ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO: 2021/784 Esas KARAR NO: 2023/447 DAVA: Menfi Tespit (Ticari Niteliktekinde Haksız Fiilden Kaynaklanan (2918 S.K.Hariç)) DAVA TARİHİ: 16/12/2021 KARAR TARİHİ: 13/06/2023 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Niteliktekinde Haksız Fiilden Kaynaklanan (2918 S.K.Hariç)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı şirketin, 2 ve 3 no.lu davalıya herhangi bir borcu bulunmadığını, bu durumun, davacının, 2 ve 3 no.lu davalının başta ticari defterlerinin incelenmesi, banka kayıtları, bilirkişi incelemesi sonucu açık bir şekilde ortaya çıkacağını, davacının kendisine elektronik tebligatla gelen İİK madde 89/1-2-3 haciz ihbarnamelerin teknik aksaklık nedeniyle haberdar olamadığından itiraz edemediğini ve yasa gereği borç zimmetinde sayıldığını, iş bu nedenle davacının 2 ve 3 no.lu davalıya borcu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ettiğini, ayrıca davacıyı menfi tespit davası açmaya...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : MENFİ TESPİT YRG.GELİŞ TARİHİ:24.12.2012 -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava, tarafların tacir ve işin ticari işletmeyle ilgili bulunmadığı İİK.'nun 89.maddesinden kaynaklanan menfi tesbit istemine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 09.02.2012 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve Resmi Gazetede yayımlanarak 01.03.2012 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 4.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden 4.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE,26.12.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
E sayılı dosyasında borçlu olunmadığının tespitine ilişkin menfi tespit davasıdır. İlgili ... 4. İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası ile ... tarafından icra takibi açıldığı, dosyanın borçlularının ..., ... Limited Şirketi ile ... A.Ş olduğu, takibin kesinleştiği anlaşılmıştır. Davacı vekili, davanın genel anlamda menfi tespit davası olduğunu beyan etmiş olup İİK 72.maddeye dayalı olarak açılan menfi tespit davası ancak takip borçluları tarafından açılabileceğinden takip borçlusu olmadığı için aktif dava ehliyeti bulunmayan davacının davasının husumet yokluğu nedeni ile reddine, esasa girilmediğinden davalının tazminat talebinin reddine karar vermek gerekmiştir....
E sayılı dosyasında borçlu olunmadığının tespitine ilişkin menfi tespit davasıdır. İlgili ... 4. İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası ile ... tarafından icra takibi açıldığı, dosyanın borçlularının ..., ... Limited Şirketi ile ... A.Ş olduğu, takibin kesinleştiği anlaşılmıştır. Davacı vekili, davanın genel anlamda menfi tespit davası olduğunu beyan etmiş olup İİK 72.maddeye dayalı olarak açılan menfi tespit davası ancak takip borçluları tarafından açılabileceğinden takip borçlusu olmadığı için aktif dava ehliyeti bulunmayan davacının davasının husumet yokluğu nedeni ile reddine, esasa girilmediğinden davalının tazminat talebinin reddine karar vermek gerekmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Uyuşmazlık, İİK. 89/1 maddesine göre menfi tespit davasında kaynaklanan alacak talebine ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 4.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 4.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 20.10.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Esas ve Karar sayılı kararı uyarınca, davalı ile dava dışı ... arasında borçlu ... aleyhine kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile başlatılan icra takibinde gönderilen İİK 89/3 haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davasında Asliye Hukuk Mahkemesi'nin vermiş olduğu görevsizlik kararını; "İİK 89/3 haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davalarında görevli Mahkeme Genel Mahkemelerdir, mahkemece bu husus gözetilerek işin esasına girilmesi gerekirken Asliye Ticaret Mahkemesi'ne görevsizlik kararı verilmesi hatalı bulunarak bozma" nedeni yapılması sebebiyle, İİK 89/3 haciz ihbarnamesi üzerine 3. şahıs tarafından açılan menfi tespit davasında tarafların tacir olmasının veya temel ilişkinin ticari nitelikte bulunmasının veya borcun temelini oluşturan senedin kambiyo senedi niteliğinde olmasının görevin belirlenmesinde bir etkisi bulunmadığından, HMK'nın 2. maddesi uyarınca görevli mahkemenin Asliye Hukuk Mahkemesinin olduğu sonucuna varıldığından, davanın mahkememizin görevsizliği...
Maddesi uyarınca borçlu hale gelen davacının açmış olduğu menfi tespit davası olduğunu, İİK 89/3 maddesinde öngörülen menfi tespit davası için aynı maddenin 15 günlük süre öngördüğünü, bu sürenin hak düşürücü süre olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece;" Taraflar arasındaki uyuşmazlığın İstanbul 6. İcra Müdürlüğü'nün 2017/33717 (eski esas: 2009/38849 ) Esas sayılı dosyasında gönderilen haciz ihbarnameleri neticesinde davacının, davalıya İİK 89. Madde kapsamında borçlu olup olmadığının tespiti hususu olduğu, her ne kadar davacı tarafça İstanbul 6. İcra Müdürlüğü'nün 2017/33717 (eski esas: 2009/38849 ) Esas sayılı dosyasında yapılan tebligatların usulüne uygun olarak yapılmadığı iddia edilmişse de , İstanbul 6. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2018/58 Esas sayılı dosyasına sunulan dava dilekçesinde tebligatlardan haberdar olunan tarihin 25/01/2018 olduğunun beyan edildiği,eldeki iş bu menfi tespit davasının ise 22/02/2019 tarihinde açıldığı, İİK 89....
Sayılı dosyasının davacı yönünden davanın sonuna kadar durdurulması için ihtiyati tedbir kararı verilmesini, haciz İhbarnamelerinin usulsüz tebliğ edilmesi nedeniyle öğrenme tarihi olan 19.12.2022 tarihinin kabulüne ve süresi içinde açılan İİK.89/3 maddesine ilişkin menfi tespit davamızın kabulüne , tebligatların usulüne uygun olduğunun tespit edilmesi halinde ise İİK.72 maddesi uyarınca menfi tespit davalarının kabulü ile davalı şirkete borçlu olmadıklarının tespitine ve icra dosyasına yapılan ödemelerin istirdatına , yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yüklenmesine karar verilmesini dava ve talep etmiştir. Dava, İcra İflas Kanunun 89. Maddesindeki haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davasıdır. Mahkemelerin görevi dava şartıdır....
Şahıs Tarafından Açılan Menfi Tespit Taraflar arasında görülen davada İstanbul Anadolu 10. Asliye Ticaret Mahkemesi ile İstanbul Anadolu 24. Asliye Hukuk Mahkemelerinin ayrı ayrı görevsizlik kararı vermesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, İİK ' nun 89. Maddesinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir. İstanbul Anadolu 24. Asliye Hukuk Mahkemesince; "... davanın bonoya dayalı menfi tespit davası olduğu, kıymetli evrak hukukunun Türk Ticaret Kanunu'nda düzenlenen hususlardan olması sebebiyle ticari dava niteliğinde olduğu, bu yönüyle yukarıda belirtilen kanuni düzenleme gereği uyuşmazlığın Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından görülüp sonuçlandırılması gerektiğ..." gerekçesiyle görevsizliğine karar verilmiştir. İstanbul Anadolu 10....
Davacı tarafından İİK 89. maddesine dayalı olarak, İzmir ... Asliye Hukuk Mahkemesinin ... esas sayılı dosyasında dava açıldığından eldeki davanın İİK'nun 72. Maddesine dayalı olarak açılan menfi tespit davası olduğu kabul edilmiş ve hukuki değerlendirme de buna göre yapılmıştır. İİK’nun 72. maddesinde düzenlenen menfi tespit davası, takip borçlusunun takip alacaklısına karşı açacağı bir dava türüdür. İİK 89/3 maddesi gereğince, 3. haciz ihbarnamesinin tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde menfi tespit davası açılmaması halinde borcun ödenmesi yasal bir zorunluluk olarak hükme bağlanmıştır. İİK 89/5 maddesinde; “her halde üçüncü şahıs, borçlu ile kötü niyetli alacaklıya karşı dava açarak ödemek zorunda kaldığı paranın veya teslim ettiği malın iadesini isteyebilir” hükmü düzenlenmiştir....
