DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE :Dava, İİK’ nun 82/1- 12.maddesine dayalı haczedilmezlik (meskeniyet) şikayetine yöneliktir. HMK'nın 355. maddesinde "istinaf incelemesinin istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılacağı ancak, bölge adliye mahkemesinin kamu düzenine aykırılık bulunması halinde re'sen gözeteceği" düzenlemesine yer verilmiştir. İnceleme konusu olayda; kararın 05/03/2020 tarihinde davacı vekilinin yüzüne karşı verildiği, davacı vekilinin süre tutum dilekçesini 13/03/2020 tarihinde verdiği, gerekçeli kararın 29/04/2020 tarihinde tebliğine rağmen, yasal süresi içinde istinaf başvuru dilekçesini vermediği anlaşıldığından, kamu düzeni ile sınırlı inceleme yapılmış, kararda kamu düzeni yönünden bir eksiklik bulunmadığı görülmüştür....
İSTİNAF NEDENLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, meskeniyet iddiasının kanundan yer bulmasının amacının borçlunun asgari yaşam standartlarının aşağı düşmemesi ve hayatını devam ettirebilmesi olduğunu, sosyal ve ekonomik duruma uygun evin haczedilip satılması sonucu borçlunun düşeceği olumsuz durumun engellenmek istediğini, ayrıca bu olumsuz durumdan etkilenecek olanın sadece borçlunun kendisi değil o evde yaşayan herkes olduğunu, borçlunun borcunun ödememesinin sonuçlarına borçlu ile birlikte başkalarınında katlanmak zorunda kalacağını, hal böyle iken kanunu amacına aykırı olarak verilen kararın kaldırılması gerektiğini, Yargıtay 12. Hukuk Dairesi'nin 2005/20569 E. 2005/24373 K. sayılı ilamında, “İİK m. 82/7 ve 12’de geçim ve meskeniyet şikayetinin hangi hallerde ileri sürülebileceği açıklanmıştır....
İSTİNAF NEDENLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, meskeniyet iddiasının kanundan yer bulmasının amacının borçlunun asgari yaşam standartlarının aşağı düşmemesi ve hayatını devam ettirebilmesi olduğunu, sosyal ve ekonomik duruma uygun evin haczedilip satılması sonucu borçlunun düşeceği olumsuz durumun engellenmek istediğini, ayrıca bu olumsuz durumdan etkilenecek olanın sadece borçlunun kendisi değil o evde yaşayan herkes olduğunu, borçlunun borcunun ödememesinin sonuçlarına borçlu ile birlikte başkalarınında katlanmak zorunda kalacağını, hal böyle iken kanunu amacına aykırı olarak verilen kararın kaldırılması gerektiğini, Yargıtay 12. Hukuk Dairesi'nin 2005/20569 E. 2005/24373 K. sayılı ilamında, “İİK m. 82/7 ve 12’de geçim ve meskeniyet şikayetinin hangi hallerde ileri sürülebileceği açıklanmıştır....
İcra Müdürlüğü'nün 2018/8604 E. sayılı dosyası ile mvekkili hakkında icra takibi başlatıldığını, müvekkillerinin 31/07/2018 tarihinde borca itiraz ederek takibi durdurduklarını, ancak halen müvekkilleri adına ½ hissesi kayıtlı bulunan İzmir İli, Bayraklı İlçesi, Manavkuyu Mahallesi, 3785 ada, 2 parselde kayıtlı A Blok D:7 numaralı taşınmazın sicil kaydı üzerine ihtiyati haciz uygulandığını, müvekkillerinin halen bu adreste ikamet ettiklerini, söz konusu evin İİK 82/1- 12 maddesi gereği müvekkillerinin haline münasip evi olduğunu belirterek meskeniyet iddialarının kabulü ile taşınmaz üzerindeki haczin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı alacaklı vekili cevap dilekçesinde özetle, müvekkili banka ile borçlu firma Aksun Kimya Tekstil Boya San. ve Tic. Ltd....
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; borçlu her ne kadar haczedilmezlik iddiasında bulunmuş ise de söz konusu mesken üzerinden Türk Ekonomi Bankası lehine 14/03/2011 tarihli 100.000,00 TL tutarında ipotek tesis edildiğini, ipoteğin zorunlu kurulan ipoteklerden olmadığını, bu sebeple borçlunun haczedilmezlik iddiasının dinlenemeyeceğini, kabul anlamına gelmemekle birlikte meskeniyet iddiasının kabulü halinde dosyanın bilirkişiye tevdi edilerek meskeninin kıymetinin belirlenmesi ile birlikte haline münasip başka bir ev alması için gerekli miktarın tespit edilmesi yönünde karar verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece taşınmaz üzerinde 16/03/2018 haciz tarihi itibarıyla ticari kredi teminatı mevcut olduğu ve haciz tarihi sonrası da ipotek borcunun da mevcut olduğu, bu halde mevcut ipotek kapsamında haczedilmezlik şikayetinden önceden vazgeçildiğinin kabulü ile sair hususlar incelenmeksizin şikayetinin reddine karar verilmiştir....
O halde, mahkemece, meskeniyet şikayetinin süresinde olması ve taşınmaz üzerinde mevcut ipoteğin zorunlu ipoteklerden bulunması sebebiyle borçlunun, meskeniyet şikayetinin esasının incelenip oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir. SONUÇ : Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.01.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi....
GEREKÇE; Şikayet, kıymet takdirine itiraz ve İİK.nın 82/1- 12.maddesi kapsamında meskeniyet iddiasına dayalı haczin kaldırılması talebine ilişkin olup davacı yalnızca meskeniyet şikayeti yönünden ilk derece mahkemesi kararına karşı istinaf talebinde bulunmuştur. T3 tarafından borçlu T1 hakkında ipoteğin paraya çevrilmesi yolu ile ilamlı takip başlatıldığı, icra emrinin tebliğ edildiği, takibin kesinleşmesi üzerine borçlu adına kayıtlı Adana ili Çukurova ilçesi 6482 ada 11 parselde kayıtlı B Blok 4. Kat 8 nolu bağımsız bölümde kayıtlı taşınmazın satışa esas olmak üzere kıymet takdirinin yapıldığı görülmüştür. İİK'nun 82/1- 12. maddesinde yer alan borçlunun haline uygun meskeninin haczedilemeyeceğine ilişkin haczedilmezlik şikayeti, haciz yoluyla yapılan takipler hakkında uygulanır. İpoteğin paraya çevrilmesi yolu ile yapılan icra takibinde haciz safhası olmadığından, bir diğer anlatımla haciz bulunmadığından, haczedilmezlik (meskeniyet) şikayetinde bulunma olanağı yoktur....
Borçlunun görev ve sıfatı, kendisinin yukarıda belirlenenden daha görkemli bir meskende ikamet etmesini gerektirmez. Yerleşik yargıtay içtihatları da bu yöndedir. Bu kapsamda yapılan değerlendirmede; yargılama sırasında alınan 11/03/2019 tarihli bilirkişi raporu ile davaya konu taşınmazın değeri ile davacının haline münasip ev alabileceği miktarın tespit edildiği ve mahkemece de bu değerlere itibar edilerek hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır. Tüm dosya kapsamına göre, davacının sosyal ve ekonomik durum araştırması sonucu ulaşılan bilgiler, hale münasip değer belirlenirken dikkate alınan kriterlerin raporda açıkça gösterilmiş olması, hükme esas alınan raporun taraf ve yargı denetimine elverişli, gerekli kıstas ve kriterleri içeren nitelikte olması karşısında belirlenen hale münasip ev alınabilecek değerin somut olaya uygun olduğu anlaşılmaktadır....
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE : Dava, İİK'nın 82/1- 12 maddesi gereğince meskeniyet iddiası ile haczedilmezlik şikayetine ilişkindir. İzmir 11. İcra Müdürlüğünün 2020/4161 esas sayılı takip dosyasının incelenmesinde; takip kapsamında alacaklı vekilinin davacı adına kayıtlı bulunan taşınmaza haciz konulması talebinin icra müdürlüğünce 31/08/2020 tarihinde kabul edildiği, davacıya 103 davet kağıdının 03/11/2020 tarihinde tebliğ edildiği görülmüştür. İİK'nun 82/1- 12. maddesine dayalı olarak haczedilmezlik şikayetinde bulunulabilmesi için, şikayet tarihi itibariyle hukuken geçerli bir haczin varlığı şart olduğu gibi, haczin yargılama süresince de ayakta kalması gerekir. Bu nedenle borçlunun haczedilmezlik şikayetinde bulunması üzerine, öncelikle İİK'nun 106. ve 110. maddeleri uyarınca haczin düşmüş olup olmadığının belirlenmesi gerekir....
Maddesi uyarınca haczinin mümkün olmadığını, söz konusu taşınmaz için icra müdürlüğü tarafından yaptırılan kıymet takdirinde belirlenen değerin düşük olduğunu, bu nedenle öncelikle meskeniyet iddiası nedeniyle haczedilmezlik şikayetlerinin kabulü ile taşınmaz üzerindeki haczin kaldırılmasına veya satıştan müvekkilinin haline münasip bir ev alacak kadar para ayrılmasına, mahkeme aksi kanaatte ise kıymet takdiri raporuna itirazlarının kabulü ile yeniden bilirkişiler marifetiyle taşınmazın gerçek değerinin tespit edilmesine karar verilmesini talep etmiş mahkemece meskeniyet iddiasına ilişkin dava tefrik edilerek Mahkemenin 2021/287 esas sırasına kaydı yapılmıştır. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI; Mahkemece, somut olayda borçlu T1 adına kayıtlı ve meskeniyet şikayetinde bulunduğu Adana ili Yüreğir ilçesi Köprülü mah. 3543 ada 1 nolu parselde kayıtlı A blok 6....
