G E R E K Ç E: İstirdat talepli davada, ilk derece mahkemesince, menfi tespit ve istirdat davasının icra takibinin borçlusu tarafından açılması gerektiği, davacılık sıfatının takip borçlusuna ait olduğu, borcu ödeyen 3.kişi davacının, takip alacaklısına karşı istirdat davası açamayacağı, yapılan ödemelerin alacaklı yönünden borca mahsuben yapılmış sayılacağı, takip alacaklısının sebepsiz zenginleşmesinin söz konusu olamayacağı gerekçesiyle pasif husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir. Davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur....
Mahkemece, davalı alacaklı Denizbank A.Ş. ve ... yönünden süresi içinde menfi tespit davası açılmadığı, davalılar ... ve ... yönünden ise husumet nedeni ile davanın reddine karar verilmiştir. Davacı, menfi tespit ile birlikte istirdat isteminde de bulunmuştur....
İcra İflas Kanununun 72. maddesindeki istirdat davası, TBK'nun 77 ve devamı maddelerinde öngörülen istirdat ( sebepsiz zenginleşme) davasının özel bir türü olup, bu nedenle kendine has özellikler taşır. İİK 72/6.maddesinde; Borçlu menfi tespit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir....
Bu açıklamalar karşısında davacı tarafından açılan dava İİK 72. maddesine dayalı icra takibinden sonra açılan menfi tespit davası ve bu dava içerisinde talep edilen çekin istirdatı talebidir. Mahkemece icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında, ara karar tarihinde devam eden icra takibinin durdurulmasına ve çek üzerine ödeme yasağı konulmasına ilişkin ihtiyati tedbir kararı verilmiştir. İcra ve İflas Kanunu'nun 72/3. maddesinde; "İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir" denilmektedir....
GEREKÇE Dava, imza inkarına dayalı olarak İİK'nın 72.maddesine dayalı olarak açılan menfi tespit ve istirdat davasıdır. İlk derece mahkemesince davacının menfi tespit ve çek istirdat isteminin kabulüne karar verilmiştir. Bu karara karşı davalı vekili, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur. İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. İmza defi mutlak defi olup herkese karşı ileri sürülebilir. Mahkemece alınan bilirkişi raporunda çek aslının çekten önceki ve sonraki tarihli evrak asılları ile mukayese edildiği, raporun yeterli ve hükme elverişli olduğu, çekte görünürde cirosu olan davacının dava açmakta hukuki yararı olduğu dikkate alındığında mahkemece çekteki 2.ciranta imzasının davacıya ait olmadığı gerekçesi ile menfi tespit isteminin kabulüne karar verilmesi yerindedir....
Davacı tarafça davadan sonra 24.12.2019'da 72.556,99TL'nin icra dosyasına ödendiği, menfi tespit davasının istirdat davasına dönüştüğü, davacı vekilinin eksik harcı ikmal ettiği dikkate alındığında davanın kabulü ile birlikte yargılama giderleri ve harcın davalıya yüklenmesine ilişkin ilk derece mahkemesi kararı yerindedir. Açıklanan nedenle davalı vekilinin istinaf isteminin reddi gerekmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ TARİHİ : 01/04/2021 NUMARASI : 2021/166 Esas DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit (Ödünç Verme Sözleşmesinden Kaynaklanan) KARAR TARİHİ : 10/06/2021 KARAR YAZIM TARİHİ : 17/06/2021 İzmir 6. Asliye Ticaret Mahkemesinin 01/04/2021 tarih, 2021/166 Esas sayılı dosyası Dairemize gönderilmiş olmakla, yapılan inceleme neticesinde; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Dava, ihtiyati tedbire konu uyuşmazlığın tacir olmayan davacı kooperatif ile davalı kooperatif arasındaki ödünç olarak verilen paranın fazlasıyla ve icra tehdidi altında tahsil edildiğinden istirdat istemine ilişkindir. Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun 21/06/2019 tarih ve 678 sayılı işbölümü kararı uyarınca bu tür uyuşmazlıklar sonucu verilen hüküm ve kararların istinafen inceleme görevi 21. Hukuk Dairesi'ne ait olduğundan Dairemizin görevsizliğine, dosyanın İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi'ne GÖNDERİLMESİNE karar verilmiştir....
Bilindiği üzere, gerçekte var olmayan bir borç ya da geçersiz bir hukukî ilişki nedeniyle icra takibine maruz kalması muhtemel olan veya icra takibine maruz kalan bir kimsenin (borçlunun), gerçekte borçlu bulunmadığını ispat için açacağı dava, menfi tespit olarak adlandırılmaktadır (HGK'nın 25.04.2018 tarihli ve 2018/19-374 E., 2018/943 K.; 22.01.2016 tarihli ve 2014/19-674 E., 2016/76 K. ve 23.10.2015 tarihli ve 2014/19-118 E., 2015/2357 K. sayılı kararları). 1-Menfi tespit davasının dayanağını 2004 sayılı İİK’nın 72. maddesi oluşturmaktadır. İİK'nın “Menfi tespit ve istirdat davaları” başlıklı 72. maddesi; “ Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir....
GEREKÇE: Dava İİK 72/3 maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit ve istirdat davasına ilişkindir. İİK 72/3.maddesi "İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak,... göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir. Somut olayda icra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında; İİK 72/3 maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında teminatlı veya teminatsız takibin durdurulmasına karar verilemez. İlk derece mahkemesi İİK 72/2 madde uyarınca değerlendirme yapılmışsa da bu hata/eksiklik sonuca etkili görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle ; icra takibinin durdurulması yasal engel nedeniyle mümkün olmadığından davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır....
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalının müvekkili şirket hak edişlerinden halen kesintiler yaptığı, davalının bu kesintileri sözleşmede öngörülmeyen şekillerde, tek taraflı olarak yaptığı ve cezalar düzenlediği, hak ediş kesintilerine devam edilmesi halinde açılmış olan menfi tespit davasının kesintiler bakımından istirdat davasına döneceği nedenleriyle mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. Talep, sözleşmeden kaynaklanan menfi tespit istemli davada ihtiyati tedbire ilişkin olup, mahkemece verilen talebin reddine dair ara kararına karşı ihtiyati tedbir talep eden davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İnceleme, Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) 355. madde uyarınca istinaf nedenleriyle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır....
