- K A R A R - Dava, terditli olarak açılan kamulaştırmasız el atmanın önlenmesi, eski hale getirme ve ecrimisil, bu mümkün olmadığı takdirde ise, el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Mahallinde yapılan keşif sonucu ... ilçesi, ... Köyü 112 ada 3 parsel sayılı taşınmazın dava tarihindeki değeri ile eski hale getirme bedelinin karşılaştırılarak sonucuna göre karar verilmesinde yöntem itibariyle bir isabetsizlik görülmemiştir....
Bu durumda el atılan taşınmaz bedelinin 4.607,00-TL. olacağı ve bu değer hesaplanan eski hale getirme bedelinden yüksek olduğundan, eski hale getirme bedeline hükmedilmesinde temyiz edenin sıfatına göre bir isabetsizlik görülmemiştir....
Kamulaştırmasız el koyma davalarında; el koymanın önlenmesi talebi yanında eski hale iade veya kâl istemi bulunması durumunda, el konulan taşınmazların niteliği belirlenerek zemin değeri hesaplandıktan sonra bu değer eski hale getirme bedelinden veya kâl istenmesi halinde oluşacak zarardan az ise zemin bedelinin davacıya ödenmesine ve el koyulan bölümün tapusunun iptali ile niteliğine göre idare adına tescil veya terkinine karar verilmesi, zemin değerinin fazla çıkması halinde ise davalı idarenin taşınmaza el koymanın önlenmesine ve hesaplanan eski hale getirme bedelinin de davalı idareden tahsiline ve taşınmaz üzerindeki tesislerin kal’ine karar verilmesi gerekir. Dosyadaki 26.02.2014 tarihli bilirkişi raporuna göre; dava konusu taşınmaz üzerine yapılan yolun dava tarihi itibariyle yapım bedeli 36.202,78 TL olup dava konusu taşınmazın zemin bedeli belirlenmemiş, yolun eski hale getirme bedelinin ise 23.425,32 TL olduğu tespit edilmiştir....
Bu durumda, taşınmaza sadece çukur açılmak suretiyle el atıldığı anlaşıldığından, öncelikle el atılan bölümün yer bedeli tespit edilip, taşınmazda meydana getirilen çukurun eski hale getirme masrafları da belirlenip, eski hale getirme masraflarının, yer bedelinden fazla olması halinde taşınmazın yer bedeline hükmedilip, bu kısımdaki tapu kaydının iptali ile davalı idare adına tesciline; yer bedelinin fazla olması halinde ise el atmanın önlenmesi ve kal talebinin kabulüne, eski hale getirme bedeline ve el atıldığı zaman taşınmaz üzerinde ürün var ise bu ürünün bedeline de hükmedilmesi gerekir. Bu itibarla yukarıda belirlenen yöntem doğrultusunda işlem yapılıp, hüküm oluşturulması gerekirken, men'i müdahale talebinin reddine ve sadece eski hale getirme bedeline hükmedilmesi, Doğru görülmemiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : ELATMANIN ÖNLENMESİ VE ESKİ HALE GETİRME MASRAFININ TAHSİLİ Taraflar arasında görülen davada; Davacı, sulama kanalı yaptığı sırada davalının çıkan taş ve toprağı kayden maliki olduğu 387 parsel sayılı taşınmaza dökmek sureti ile müdahale ettiğini, bu konuda .... Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2005/184 Esas, 2010/293 Karar sayılı dosyasından açtığı davanın kabul edildiğini ve anılan dosyada eski hale getirme bedelinin 24.018,75.-TL olarak hesaplandığını ve bu miktardan yalnızca 1.000,00.-TL'nin tahsiline karar verildiğini, öte yandan geçen süre zarfında elatılan bölümlerden yararlanamadığını ileri sürerek, anılan hafriyat bedeli ile taşınmazın eski hale getirme bedelinin ve geriyi dönük 5 yıllık toplam 5.000,00....
Şöyle ki; Dava konusu taşınmazın öncelikle niteliği belirlenip, usulüne uygun oluşturulacak bilirkişi kurulu eşliğinde keşif yapılıp, arazi niteliğindeki taşınmaz bedelinin gelir metodu esas alınarak; arsa niteliğindeki taşınmaza ise emsal karşılaştırması yapılarak, taşınmazın kamulaştırmasız el konulan bölümünün bedeli ile taşınmazın eski hale getirme bedelleri ayrı ayrı tespit ettirilerek, el konulan bölüm bedeli; kal ve eski hale getirme masraflarından fazla ise müdahalenin önlenmesi ve kal kararı ile birlikte taşınmazın eski hale getirilmesine karar verilmeli; şayet kal ve eski hale getirme masrafları zemin bedelinden fazla ise bu durumda el konulan zemin bedelinin davalı idareden tahsili ve el konulan bölümlerin davacı üzerindeki tapusunun iptali ile davalı adına tapuya kayıt ve tesciline ya da terkinine karar verilmesi gerektiği düşünülmeden, geçersiz bilirkişi raporuna göre eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi, Doğru görülmemiştir....
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 25/01/2013 gününde verilen dilekçe ile meranın eski hale getirme bedelinin tahsili istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 17/09/2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili ve davalılar tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R 1-DAVA Davacı Hazine vekili, ... ada, 449 parsel sayılı mera vasıflı taşınmaza davalılar tarafından tecavüz edildiğini belirterek tecavüzün men'ine ve kal'ine, 33.331,00 TL eski hale getirme bedelinin öğrenme tarihi olan 07/09/2007 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsilini istemiştir. 2-CEVAP Davalılar duruşmadaki beyanlarında; açılan davayı kabul etmediklerini, kendilerinin köy merasına herhangi bir tecavüzlerinin olmadığını, istenen parayı kabul etmediklerini ve bu nedenle davanın reddine karar verilmesini savunmuştur...
Bu durumda, usulüne uygun şekilde oluşturulacak bilirkişi kurulu eşliğinde yeniden mahallinde keşif yapılarak, bilirkişi raporu da denetlendikten sonra karar verilmesi gerekirken, usule uygun olmayan bilirkişi raporu doğrultusunda karar verilmesi, 2-Dava konusu taşınmazın eski hale getirme bedeli, zemin bedelinden fazla ise zemin bedeline; az ise eski hale getirme bedeline hükmedilmelidir....
Bu durumda, meraya tecavüz edildiği sabit olan alan esas alınarak Mera Kanunu uyarınca hesaplanan eski konumuna getirme bedelinin istenilmesine ilişkin işlemde hukuka aykırılık, aksi yöndeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığından, kararın bozulması gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum....
Bu durumda; 458,05 m2'lik moloz-harfiyat dökülü alanın öncelikle eski hale getirme bedelinin ve zemin bedelinin ayrı ayrı hesaplanması, eski hale getirme bedelinin zemin bedelinden az olması halinde eski hale getirme bedeline, moloz dökülerek el atılan bölümün bedelinin fazla olması durumunda ise taşınmaz bedeli ile moloz dökülü bu bölüm için ecrimil bedeline de hükmedilmesi ve bu bölümün davacı üzerindeki tapusunun iptali ile idare adına tesciline karar verilmesi gerektiği düşünülmeden, eksik inceleme ile karar verilmesi, Doğru görülmemiştir. Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K.nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine ve temyize başvurma harcının Hazineye irad kaydedilmesine, 18/11/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
