HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/436 KARAR NO : 2021/1174 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : HANAK ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 08/12/2020 NUMARASI : 2020/35 ESAS - 2020/310 KARAR DAVA KONUSU : Mera, Yaylak Ve Kışlağa İlişkin Davalar (Mera Sınırlandırmasının İptali Ve Aidiyetin İptali) KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, dava konusu Ardahan ili, Hanak ilçesi, Sazlıçayır Köyü eski 136 ada 1 parsel, yeni 108 ada 6 parsel ve eski 135 ada 180 parsel, yeni 105 ada 101 parsel sayılı taşınmazlarla ilgili 01/08/2008 tarihli ve usule aykırı olarak verilen komisyon kararının iptaline, dava konusu taşınmazların davalı Yamçılı köyü adına yapılan tespitinin ve kaydının iptali ile 29/11/2007 tarih ve 19 sayılı Kadastro Tespit Tutanağındaki gibi Sazlıçayır Köyü adına Sazlıçayır merası olarak özel siciline tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Umuma ait çayır ve otlak yerlerinin kullanılmasında ve bunlardan faydanılmasında mera yaylak ve kışlaklara ilişkin hükümler uygulanır." şeklinde düzenleme bulunmaktadır....
Davalı vekili, davalı Şirketin almış olduğu ruhsatlar çerçevesinde maden arama ve işletme faaliyetlerini yürüttüğünü, davacının mera ikazı üzerine faaliyetlerini durdurduklarını ve ... İl Tarım Müdürlüğü Mera Komisyonuna müracat edildiğini, taşınmazın hazine arazisine dönüştürülmesinin talep edildiğini, ... Kaymakamlığının da dava konusu taşınmaz için men kararı verdiğini ve bu süreçte de ödemeler yaptıklarını, davanın konusuz kaldığını belirterek reddini savunmuştur. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir. Dava, meraya elatmanın önlenmesi, kal ve ot bedelinin tazmini istemine ilişkindir. 4302 sayılı Mera Kanunun 14. maddesi "Tahsis amacı değiştirilmedikçe mera, yaylak ve kışlaktan bu Kanunda gösterilenden başka şekilde yararlanılamaz....
Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera yaylak ve kışlaklar, özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanmaz, sınırları daraltılamaz (Mera Kanunu m.3-4) 31.5.1965 tarihli ve 4/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı ile “...tek başına bir köye ait bulunan mera, yaylak ve kışlakların tümünün veya bir parçasının bir başka köy sınırı içine alınmış olması halinde, sınır değişikliğinin ikinci köye bir yararlanma hakkı sağlamayacağı ve ilk köyün eskiden olduğu gibi bu yerlerden tek başına yararlanacağı...”öngörülmüş olup, bu karar 4342 sayılı Mera Kanununun 29. maddesi ile de yasa hükmü haline gelmiştir. Böylece, bir köy ya da belediye sınırları içinde kalan mera, yaylak ve kışlaklar üzerinde bir başka köy veya belediyenin de intifa hakkı olabileceği kabul edilmiş, idari sınırların aidiyetin belirlenmesinde önemi olmadığı vurgulanmıştır. İdari sınırlar sadece yetkili mahkemenin saptanmasında önem arz eder....
Yasanın “komisyon ve teknik ekipler” başlıklı 6.maddesinde tespit, tahdit ve tahsis için Valiliğin görevlendireceği bir Vali Yardımcısı Başkanlığında mera komisyonunun Yasada sayılan nitelikleri taşıyan 8 kişi ile kurulacağı hükme bağlanmıştır. Görülüyor ki, komisyonun görevleri ve alacağı kararların tamamı mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisle ilgilidir. 4342 sayılı Mera Kanununda mera komisyonunda bazı ... veya tüzel kişileri meradan men etme yetkisi tanınmamıştır. Davacılar komisyonun kendilerini meraya girmekten yasaklayan 9.7.2004 günlü kararının iptalini isteyebilirlerse de mera komisyonunun anılan kararı idari nitelikte bir karar olduğundan istemin incelenip sonuçlandırılacağı yer genel mahkemeler değil İdari Yargı yeridir. Böyle olunca mahkemece, açılan davanın yargı yeri nedeniyle reddine karar verilmesi yerine, esasının incelenerek hükme bağlanması doğru olmamış kararın bozulması gerekmiştir....
Yasanın “komisyon ve teknik ekipler” başlıklı 6.maddesinde tespit, tahdit ve tahsis için Valiliğin görevlendireceği bir Vali Yardımcısı Başkanlığında mera komisyonunun Yasada sayılan nitelikleri taşıyan 8 kişi ile kurulacağı hükme bağlanmıştır. Görülüyor ki, komisyonun görevleri ve alacağı kararların tamamı mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisle ilgilidir. 4342 sayılı Mera Kanununda mera komisyonunda bazı gerçek veya tüzel kişileri meradan men etme yetkisi tanınmamıştır. Davacılar komisyonun kendilerini meraya girmekten yasaklayan 9.7.2004 günlü kararının iptalini isteyebilirlerse de mera komisyonunun anılan kararı idari nitelikte bir karar olduğundan istemin incelenip sonuçlandırılacağı yer genel mahkemeler değil İdari Yargı yeridir. Böyle olunca mahkemece, açılan davanın yargı yeri nedeniyle reddine karar verilmesi yerine, esasının incelenerek hükme bağlanması doğru olmamış kararın bozulması gerekmiştir....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2022/276 KARAR NO : 2022/505 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : OSMANCIK ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 25/10/2021 NUMARASI : 2019/2 ESAS, 2021/438 KARAR DAVA KONUSU : Mera, Yaylak ve Kışlağa İlişkin Davalar (Mera Tespit Komisyonu Kararının İptali) KARAR : Osmancık Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 25/10/2021 tarih, 2019/2 esas 2021/438 karar sayılı kararına karşı, davacı vekili tarafından süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili olan şirketin Osmancık İlçesinde toprak hafriyatı yaparak faaliyetin sürdürdüğünü, davacı şirketin faaliyetleri kapsamında Çorum İli, Osmancık İlçesi, Yeni Danişment Köyü 141 Ada 131 Parsel'de bulunan ve ham toprak vasıflı olarak Hazine adına kayıtlı 181.364,26 m2 yüzölçümlü taşınmaz üzerinde toprak hafriyatı...
Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz (4342 sayılı Mera Kanunu m.3,4). 31.05.1965 tarihli ve 4/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ile “...tek başına bir köye ait bulunan mera, yaylak ve kışlakların tümünün veya bir parçasının bir başka köy sınırı içine alınmış olması halinde, sınır değişikliğinin ikinci köye bir yararlanma hakkı sağlamayacağı ve ilk köyün eskiden olduğu gibi bu yerlerden tek başına yararlanacağı” öngörülmüş olup, bu karar 4342 sayılı Mera Kanununun 29. maddesi ile de yasa hükmü haline gelmiştir. Böylece, bir köy ya da belediye sınırları içinde kalan mera, yaylak ve kışlaklar üzerinde bir başka köy veya belediyenin de intifa hakkı olabileceği kabul edilmiş, idari sınırların aidiyetin belirlenmesinde önemi olmadığı vurgulanmıştır. İdari sınırlar sadece yetkili mahkemenin saptanmasında önem arz eder....
Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz (4342 sayılı Mera Kanunu m.3,4). 31.05.1965 tarihli ve 4/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ile “...tek başına bir köye ait bulunan mera, yaylak ve kışlakların tümünün veya bir parçasının bir başka köy sınırı içine alınmış olması halinde, sınır değişikliğinin ikinci köye bir yararlanma hakkı sağlamayacağı ve ilk köyün eskiden olduğu gibi bu yerlerden tek başına yararlanacağı” öngörülmüş olup, bu karar 4342 sayılı Mera Kanununun 29. maddesi ile de yasa hükmü haline gelmiştir. Böylece, bir köy ya da belediye sınırları içinde kalan mera, yaylak ve kışlaklar üzerinde bir başka köy veya belediyenin de intifa hakkı olabileceği kabul edilmiş, idari sınırların aidiyetin belirlenmesinde önemi olmadığı vurgulanmıştır. İdari sınırlar sadece yetkili mahkemenin saptanmasında önem arz eder....
İstinaf kanun yolu başvurusuna konu edilen karar hakkında; 6100 sayılı HMK'nun 355. maddesindeki düzenleme gereğince, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine ilişkin aykırılık bulunup bulunmadığı yönü gözetilerek inceleme yapılmıştır. Dava, mera, yaylak ve kışlağa ilişkin davalar (tapu iptali ve yayla olarak sınırlandırma) istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince yapılan yargılama neticesinde davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiş, davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. "...Dava, meranın aidiyetinin tespiti istemine ilişkindir. Mera, bir veya birden fazla köy veya kasaba halkına bağımsız veya birlikte tahsis edilmiş ya da kadimden beri hayvan otlatmak amacıyla kullanılan, hak sahiplerinin üzerinde intifa hakkı olan arazi parçasıdır....
