"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki ihtiyati tedbirin incelenmesi sonunda kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın ihtiyati tedbire itirazın reddine yönelik olarak verilen kararın süresi içinde ihtiyati tedbire itiraz eden davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - İhtiyati tedbir isteyen (davacı) vekili, taraflar arasında bayilik ilişkisi bulunduğunu, müvekkilinin ödemelerini zamanında yapmasına rağmen davalının müvekkiline mal göndermediği iddiasıyla 13 adet çekten borçlu olmadığının tespitine ilişkin açmış olduğu menfi tespit davasında, dava konusu çekler ile 200.000 TL bedelli teminat mektubunun nakde çevrilmesinin önlenmesi hakkında ihtiyati tedbir talebinde bulunmuş, mahkemece teminat mektubunun nakde çevrilmemesine ve çeklerin icra takibine konulmamasına tedbiren karar verilmiştir....
Sayılı dosyasında borçlu olarak dahi gösterilmemişken, tarafımıza menfi tespit davası açtığını, menfi tespit davası açabilmek için hukuki yararının bulunması şartını taşımadığını, beyanla, ilk derece Mahkemesince verilen İhtiyati Tedbirin Açıklanmasını istemekle istinaf etmiştir. GEREKÇE: Talep, menfi tespit istemli olarak açılan dava sırasında kabulüne karar verilen ihtiyati tedbirin sadece davacı yönünden uygulanması yönünde ara karar verilmesi istemidir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ İlk derece mahkemesi, ihtiyati tedbir talebine itirazı değerlendirdiği 16.05.2023 tarihli ara kararında; "...Somut olayda davacı borçlu, davalı alacaklının başlattığı iki adet icra takibinde menfi tespit talebinde bulunmuştur. 24/02/2023 tarihli ara karar ile %15 teminat karşılığında icra dosyalarında vezneye giren paranın alacaklıya ödenmemesi hususunda tedbir kararı verilmiştir. İhtiyati tedbir kurumu esas olarak HMK’da düzenlenmiş ise de, menfi tespit davalarına ilişkin İİK’da özel düzenleme bulunmaktadır. Bu sebeple açılan menfi tespit davalarında öncelikle İİK hükümlerinin uygulanması gerekir. Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerin incelenmesinde İİK md. 72/3 uyarınca ihtiyati tedbir şartlarının gerçekleştiği ve teminat miktarının makul olduğu... " gerekçesiyle, ihtiyati tedbire yapılan itirazın reddine karar vermiştir. Bu ara karara karşı, ihtiyati tedbir kararına itiraz eden davalı ......
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Davalı ... tarafından işin geçici kabulü yapılmış olmasına rağmen müvekkilinin davalıya eksiksiz şekilde teslim ettiği seyir tellerinin eksikliği iddiası ile müvekkilinin kesin teminat mektuplarının paraya çevrilmesi yoluyla portör bedellerinin tahsili geri dönüşü olmayacak zararlara sebebiyet verebileceğini, müvekkilinin davalı kurumun iddiasının aksine seyir tellerini herhangi bir eksik olmaksızın davalıya teslim ettiğinin belgeler ile sabit olduğunu, menfi tespit davasındaki haklılıklarının yaklaşık ispat ölçüsünde davaya sundukları belgeler ile ortaya konulduğunu ve teminat mektubunun nakde çevrilmesinin önlenmesi konusunda ihtiyati tedbir kararı verilmesi gerektiğini belirterek talebin reddine ilişkin verilen mahkeme kararının kaldırılarak ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. Talep, eser sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir istemine ilişkindir....
İcra Müdürlüğünün 2005/7109 sayılı icra takiplerinin teminat karşılığında ihtiyati tedbir yoluyla durdurulmasına ilişkin 02.08.2005 tarihli kararı verdiği, bu suretle görevde yetkiyi kötüye kullandığına ilişkindir. İcra ve İflas Yasası'nın "Menfi tesbit ve istirdat davaları" başlığını taşıyan 72. maddesine göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispatlamak için menfi tespit davası açabilir. Mahkeme, menfi tespit davası icra takibinden önce açılmışsa, alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında icra takibini ihtiyati tedbir yoluyla durdurabilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise, ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilemez. Bu halde, gecikmeden doğan zararları borçlunun karşılaması şartıyla ve alacağın %15'inden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında, ihtiyati tedbir yoluyla ancak icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesine karar verilebilir....
Maddede bu iki hususa yer verilmiş ihtiyati tedbire ilişkin hak ve özellikle ihtiyati tedbir sebebi genel olarak belirtilmiştir.Tedbir talebinin kabulü veya reddi bir kısım genel ilkeler konularak hakime bırakılmış, ancak ihtiyati tedbirin sadece uyuşmazlık konusu hakkında verileceği düzenlemiştir. İİK'nın 72. maddesinde "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
İcra ve İflas Kanununun 72/2. maddesine göre, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir sadece icra takibinden önce açılan bir menfi tespit davası olması halinde verilebilecek bir tedbir olup, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında takibin durdurulması yönünde tedbir kararı verilemez. Menfi tespit davasının icra takibinden sonra açılması durumunda ise ancak İİK72/3. maddesi uyarınca icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesine ilişkin tedbir verilebilir. Bununla birlikte İİK 72. maddesi uyarınca talep edilen ihtiyati tedbir istemleri değerlendirilirken HMK 389 vd. maddelerinin de dikkate alınması gerekir. HMK 390/3 maddesi "Tedbir talep eden taraf, dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır." hükmünü haizdir....
Tekmil dosya mündericatı birlikte değerlendirildiğinde 23/03/2022 tarihli ara karar ile; "...Talep; Menfi Tespit (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasına ilişkin ihtiyati tedbir konulması istemine ilişkindir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
Tekmil dosya mündericatı birlikte değerlendirildiğinde 23/03/2022 tarihli ara karar ile; "...Talep; Menfi Tespit (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasına ilişkin ihtiyati tedbir konulması istemine ilişkindir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir. Somut olayda; davanın icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası olduğu İİK'nın 72....
