HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/622 KARAR NO : 2022/570 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : TORTUM ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 18/06/2020 NUMARASI : 2019/149 ESAS 2020/143 KARAR DAVA KONUSU : Mera, Yaylak Ve Kışlağa İlişkin Davalar (Mera Tespit Komisyonu Kararının İptali) KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, Erzurum Valiliği'nin almış olduğu 15/10/2019 tarih ve 25762970- 115.01- E.3131523 sayılı Tortum İncedere-Çardaklı mahallelerinin mera tahsis kararına itiraz ettiklerini, Çardaklı mahallesine tahsis edilen meraların zayıf ve orta vasıflı olduğunu, İncedere mahallesine tahsis edilen meraların tümünün zayıf nitelikte olduğu, Tortum Kaymakamlığı Mera Komisyonuna yapılan itirazın reddedildiğini, İncedere mahallesinin büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayılarını Çardaklı mahallesinde bulunan hayvan sayısından fazla olması, Çardaklı mahallesine tahsisi yapılan meraların...
Mera Kanununun 6. maddesine göre mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisi Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılır. Uygulamayı yapacak merci ise valilik onayı ile oluşturulacak olan mera komisyonu ve komisyona bağlı olarak çalışan teknik ekiplerdir. Mera Kanununun 3. maddesinde yapılan tanımlamalara göre tahdit; çayır, mera, yaylak ve kışlak arazisi olduğuna karar verilen yerlerin sınırlarının usulüne uygun olarak ülke nirengi sistemine dayalı 1/5000 ölçekli haritalar üzerinde belirtilmesini ve bu sınırların arazi üzerinde kalıcı işaretlerle işaretlenmesini, tespit; bir yerin mera, yaylak ve kışlak arazisi olup olmadığının resmi evrakla ve bilirkişi ifadeleri ile belgelendirilmesini, ifade eder. Tahsis, Mera Kanununun 3. maddesinde; çayır, mera, yaylak ve kışlakların kullanımlarının verimlilik ve sosyal adalet ilkelerine uygun şekilde düzenlenerek, münferiden ya da müştereken yararlanılmak üzere bir veya birkaç köy ya da belediyeye bırakılması olarak tarif edilmiştir....
Hükmü, davalılardan Hazine temyiz etmiştir. 4342 Sayılı Mera Kanununun 3.maddesinde yapılan tanıma göre kışlak, hayvanların kış mevsiminde barındırılması ve otundan yararlanılması için tahsis edilen veya kadimden beri bu amaçla kullanılan yerlerdir. Kuşkusuz bu tür yerler, devletin hüküm ve tasarrufu altında olup özel mülkiyete konu teşkil etmezler. Buraların kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğiyle mülk edinilmesine de olanak yoktur. Yine anılan yasanın 1.maddesine göre mera, yaylak ve kışlakların belirlenmesi, bakım ve ıslahlarının yapılarak verimliliklerinin arttırılması ve sürdürülmesi, gerektiğinde kullanım amacının değiştirilmesi görevi yasaya göre kurulacak olan il mera komisyonlarına bırakılmıştır. İl mera komisyonlarının mera, yaylak ve kışlak olarak tahsis edecekleri yerlerin . nerelere olduğu ise Mera Kanununun 5.maddesinde sıralanmış bulunmaktadır....
Yönetimi vekili, 02.06.2011 havale tarihli dilekçesiyle, ..... ilçesi, .... köyü 2812 parsel sayılı taşınmazın mera, yaylak, kışlak, otlak ve çayır niteliğiyle sınırlandırıldığı, ancak taşınmazın kesinleşmiş orman kadastro sınırları içinde bulunduğu iddiasıyla, 4342 sayılı Kanun uygulaması ile kesinleşmiş devlet ormanı üzerine ihdas edilen mera, yaylak, kışlak, otlak ve çayır tespitlerinin iptali ile taşınmazın orman vasfıyla adına tapuya kayıt ve tescili istemleriyle dava açmıştır. Mahkemece, davanın kabulüne ve dava konusu .... köyü, 2812 parsel sayılı taşınmazın mera kadastro tespit komisyonu tarafından 4342 sayılı Kanun kapsamında orman sınırları dışına çıkarılarak mera olarak tespit ve tescil işleminin iptali ile 2812 parsel sayılı taşınmazın 6831 sayılı Kanunun 11/4 maddesi gereğince orman niteliğiyle adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmekle Yargıtay 20....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, Mera Komisyon kararının iptali ile zilyetliğin tespiti ve tapu kütüğüne yazılması istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 1. Hukuki nitelikleri itibariyle devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olan meralar özel mülkiyete konu olamazlar. Bu nedenle de mülkiyeti devlete ait olan yerlere ilişkin davayı Hazine açabileceği gibi meraların sınırları içinde bulunduğu ve yararlanma hakkı olan köy tüzel kişilikleri ve belediyelerin de dava açma hakları vardır. 2. 4342 sayılı Mera Kanunu'nun 5 inci maddesine göre Hazinenin mülkiyetinde bulunan arazilerden etüt sonucu mera, yaylak ve kışlak olarak yararlanılabileceği saptanan yerler mera kaynakları içerisine alınabilir. 3. Değerlendirme 1. Dava konusu taşınmazlar 1957 tarihinde kadastro tespitinde tarla vasfı ile Hazine adına tescil edilmiştir....
Mera Kanununun 6. maddesine göre mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisi Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılır. Uygulamayı yapacak merci ise valilik onayı ile oluşturulacak olan mera komisyonu ve komisyona bağlı olarak çalışan teknik ekiplerdir. Aynı kanunun 3. maddesinde yapılan tanımlamalara göre, Tahdit; çayır, mera, yaylak ve kışlak arazisi olduğuna karar verilen yerlerin sınırlarının usulüne uygun olarak ülke nirengi sistemine dayalı 1/5000 ölçekli haritalar üzerinde belirtilmesini ve bu sınırların arazi üzerinde kalıcı işaretlerle işaretlenmesini, Tespit; bir yerin mera, yaylak ve kışlak arazisi olup olmadığının resmi evrakla ve bilirkişi ifadeleri ile belgelendirilmesini ifade eder....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/436 KARAR NO : 2021/1174 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : HANAK ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 08/12/2020 NUMARASI : 2020/35 ESAS - 2020/310 KARAR DAVA KONUSU : Mera, Yaylak Ve Kışlağa İlişkin Davalar (Mera Sınırlandırmasının İptali Ve Aidiyetin İptali) KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, dava konusu Ardahan ili, Hanak ilçesi, Sazlıçayır Köyü eski 136 ada 1 parsel, yeni 108 ada 6 parsel ve eski 135 ada 180 parsel, yeni 105 ada 101 parsel sayılı taşınmazlarla ilgili 01/08/2008 tarihli ve usule aykırı olarak verilen komisyon kararının iptaline, dava konusu taşınmazların davalı Yamçılı köyü adına yapılan tespitinin ve kaydının iptali ile 29/11/2007 tarih ve 19 sayılı Kadastro Tespit Tutanağındaki gibi Sazlıçayır Köyü adına Sazlıçayır merası olarak özel siciline tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Ordu 4.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2020/238 esas, 2023/68 karar sayılı dava dosyasında verilen mera, yaylak ve kışlağa ilişkin davalar (yayla sınırlandırmasının iptali ve aidiyetin tespiti) talebinin reddine karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurması üzerine, dosyanın yapılan inceleme sonucunda; İddia ve savunmaya mahkemece toplanıp değerlendirilen deliller ile duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere göre; İstinaf incelemesine konu ve esas teşkil eden eldeki dava; mera, yaylak ve kışlağa ilişkin davalar (yayla sınırlandırmasının iptali ve aidiyetin tespiti) istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılıp bitirilen yargılama sonucunda, "...-Davanın REDDİNE," karar verilmiştir....
Mera Kanununun 1 nci maddesinde kanunun amacı “… daha önce çeşitli kanunlarla tahsis edilmiş veya kadimden beri kullanılmakta olan mera, yaylak, kışlak ve kamuya ait otlak ve çayırların tespiti, tahdidi ile köy veya belediye tüzel kişilikleri adına tahsislerinin yapılmasını, belirlenecek kurallara uygun bir şekilde kullandırılmasını, bakım ve ıslahının yapılarak verimliliklerinin artırılmasını ve sürdürülmesini, kullanımlarının sürekli olarak denetlenmesini, korunmasını ve gerektiğinde kullanım amacının değiştirilmesini sağlamaktır” şeklinde açıklanmıştır. Mera Kanununun 6. maddesine göre mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisi Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca yapılır. Uygulamayı yapacak merci ise valilik onayı ile oluşturulacak olan mera komisyonu ve komisyona bağlı olarak çalışan teknik ekiplerdir....
Tapunun davalı köyün de taraf olduğu kadastro mahkemesindeki dava sonucu tesis ve tescil edildiği, mera tahsis çalışmaları sırasında mera kaynakları arasına alınarak tahsis edildiği anlaşılmaktadır. 4342 sayıl Mera Kanununun 9. maddesine 4916 sayılı yasanın 27. maddesi ile eklenen 7. fıkra ile; “Belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde bulunan, Devletin hüküm ve tasarrufu altında veya Hazinenin özel mülkiyetindeki arazilerin mera, yaylak veya kışlak olarak tespit ve tahdit çalışmalarından önce Maliye Bakanlığından izin alınır” hükmü getirilmiştir. Görüldüğü üzere, bu nitelikteki bir yerin 4342 sayılı Mera Kanununun 5.maddesinden yararlanılarak mera kaynakları arasına alınması anılan yasa hükmü uyarınca tespit ve tahdit çalışmalarından önce Maliye Bakanlığından izin alınmasına bağlıdır. Somut uyuşmazlıkta, değinilen biçimde işlem yapılmadığından dava konusu yerin mera kaynakları arasına alınması olanaklı değildir....
