Hukuki nitelikleri itibariyle Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerleren olan meralar için mülkiyet hakkına sahip olan Hazinenin eski hale getirme tazminatı ve meraya haksız elatmanın önlenmesini isteyebileceği gerek uygulamada gerekse Yargıtay kararları ile kabul edilmiştir. Bu durumda davalıdan meranın eski hale getirme tazminatının tahsiline karar verilmesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır.(Yargıtay 14. H.D 2018/4492 E. 2019/3558 K.) Mahkemece, yapılan keşif sonucu düzenlenen ziraatçi ve inşaatçı bilirkişi raporlarına göre, mera parselinde üretim yapılarak vasfı bozulan alanın eski hale getirme bedelinin 6.334,35 TL olduğu, ayrıca taşınmazda yer alan konut ve ahır niteliğindeki yapıların bulunduğu bölümde eski hale getirme bedelinin 59.200,00TL olduğu, böylece toplam eski hale getirme tazminatının 65.534,35TL olduğu görülmektedir. Eski hale getirme bedeli, vasfı bozulan meranın ıslah edilmek suretiyle mera vasfının kazandırılması için boş olan arazide yapılacak masraflardır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 06.08.2012 gününde verilen dilekçe ile eski hale getirme bedelinin istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 06.02.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, meranın eski hale getirme bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Davalı, meraya zarar vermediğini, meranın eski hale getirilmesi için bir masraf yapılması gerekmediğini belirterek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, 2.357,05 TL eski hale getirme bedelinin tahsili isteminin kabulüne karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 26.02.2016 gününde verilen dilekçe ile eski hale getirme bedelinin tahsili talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 03.06.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, mera vasıflı taşınmaza davalının elatması nedeniyle eski hale getirme bedelinin tahsili isteğine ilişkindir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalı temyiz etmiştir. Dava; ... tarafından açılmıştır. Mera ve yaylaya elatma nedeniyle eski hale getirme bedeli isteme hakkı kural olarak Hazine ile yararlanan köy veya belediye tüzel kişiliklerine aittir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 16.04.2012 gününde verilen dilekçe ile meranın eski hale getirilmesi tazminatı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 09.04.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı Hazine vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _ K A R A R _ Dava, meranın eski hale getirme bedelinin tahsili isteğine ilişkindir. Davacı vekili, 101 ada 39 parsel ve 113 ada 113 parsel sayılı mera vasfındaki taşınmazların toplam 14.343,66 m2'lik kısmına davalı tarafından tecavüz edildiğini, mera vasfının değiştirilerek amacı dışında kullanıldığını, dava konusu meranın eski hale getirilmesi ve ıslahı için 4.518,11 TL tazminatın,......
Dava meraya elatmanın önlenmesi, kal ve eski hale getirme bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Mera, bir veya birden fazla köy veya kasaba halkına bağımsız veya birlikte tahsis edilmiş ya da kadimden beri hayvan otlatmak amacıyla kullanılan, hak sahiplerinin üzerinde intifa hakkı olan arazi parçasıdır. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, zamanaşımı uygulanamaz, sınırları daraltılamaz (4342 sayılı Mera Kanunu m.3,4). Somut olayda, mülkiyet hakkı sahibi davacı Hazine 596 mera parseline davalılar murisi tarafından ev yapılmak suretiyle el atıldığını iddia ederek elatmanın önlenmesi isteminde bulunmuştur. Kamunun kullanımına bırakılan yerlerin amacı dışında kişiler tarafından tasarruf edilmesi söz konusu olamaz. Mahkemece köy halkının ev yeri ihtiyacından bahsedilerek davanın reddine karar vermesi doğru değildir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 01.03.2016 gününde verilen dilekçe ile meranın eski hale getirilmesi bedelinin tahsili talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 03.06.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, mera vasıflı taşınmazın eski hale getirme bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmü, davalı temyiz etmiştir. Dava; ... il Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından açılmıştır. Mera ve yaylaya elatma nedeniyle eski hale getirme bedeli isteme hakkı kural olarak Hazine ile yararlanan köy veya belediye tüzel kişiliklerine aittir....
Mahkemenin bu olguyu gözden kaçırarak eski hale getirme bedeli istemini reddetmesi doğru olmamış kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA,6.6.2006 gününde oybirliği ile karar verildi....
Mahkemenin bu olguyu gözden kaçırarak eski hale getirme bedeli isteminin reddetmesi doğru olmamış kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, 6.6.2006 gününde oybirliği ile karar verildi....
Mahkemenin bu olguyu gözden kaçırarak eski hale getirme bedeli istemini reddetmesi doğru olmamış kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, 4.7.2006 gününde oybirliği ile karar verildi....
Eski hale getirme bedeli vasfı bozulan meranın ıslah edilmek suretiyle mera vasfının kazandırılması için boş olan arazide yapılacak masraflar olup, bilirkişiler tarafından hesap edilen ve mahkemece kabul edilen eski hale getirme bedelleri içine muhdesatların yıkım, harfiyat, taşıma ve nakliye bedelleri katılmış, boş alanın mera vasfının tekrar kazandırılması için gerekli masrafların ne kadar olduğu ayrıca ve açıkça belirtilmediğinden denetlenememiştir. Mahkemece denetime elverişli olmayan bilirkişi raporunun hükme esas alınması doğru olmamıştır. Bu durumda mahkemece, bilirkişilerden ek rapor alınmak suretiyle, davalının kullandığı taşınmaz miktarı hususundaki çelişki giderilmeli, eski hale getirme bedelinin ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli şekilde tespiti istenmeli ve sonucuna göre bir karar verilmelidir....
