İİK’nun 72/2. maddesinde icra takibinden önce açılan menfi tespit davasında talep halinde alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında ihtiyati tedbir yolu ile icra takibinin durdurulmasına karar verilebileceği hükme bağlanmıştır. Yine İİK'nun 72/4. maddesinde ise; ''Dava alacaklı lehine neticelenirse ihtiyati tedbir kararı kalkar.'' hükmü yer almaktadır. Anılan yasal düzenleme uyarınca menfi tespit davasında ''davanın reddi'' ile birlikte tedbir kararı kendiliğinden ortadan kalkacağı ve ihtiyati tedbir kararının kalkması için mahkeme kararının kesinleşmesi koşulunun da bulunmadığı açıktır....
İSTİNAF NEDENLERİ: İhtiyati tedbir talep eden vekili istinaf dilekçesinde özetle; icra dosyası borçlusunun müvekkili şirket olmadığını, müvekkili şirket aleyhine açılan bir icra takibi bulunmadığından menfi tespit davasının icra takibinden sonra açıldığından bahsedilemeyeceğini, haciz ihbarnamelerinin müvekkili şirkete usulüne uygun olarak tebliğ edilmediğini, icra takibinde borçlu olan şirkete müvekkili şirketin borcunun olmadığını, ihtiyati tedbir istemlerinin reddinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek yerel mahkeme kararının kaldırılması istemiyle istinaf kanun yoluna başvurmuştur. DELİLLERİN TARTIŞILMASI, HUKUKİ SEBEP VE GEREKÇE: Talep, menfi tespit davasında verilen ihtiyati tedbirin reddine dair ara karara ilişkindir....
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) İSTİNAF KARAR TARİHİ: 03/03/2022 Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili ihtiyati tedbir talepli dava dilekçesinde özetle; Davalı ...'ın Bakırköy ... İcra Müdürlüğünde takibe koymuş olduğu 320.000,00 TL senetten dolayı 213.000,00 TL borçlu olmadıklarının tespitini talep etmiştir....
DAVA KONUSU : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) KARAR : Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili ihtiyati tedbir talepli dava dilekçesinde özetle; Davalı T6 Bakırköy 7. İcra Müdürlüğünde takibe koymuş olduğu 320.000,00 TL senetten dolayı 213.000,00 TL borçlu olmadıklarının tespitini talep etmiştir....
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Talep; İİK'nun 72/3. maddesi uyarınca ihtiyati tedbir istemine ilişkindir. İİK'nun 72/3. maddesi "İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir" hükmünü içermektedir. Somut olayda icra takibinden sonra açılan işbu menfi tespit davasında ihtiyati tedbir talep eden davacı yan, dava konusu icra takibinde satışın tedbiren durdurulmasını talep etmiş olup, icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesine yönelik bir talebi ise bulunmamaktadır. Yukarıda anılan hükümden de açıkça anlaşılacağı üzere icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
Gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun) gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit olarak adlandırılmaktadır. Menfi tespit davası 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK)’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
Gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukuki ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun) gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit olarak adlandırılmaktadır. Menfi tespit davası 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (İİK)’nun 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
İİK 72. maddesine göre icra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceği, ancak borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak üzere alacağın %15 den aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında mahkemeden ihtiyati tedbir yolu ile icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebileceği düzenlenmiştir. Bu kanun maddesine göre ihtiyati tedbirin verilebilmesi için borçlunun takibe konu parayı depo etmesi gibi bir zorunlululuk yüklenmemiştir. Davalılar vekili, ihtiyati tedbir dışında adli yardım, taraf teşkili ve diğer konularda istinaf başvurusunda bulunmuş ise de; bu talepler esas hüküm ile birlikte değerlendirilebilecek nitelikte olduğundan dairemizce inceleme İİK 72.maddesinde düzenlenen ihtiyati tedbir ile sınırlı olarak yapılmıştır....
Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2021/15 E. sayılı menfi tespit dosyasında 12.01.2021 Tarihinde 2004 Sayılı İcra İflas Kanunu m. 72/3 uyarınca gecikmeden doğan zararları karşılamak şartıyla ve takdiren teminatsız olarak ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verildiğini, yargılama sürecinin sona ermesini müteakiben 27.07.2021 tarihinde 2021/417 sayılı Karar ile şikayet edilen tarafından açılan menfi tespit davasının reddine karar verildiğini, davanın müvekkili alacaklı lehine sonuçlandığını, yargılamanın alacaklı müvekkili lehine sonuçlanmasına rağmen ihtiyati tedbir kararının kendiliğinden kalkacağını, zira 2004 Sayılı İcra İflas Kanunu'nun 72/4. maddesi uyarınca menfi tespit davası aşamasında alınan ihtiyati tedbir kararının , hükmün kesinleşmesiyle değil hüküm verilmesiyle kendiliğinden kalkacağını, hüküm verilmesine rağmen hukuk aleminde halen var olmaya ve etkilerini sürdürmeye devam eden ihtiyati tedbirin ortadan kaldırılabilmesi...
İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
