Bunun için, takip devam ederken alacaklıya karşı menfi tespit davası açabileceği gibi, böyle bir menfi tespit davası açmamış ve borcu cebri icra tehdidi altında ödemiş ise ödemiş olduğu paranın kendisine verilmesi için alacaklıya karşı istirdat davası açabilir (Kuru, B.: İcra ve İflâs Hukukunda Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s. 233). Menfi tespit davasında ispat yükü, kural olarak davalı alacaklıya düşer. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 06/10/2020 tarih ve 2020/8- 270 Esas - 2020/713 Karar sayılı ilamında da benimsendiği üzere; "Taraflarca getirilme ilkesinin bir sonucu olarak davacının iddiasının dayanağı olan bütün vakıaları dava dilekçesinde bildirmesi gerekir. Kanun (m. 194) buna (vakıaları) somutlaştırma yükü demektedir....

ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/340 Esas KARAR NO : 2024/293 DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 20/05/2021 KARAR TARİHİ : 16/04/2024 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamaları sonunda : GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : DAVA: Dava dilekçesi özetle şöyledir: "Davacı vekili 20.05.2021 harç tarihli dava dilekçesinde özetle, davalı ile 20.12,2019 tarihinde bir ... imzaladıklarını davalının yüklendiği Haziran, Temmuz, Ağustos, Eylül, Ekim Kasım ve Aralık dönemleri için 9.967,11 GBP muaccel borcunu ödemediği için davalı aleyhine ... 31. İcra Dairesinin... sayılı dosyası ile takip başlattıklarını davalının takibe itiraz ettiğini ileri sürerek itirazın iptaline ve inkar tazminatına hükmedilmesini..." talep ve dava etmiştir....

Hukuk Dairesinin 24/05/2021 tarihli, 2020/2891 Esas, 2021/4366 Karar sayılı ilamı ve yerleşik uygulamalarında da HMK’nın 106. maddesinde düzenlenen tespit davasının özel bir şekli olan menfi tespit davasının, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat davası olarak nitelendirilemeyeği ve menfi tespit davalarının arabuluculuk dava şartına tabi tutulmadığı yönündeki kararları" dairemiz tarafından da benimsenmiştir Somut olayda, davacı icra takibine konu edilen senetlerin dava dışı lehtara kira ilişkisi sebebiyle verildiğini ve ödendiğini, davalı hamil, ciranta ve lehtarın birlikte hareket ederek bedelsiz kalan senetlerin tahsil etmeye çalışıldığını belirterek borçlu olmadığının tespitini talep etmiş olmakla, menfi tespit davasının “konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri” cümlesinden olmadığı, bu nedenle dava zorunlu arabuluculuk dava şartına tâbi bulunmadığından, mahkemece yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş...

Bu dava şartı noksanlığını mahkeme tespit eder ise HMK .115/2 maddesine göre usulden ret kararı verir. HMK 114.madde ve 115.maddleri uyarınca dava şartları bakımından eldeki dava incelendi. Ticari davaları, mutlak ticari davalar, nisbi ticari davalar, yalnızca bir ticari işletmeyle ilgili olmasına rağmen ticari nitelikte kabul edilen davalar olmak üzere üç grubta toplamak mümkündür. Mutlak ticari davalar, tarafların tacir olup olmadığına ve işin bir ticari işletmeyi ilgilendirip ilgilendirmediğine bakılmaksızın ticari sayılan davalardır. Mutlak ticari davalar, 6102 sayılı TTK'nın 4/1. maddesinde bentler halinde sayılmıştır. Bunların yanında Kooperatifler Kanunu (m.99), İcra İflas Kanunu (m.154), Finansal Kiralama Kanunu (m.31), Ticari İşletme Rehni Kanunu (m.22) gibi bazı özel kanunlarda belirlenmiş ticari davalar da bulunmaktadır. Bu guruptaki davaların ticari dava sayılabilmesi için taraflarının tacir olması veya ticari işletmeleriyle ilgili olması gibi şartlar aranmaz....

ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : 2022/860 ESAS KARAR NO : 2023/35 KARAR DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Taşınır Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 10/10/2022 KARAR TARİHİ : 24/01/2023 GEREKÇELİ K.TARİHİ : 27/01/2023 Mahkememizde görülen İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Taşınır Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin, davalıların kurduğu ... İnş. San. Tic. A.Ş. - ... Yol Yapı ve Mad. A.Ş. - ... İnş. Taah. Mad. Gıda San. Tic. A.Ş....

ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ: 28/11/2023 NUMARASI: 2023/525 2023/961 DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Taşınır Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) Taraflar arasındaki davada İstanbul Anadolu 20. Sulh Hukuk Mahkemesi ile İstanbul Anadolu 10. Asliye Ticaret Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: K A R A R Dava, menfi tespit istemine ilişkindir. İstanbul Anadolu 20. Sulh Hukuk Mahkemesince, "...Davacı dava dilekçesinde her ne kadar taraflar arasında bir araç kiralama sözleşmesi olduğundan bahisle menfi tespit davası açmış ise de, uyuşmazlığın temelinin kambiyo senedine dayandığı görülmektedir....

ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/289 Esas KARAR NO : 2021/555 DAVA : İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Taşınır Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 19/02/2021 KARAR TARİHİ : 27/09/2021 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Taşınır Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin Turizm sektöründe çalıştığını, turizm sezonlarında tekne turu işi ile uğraştığını, davalının ve ortağı ...'nun yetkilisi olduğu ...Ltd. Şti. ile müvekkilinin ... tarihinde karşılıklı olarak Gezinti (Tenezzüh) Teknesi Kira Sözleşmesi imzaladıklarını, müvekkilinin bu sözleşme kapsamında 440.000 Euro Teminat Senedini kiralayan davalıya teslim ettiğini, aynı zamanda kira bedeli olarak da davalı ...'ın ......

ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2022/510 Esas KARAR NO:2023/538 DAVA:İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Taşınır Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ:24/08/2022 KARAR TARİHİ:18/07/2023 Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Nitelikteki Taşınır Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; tarafınca davalı ... Ltd. Şti. aleyhine .... icra Müdürlüğü'nün ... E. sayılı icra dosyasından icra takibi yapıldığını, davalı (borçlu) ... Ltd. Şti. yetkiye, borca ve faize itiraz ederek takibi durdurduğunu, davalı şirketin, .......

Dava, taraflar arasında imzalanan taşınır (malzeme) kira sözleşmesi kapsamında borçlu olunmadığının tespitine ve sözleşme kapsamında düzenlenen bononun iptaline yönelik menfi tespit davasıdır. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Sulh hukuk mahkemelerinin görevi başlıklı 4/1-a maddesi "Sulh hukuk mahkemeleri, dava konusunun değer veya tutarına bakılmaksızın, kiralanan taşınmazların, 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununa göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dâhil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davaları," hükmünü içermektedir. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun Kira sözleşmesi başlıklı 299/1. maddesi "Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir." hükmünü, Kira süresi başlıklı...

İnceleme konusu karar, ticari nitelikteki taşınmaz kira sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit talebine ilişkin olup, yukarıda sözü edilen Yargıtay Büyük Genel Kurulu İş Bölümü kararına göre, belirgin biçimde Dairemizin inceleme alanı dışında kalmakta ve niteliği bakımından Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin görevi içine girmektedir. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerden ötürü 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 60. maddesi gereğince dosyanın görevli Yargıtay 3. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 30/09/2020 gününde oybirliğiyle karar verildi....