Aile konutu olarak kullanılmakla birlikte, bağımsız olarak tapu sicilinde kayıtlı olmayan bir taşınmazın bir bölümü (aile konutu olarak kullanılan bölümü) üzerinde miras payına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması suretiyle özgüleme yapılıp yapılamayacağı; yapılacaksa şekli konusunda öğretide görüş birliği mevcut değildir. Ancak, böyle bir durumda haklı sebebin bulunması koşuluyla, mülkiyet hakkı yerine intifa veya oturma hakkı tanınmasının mümkün olduğu kabul edilmektedir. (Mustafa Duralı- Turgut Öz: Türk Özel Hukuku, Cilt IV, Miras Hukuku, İstanbul 2011, sh. 489). Buna karşılık, Kat Mülkiyeti Kurulmamış bir binanın bir katı aile konutu olarak kullanılıyor ise; 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu'nun 5. maddesinden yararlanılarak, mümkünse Kat Mülkiyeti kurulmak suretiyle aile konutunun oluştuğu bağımsız bölüm üzerinde sağ kalan eşe mülkiyet hakkı tanınmasının mümkün olduğu da ileri sürülmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : MÜLKİYET -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava, çekişmeli taşınmazın ... Medeni Kanununun 194.maddesi uyarınca aile konutu olarak tespiti, 652.maddesi uyarınca miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması iddiasına dayalı tapu iptali ve tescil ilişkindir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı-karşı davalı vekili tarafından, davalılar-karşı davacılar aleyhine 20.10.2014 gününde verilen dilekçe ile miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması (asıl dava) ve ortaklığın giderilmesi (karşı dava) talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; asıl davanın reddi ve karşı davanın kabulüne dair verilen 09.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edene yükletilmesine, 23.10.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki aile konutunda miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 30.01.2018 gün ve 2015/7452 Esas- 2018/707 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R HUMK’nun 440/III-2 maddesine göre, istisnaları hariç olmak üzere, sulh hukuk mahkemesi kararları karar düzeltmeye tabi değildir. Bu dava da yasanın öngördüğü istisnalardan olmadığına göre karar düzeltme istemi incelenemez....
Davacı sağ eşin Türk Medeni Kanununun md. 652. hükmüne göre intifa hakkı tanınması isteminde bulunduğu görülmektedir. Eşlerden birinin ölümü halinde tereke malları arasında bulunan ev eşyası veya eşlerin birlikte yaşadıkları konut üzerinde miras hakkına mahsuben haklı sebeplerin varlığı halinde mülkiyet yerine intifa hakkı tanınmasını isteyebilir. (TMK. m. 652) Bu tür işlerde görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir.(Y2 HD. 30.10.2006 , 6814-14469). Görev kamu düzenine ilişkindir. Mahkemece yargılamanın her aşamasında kendiliğinden dikkate alınması zorunludur.Bu açıklamalar karşısında mahkemece görevsizlik kararı verilmesi gerekirken işin esasının incelenmesi doğru bulunmamıştır....
Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, miras hakkına mahsuben aile konutunun davacı adına özgülenmesi ve tescili istemine ilişkindir. ... 3. Aile Mahkemesince, TMK 652. maddesine dayalı olarak açılan söz konusu davada sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. ... 4. Sulh Hukuk Mahkemesi ise, davanın aile mahkemesinin görevi dahilinde olduğu gerekçesiyle görevsizlik yönünde hüküm kurmuştur. Türk Medeni Kanununun 652. Maddesine göre, eşlerden birinin ölümü hâlinde tereke malları arasında ev eşyası veya eşlerin birlikte yaşadıkları konut varsa; sağ kalan eş, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebilir....
Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeniyle yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Davacı... eş adına olan 2698 parsel 5 nolu bağımsız bölümün aile konutu olduğunu belirterek miras ve paylaşmadan doğan hakkının mahsuben mülkiyet hakkı tanınması veya intifa hakkı tanınmasını talep etmiştir. ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesince, davanın TMK'nın 652. maddesine dayalı özgüleme isteminden kaynaklandığı, gerekçesiyle görevsizlik kararı vermiştir. .... Sulh Hukuk Mahkemesince bozma sonrası yeni esas üzerinden yapılan yargılamanın 1....
Aile Mahkemesi'nin 2013/12 Esas, 2014/453 sayılı Kararı ile tespit edilmiştir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 652 maddesi; “Eşlerden birinin ölümü halinde tereke malları arasında ev eşyası veya eşlerin birlikte yaşadıkları konut varsa; sağ kalan eş, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebilir. Haklı sebeplerin varlığı halinde, sağ kalan eşin veya mirasbırakanın diğer yasal mirasçılarından birinin istemi üzerine, mülkiyet yerine intifa veya oturma hakkı tanınmasına karar verilir. Mirasbırakanın bir meslek veya sanat icra ettiği ve altsoyundan birinin aynı meslek ve sanatı icra etmesi için gerekli olan bölümlerde, sağ kalan eş bu hakları kullanamaz. Tarımsal taşınmazlara ilişkin miras hukuku hükümleri saklıdır” hükmünü içermektedir....
Olayımıza gelince; ortaklığın giderilmesi davasına konu bağımsız bölümde iştiraken malik olan davalı T10 tarafından dava konusu bağımsız bölüm hakkında miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması istemiyle 30/12/2015 tarihinde dava açıldığı, eldeki ortaklığın giderilmesi davasının ise 13/01/2016 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır. UYAP sistemi üzerinden istenilen inceleme izni üzerine, bahse konu "miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması" istemli Antalya 4. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2019/647 Esas - 2021/427 Karar sayılı dosyası incelendiğinde, o dosyanın davalıları konumunda bulunan eldeki dosyanın davacılarına dava dilekçesinin 13/01/2016 tarihinden sonraki tarihlerde tebliğ edildiği, bir başka deyişle davacıların eldeki ortaklığın giderilmesi davasını açtıklarında, davalı T10'ün açtığı davadan haberdar olmadıkları anlaşılmaktadır. Şu halde, ilk derece mahkemesince "miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması" istemli Antalya 4....
Olayımıza gelince; ortaklığın giderilmesi davasına konu bağımsız bölümde iştiraken malik olan davalı T10 tarafından dava konusu bağımsız bölüm hakkında miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması istemiyle 30/12/2015 tarihinde dava açıldığı, eldeki ortaklığın giderilmesi davasının ise 13/01/2016 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır. UYAP sistemi üzerinden istenilen inceleme izni üzerine, bahse konu "miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması" istemli Antalya 4. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2019/647 Esas - 2021/427 Karar sayılı dosyası incelendiğinde, o dosyanın davalıları konumunda bulunan eldeki dosyanın davacılarına dava dilekçesinin 13/01/2016 tarihinden sonraki tarihlerde tebliğ edildiği, bir başka deyişle davacıların eldeki ortaklığın giderilmesi davasını açtıklarında, davalı T10'ün açtığı davadan haberdar olmadıkları anlaşılmaktadır. Şu halde, ilk derece mahkemesince "miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınması" istemli Antalya 4....
