut olayda; davacılar tarafından murise ait terekenin borca batık olduğunun TMK'nun 605/2.maddesi doğrultusunda tespiti ile mirasın hükmen reddi için dava açılmış, davalı taraf davanın reddine karar verilmesini talep etmiş, mahkeme tarafından ise davanın kabulüne karar verilmiş olup, karara karşı yasal süresi içinde eksik inceleme yapıldığı gerekçesiyle davalılar Yapı Kredi ve Finansbank vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur. Mahkeme tarafından yapılan araştırmalar yeterli nitelikte değildir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Amasya 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/296 esas, 2022/311 karar sayılı dava dosyasında verilen mirasın hükmen reddi talebinin kabulüne karşı, davalı T5 tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...-Asıl davanın KABULÜNE, -Muris Mehmet YAZICILAR (T.C. NO: ) vefat tarihi olan 30/01/2021 tarihi itibari ile terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile davacı yönünden MİRASIN HÜKMEN REDDİNE," karar verilmiştir....
