Davanın yasal dayanağı, olay tarihinde yürürlükte bulunan ve 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunudur. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “İş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık bakımından işverenin ve üçüncü kişilerin sorumluluğu” başlığını taşıyan 21. maddesinin birinci fıkrası, sigortalıya ya da ölümü halinde hak sahiplerine bağlanan gelirler ile yapılan harcama ve ödemelerin işverenden rücuan tahsili koşullarını düzenlenmiş olup; işverenin sorumluluğu için, zarara uğrayanın sigortalı olması, zararı meydana getiren olayın iş kazası veya meslek hastalığı niteliğinde bulunması, zararın meydana gelmesinde işverenin kastının veya sigortalının sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketinin ve bu hareket ile meydana gelen iş kazası ve meslek hastalığı arasında illiyet bağının bulunması gerekir....
Davacının eşi olan T5 davalıya ait işyerinde çalışırken meslek hastalığına (pnömokonyoz) yakalandığı, meslek hastalığı nedeniyle maluliyet oranının süreçte artarak en son % 78 oranında meslek kazanma gücünden kaybettiği ve 22/08/2015 tarihinde söz konusu meslek hastalığı nedeniyle yaşamını yitirdiği saptanmıştır. Davalı işveren, meslek hastalığının oluşunda % 91,04 oranında kusurlu (diğer % 8,96 oranında kaçınılmazlık unsuru) olup, kusuru oranında davacı eşin destekten yoksunluğa ilişkin maddi zararından sorumludur....
Öte yandan, 5510 sayılı Yasa’nın 18 nci maddesinde Kurumca yetkilendirilen hekim ve sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması şartıyla meslek hastalığı nedeniyle iş göremezliğe uğrayan sigortalıya her gün için geçici iş göremezlik ödeneği verileceği, 19 ncu maddesinde meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurullarınca meslekte kazanma gücü en az %10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalıya sürekli iş göremezlik ödeneği verileceği bildirilmiştir. Somut olayda sigortalının meslek hastalığı ile ilgili olarak SGK Başkanlığı'na müracaatta bulunduğu, Kurum tarafından inceleme raporunun beklendiğinin bildirildiği anlaşılmaktadır. Kurumca sigortalıya gelir bağlanabilmesi için öncelikle zararlandırıcı olayın meslek hastalığı niteliğince olup olmadığının tespiti ön sorundur....
Anılan madde hükmü, sigortalıya ya da ölümü halinde hak sahiplerine bağlanan gelirler ile yapılan harcama ve ödemelerin işverenden rücuan tahsili koşulları düzenlenmiş olup; işverenin sorumluluğu için, zarara uğrayanın sigortalı olması, zararı meydana getiren olayın iş kazası veya meslek hastalığı niteliğinde bulunması, zararın meydana gelmesinde işverenin kastının veya sigortalının sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketinin ve bu hareket ile meydana gelen iş kazası ve meslek hastalığı arasında illiyet bağının bulunması gerekir. Buradan, işverenin, işçilerin sağlığını koruma ve iş güvenliğine ilişkin mevzuatın kendisine yüklediği, objektif olarak mümkün olan tüm tedbirleri alma yükümlülüğünü yerine getirmemesi ve bu nedenle iş kazası veya meslek hastalığı şeklinde sosyal sigorta riskinin gerçekleşmesi hâlinde, kusur esasına göre meydana gelen zararlardan ... karşı rücûan sorumlu olduğu sonucu çıkarılmaktadır....
Mahkemece, 7.839,44 TL maddi tazminat ile 11.000 TL manevi tazminatın tespit tarihi olan 24.04.2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verilmiştir. Dosya kapsamındaki kayıt ve belgelerden; davacının 24.04.2014 tarihi itibariyle ... meslek hastalığı nedeniyle maluliyet oranının %13,2 olarak tespit edildiği, meslek hastlağı nedeniyle işveren davalının % 38,7 oranında kusurlu olduğu, meslek hastalığının gerçekleşmesinde %61,3 oranında kaçınılmazlığın bulunduğunun tespit edildiği anlaşılmıştır. Davalı ... tarafından davacının meslek hastalığına dayalı maluliyeti nedeniyle ... 1. İş Mahkemesinin 1969/1533 Esas sayılı dosyada, %9,2 oranındaki maluliyeti nedeniyle maddi ve manevi tazminat alacağına hükmedildiği, %9,2 oranındaki maluliyet yönünden istemin mükerrer nitelikte olduğu iddia edilmiş ise de, bu hususa ilişkin bir araştırma yapılmadan karar verildiği anlaşılmıştır....
Meslek hastalığı madende çalışanlar için ciddi bir tehlike olmaktadır. Bu kapsamda davacının % 38,2 oranındaki meslek hastalığı maluliyeti nedeniyle maddi kaybının 52.456,76-TL olduğunun belirlendiği, SGK'nın 2011/58 sayılı Genelgesinde bahsi geçen "65 yaş üstündeki sigortalıların mesleki maluliyeti nedeniyle davalı işveren aleyhine rücu davası açılmayacağı" hükmü karşısında davacının meslek hastalığı tespit tarihi itibarı ile 65 yaşını geçmiş olması da dikkate alındığında maluliyeti nedeniyle itibar olunan hesap bilirkişi raporu ile belirlenen kusurlu kazanç kaybına göre maddi tazminat talebinin kabulüne karar verilmiştir. Ortaya çıkan kaçınılmaz durum, meslek hastalığının oluşumundaki önlenebilir tedbirleri almaması nedeniyle davalının kusuru, yaşanan maluliyet, hastalığın iyileşen bir hastalık olmayıp, maluliyetin sürekli artması ve bunun davacı üzerinde yarattığı olumsuzluklar da dikkate alınarak manevi tazminat talebi değerlendirilmiştir....
Desteğin ölümü yanında, desteğin kusursuz oluşu, kaza (ölüm) tarihi (6.12.2006), tarafların ekonomik ve sosyal durumu, duyulan acı gibi nedenler dikkate alındığında, davacı eş Serap için hükmedilen manevi tazminat miktarı, duyulan acıyı, çekilen sıkıntıyı hafifletebilecek düzeyde değildir. Hükmedilen manevi tazminat miktarı davacı ... için az olup, daha üst düzeyde manevi tazminat takdiri için hükmün bozulması gerekmiştir. 3- Somut olayda davacı çocuk Selcan için babasının ölümü nedeniyle manevi tazminat talebinde bulunulmuş, mahkemece davacı Selcan'ın olay tarihinde ana rahminde olduğunun doktor raporu ile sabit olup, babasının vefatından sonra dünyaya geldiğinden bahisle ... yönünden açılan manevi tazminat davasının reddine karar verilmiştir....
maden işçileri arasında dul bırakan hastalığı olarak anıldığını, bu hastalığın iyileşme ihtimali olmayan işçileri an be an süründürerek ölüme götüren ciğerlere toz ve kimyasal madde yapışması nedeniyle ciğerlerin giderek işlevini yitirmesi, büzülüp havası inmiş bir balon gibi sönmesi, hastanın nefes alma ve günlük faaliyetlerini dahi yapmakta zorlanarak oksijen tüpüne bağlı yatalak bırakıp öldüren bir hastalık olduğunu, müvekkilinin yakalanmış olduğu meslek hastalığı nedeniyle aynı işyeri çalışanı ve bu hastalığa yakalanan Ali Hasan Uyer'in vefat ettiğini, müvekkilinin bu hastalık nedeniyle psikolojisinin bozulduğunu, arkadaşının yakalandığı meslek hastalığı nedeniyle ölümünü gördüğünü, müvekkilinin meslek hastalığı nedeniyle işsiz ve en az %22 sakat vaziyette olduğunu, davacı müvekkilinin günlük faaliyetlerini dahi yerine getiremediğini, meslek hastalığının iyileşme imkanı olmayıp sürekli olarak artan nitelikte ve insanı ölüme götüren bir türde hastalık olduğunu belirterek, davanın kabulü...
Davacının davalı kurum dışında geçen çalışmalarının yer üstünde geçmesi ve yapılan işe göre meslek hastalığı yapıcı nitelikte olmadığı değerlendirilmiştir. / Maddi tazminat yönünden yapılan irdelemede; Mahkememizce itibar olunan hesap raporuyla davacının dava konusu % 20 maluliyeti nedeniyle davalıdan talep edebileceği maddi kazanç kaybının 33.752,64 TL olduğu tespit edilmiş olup, maddi tazminat isteminin kabulüne karar verilmiştir....
Kurumca sigortalıya gelir bağlanabilmesi için öncelikle zararlandırıcı olayın meslek hastalığı niteliğince olup olmadığının tespiti ön sorundur. Meslek hastalığının tespiti ile ilgili ihtilaf Sosyal Güvenlik Kurumunun hak alanını doğrudan ilgilendirmekte olup tazminat davasında kurum taraf değildir. Yapılacak iş; davacıya meslek hastalığını Sosyal Güvenlik Kurumuna ihbarda bulunmak, olayın Kurumca meslek hastalığı olarak kabul edilmemesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumunu ve hak alanını etkileyeceğinden işveren aleyhine “meslek hastalığının tespiti” davası açması için önel vermek, tespit davasını bu dava için bekletici sorun yaparak çıkacak sonuca göre, olayın Kurumca meslek hastalığı olduğunun kabul edilmesi halinde ise davacıya Kuruma müracaat ederek sürekli iş göremezlik oranının belirlenmesi giderek meslek hastalığı sigorta kolundan sürekli iş göremezlik geliri bağlanması için önel vermek ve çıkacak sonuca göre bir karar vermektedir....
