"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 01.07.2005 gününde verilen dilekçe ile mera tahsis kararının iptali istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın husumet yokluğundan reddine dair verilen 16.11.2006 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _K A R A R_ Dava, mera komisyonunun tahsisi kararının iptali istemiyle açılmıştır. Mahkemece istek reddedilmiş, hükmü davacı ... Tüzel Kişiliği temyiz etmiştir. Dosyadaki bilgi ve belgelerden öncesi Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden iken Mera Komisyonunca mera olduğu saptanan taşınmaz bölümünün davalı Sirkeli Köyü adına tahsis edildiği anlaşılmaktadır....
Bu nedenle de mülkiyeti devlete ait olan yerlere ilişkin davayı Hazine açabileceği gibi meraların sınırları içinde bulunduğu ve yararlanma hakkı olan köy tüzel kişilikleri ve belediyelerin de dava açma hakları vardır. 4342 sayılı Mera Kanununun 6. maddesi hükmüne göre, mera, yaylak ve kışlakların tespit, tahdit ve tahsisi işlemlerini ... ve ... Bakanlığı yapar. Mera komisyonları ise illerde valinin görevlendireceği bir vali yardımcısı başkanlığında yasada sayılan kişilerden meydana gelir. Mera komisyonlarının tüzel kişiliği yoktur. Bu nedenledir ki mera komisyonu kararına karşı açılacak davalarda husumet, komisyona veya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne değil mera komisyonunun yararına iş ve işlem yaptığı köy veya belediye tüzel kişilerine düşer. Öte yandan, meraların çıplak mülkiyeti Hazineye, yararlanma hakkı ilgili köy veya belediyeye aittir. Bu nedenle Hazine ile yararlanma hakkı olan köy tüzel kişilikleri ve belediyelerin pasif dava ehliyeti mevcuttur....
İSTİNAF NEDENLERİ: Davacı vekili, istinaf dilekçesinde özetle; Avanos Asliye Ceza Mahkemesinin 2011/133 E 2012/67 K sayılı ilamı ile davacı Ali Üzüm'ün Köy Tüzel Kişiliğine ait veya köylünün ortak yararlanmasındaki taşınmazlara tecavüz suçundan yargılandığını, 06/03/2012 tarihinde "...iddianameye konu taşınmazın köy tüzel kişiliğine ait olmadığı, belediye sınırları içerisinde kaldığı, bu nedenle sanığın üzerine atılı suçun yasal unsurları oluşmadığı, ayrıca sanığın eyleminin kanunda suç olarak tanımlanmadığı göz önünde bulundurularak beraatine" hükmü ile beraat ettiğini, ceza davasının görüldüğü esnada Göynük isimli yerleşim yerinin belde belediyeliğinden düşürülmekle idari mahiyetinin köy vasfını haiz olduğunu, Nevşehir İl Mera Komisyonunun 25/03/2004 tarihli Komisyon tahsis kararı raporunda davaya konu 2799 parselde kain taşınmazın 4342 sayılı Mera Kanunu md.11 ve md.12 uyarınca usulüne uygun olacak şekilde mera olarak tahsis edildiğini ve mezkur Kanun md.21 uyarınca "Bu kanuna göre tahsis...
Eldeki davada tahsis iş ve işlemleri 4342 sayılı Mera Kanunu uygulanmak suretiyle yapıldığından öncelikle, Mera Kanunu’nun amacı, arkasından “Tahsis” sözcüğünden neyin anlaşılması gerektiği ve Mera Kanunu’na göre köy veya belediyelere mera tahsisi yapılırken üzerinde durulması gereken kuralların neler olduğu hususları irdelenmelidir. 4342 sayılı Mera Kanununun 1.maddesinde kanunun amacı “… daha önce çeşitli kanunlarla tahsis edilmiş veya kadimden beri kullanılmakta olan mera, yaylak, kışlak ve kamuya ait otlak ve çayırların tespiti, tahdidi ile köy veya belediye tüzel kişilikleri adına tahsislerinin yapılmasını, belirlenecek kurallara uygun bir şekilde kullandırılmasını, bakım ve ıslahının yapılarak verimliliklerinin artırılmasını ve sürdürülmesini, kullanımlarının sürekli olarak denetlenmesini, korunmasını ve gerektiğinde kullanım amacının değiştirilmesini sağlamaktır” şeklinde açıklanmıştır....
Mera, yaylak ve kışlaklar bir veya birden fazla köy veya kasaba halkının bağımsız olarak veya birlikte kullanmak üzere, yetkili makam tarafından tahsis edilmiş olan veya böyle bir tahsis bulunmamasına karşın kadimden beri (öncesi belli olmayan bir zamandan beri), ilgili köy veya kasabalar tarafından mera olarak kullanılagelen ve hak sahiplerinin mevcut intifa hakları dışında üzerinde fiili ve hukuki tasarruflarda bulunamadıkları arazi parçasıdır. Bir yerin mera, yaylak ve kışlak sayılabilmesi için bu amaçla bir köy veya kasabaya tahsis edilmesi, tahsis bulunmadığı takdirde, kadimden beri o yerin kullanılagelmiş olması gerekir. Bir yere hukuken bu vasfı verebilmek için bu iki unsurdan birinin bulunması gerekir (Cin, H.:Türk Hukukunda Mera Yaylak ve Kışlaklar, 2. Bası, Ankara 1980, s. 37 vd.). Mera, yaylak ve kışlak olarak tahsis edilmiş olan veya kadimden beri kullanılagelen yerler alınıp satılamaz, üzerine bina yapılamaz, ağaç dikilerek koru, bağ ve bahçe tesis edilemez....
Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: _K A R A R_ Davacı köy 1816 sayılı mera parselinde Kars İl İdare Kurulunun 03.06.1944 tarihli ve 261 numaralı, 07.04.1945 tarihli ve 189 numaralı kararları ile 1/4 hisse oranında kullanım hakkı olduğunu, bu hakka davalı ...’nün vaki elatmasının önlenmesini istemiştir. Davalı köy tüzel kişiliği davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, dava kabul edilmiş, Nurveşen-Sinemdere yaylasındaki davacı köye idari kararla tahsisi yapılan bilirkişi krokisinde (B) ile işaretlenen 2.139.550 m2 yüzölçümündeki yere davalı köyün elatmasının önlenmesine karar verilmiştir. Hükmü davalı ... temyiz etmiştir....
, dava konusu edilen ve tahsis kararı verilen bölgenin davacı köy tüzel kişiliğine tahsis edilmesine, ayrıca yargılama giderlerinin de davalı tarafa yükletilmesini talep etmiştir....
Hesaplamada, bir büyükbaş hayvan birimi için verilmesi gerekli olan mera, yaylak ve kışlak alanı üzerinden o yerlerdeki çiftçi ailelerinin otlatma hakkı bulunur", 12 nci madde hükmü ise; “Komisyon, 11 inci maddeye göre belirlenen ihtiyacı karşılayacak miktarda mera, yaylak ve kışlaklar ile bunlarla ilgili sulama ve geçit yeri olarak tespit edilen alanları halkın ortak olarak yararlanmaları amacıyla, o köy veya belediye tüzel kişiliğine tahsis eder ve tahsis kararı valiliğin onayına sunulur. Bu kararda tahsis edilen yerin niteliği, miktarı, sınırları, hayvan sulama ve geçit yerleri, tahsis amacı, otlatma kapasitesi, aile işletmelerinin büyükbaş hayvan birimi üzerinden otlatma hakkı ve otlatabilecekleri hayvan sayısı da belirtilir ... ” şeklindedir. Mera Kanunu’nun tahsis için kabul ettiği kıstas o köy veya belediyenin mera, yaylak ve kışlaklara olan ihtiyacıdır....
"İçtihat Metni"Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tapu iptali ve tescil Taraflar arasındaki uyuşmazlık dava konusu taşanmaza ilişkin mera tahsis kararının iptali, mera siçilindeki kaydın terkini ile davacı köy tüzel kişiliği adına tahsisi ile tescili isteğine ilişkindir. Yargıtay Kanunu 14. maddesi uyarınca Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulu'nun 19.01.2015 tarih 2015/8 sayılı Kararı ile hazırlanıp, 22.01.2015 tarihli ve 29244 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (14.) Hukuk Dairesi'nin görevine girmektedir. 11 Nisan 2015 tarihi itibariyle Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6644 Sayılı Kanun'un 2. maddesi ile değişik 2797 Sayılı Kanun'un 60. maddesinin 1. ve 3. fıkraları uyarınca dosyanın görevli daireyi belirlemek üzere HUKUK İŞBÖLÜMÜ İNCELEME KURULU'NA GÖNDERİLMESİNE, 27.04.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Aktarılan mevzuat kurallarından, ihtiyacı karşılayacak miktarda mera alanlarının, köy veya belediye halkının ortak olarak yararlanması amacıyla, köy veya belediye tüzel kişiliğine tahsis edileceği, ihtiyaçtan fazla çıkan kısmın ise, ihtiyaç içinde bulunan çevre köy veya belediyelerle hayvancılık yapan özel veya tüzel kişilere kiralanabileceği, ayrıca ıslah edilmek suretiyle mera olarak kullanılabilecek alanların, gerekli ıslah işlemlerini taahhüt eden özel ve tüzel kişilere kiralanabileceği, köy veya belediyelerin mera ihtiyacında değişme ve gelişmeler olması durumunda tahsis kararının değiştirilebileceği, tahsis kararının değiştirilmesinin ise komisyonun teklifi üzerine valiliğin onayı ile yapılacağı anlaşılmaktadır. 2886 sayılı Kanun'da, turistik tesis kurulacak yerlerin ve turistik tesislerin ve enerji üretimi tesisleri ile iletim ve dağıtım tesis ve şebekelerinin ihtiyacı olan araziler ile doğal gaz iletim, dağıtım ve depolama tesis ve şebekelerinin ihtiyacı...
