İcra ve İflâs Kanunu’nun 72/6. maddesi uyarınca “Borçlu, menfi tesbit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir”. Anılan madde uyarınca menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması yahut ihtiyati tedbir kararının kaldırılması nedeniyle, dava sırasında borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davası kanunun açık hükmü gereği (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür. Bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder, davacının talep sonucunu değiştirmesi için ıslah yoluna başvurmasına ya da karşı tarafın (alacaklının) muvafakati gerekmez.” 3. Değerlendirme 1....
İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesini isteyebilir. Bu düzenlemeden de anlaşılacağı üzere menfî tespit davasında amaç, bir hukukî ilişkinin veya bir hakkın gerçekten mevcut olmadığının tespitidir....
İcra Dairesinin 2022/1699 Esas sayılı dosyasına ihtiyati tedbir kararı verilerek icra takibinin durdurulmasını talep etmiş ise de; İİK 72/3 maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğinden davacının ihtiyati tedbir talebinin reddi" şeklinde karar verilmiştir....
İcra Müdürlüğünün 2005/7109 sayılı icra takiplerinin teminat karşılığında ihtiyati tedbir yoluyla durdurulmasına ilişkin 02.08.2005 tarihli kararı verdiği, bu suretle görevde yetkiyi kötüye kullandığına ilişkindir. İcra ve İflas Yasası'nın "Menfi tesbit ve istirdat davaları" başlığını taşıyan 72. maddesine göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispatlamak için menfi tespit davası açabilir. Mahkeme, menfi tespit davası icra takibinden önce açılmışsa, alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında icra takibini ihtiyati tedbir yoluyla durdurabilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ise, ihtiyati tedbir yoluyla takibin durdurulmasına karar verilemez. Bu halde, gecikmeden doğan zararları borçlunun karşılaması şartıyla ve alacağın %15'inden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat karşılığında, ihtiyati tedbir yoluyla ancak icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesine karar verilebilir....
Dairemizce yapılan inceleme sonucunda: Dairemizce Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçesinde belirtilen hususlarla sınırlı olmak üzere ve kamu düzenine ilişkin hususlar resen dikkate alınarak istinaf edenin sıfatına göre yapılan inceleme neticesinde; Dava; davacıya yapıldığı ileri sürülen yersiz ödemenin iadesine ilişkin sebepsiz zenginleşme hukuksal nedenine dayalı istem nedeniyle iadenin talep olunduğu davacı tarafça açılan menfi tespit istemi olup istinaf konusu ihtiyati tedbir isteminin kabulü kararına yapılan itirazın reddi kararının istinafıdır. İİK'nın 72/1 ve 2.maddelerinde; Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadıgını ispat için menfi tesbit davası açabilir. Icra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacagın yüzde onbesinden asagı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir....
Dava; niteliği itibari ile İİK'nın 72- (3) maddesi uyarınca, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasıdır. Bu kapsamda, İİK'nın 72- (3) maddesinde; "İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini isteyebilir." düzenlemesine yer verilmiştir. Bu belirlemelere göre, eldeki dava icra takibinden sonra açılmış menfi tespit davası olup ancak İİK'nın 72- (3) maddesi kapsamında icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesi şeklinde ihtiyati tedbir kararı verilebilir. Bunun dışında, takibin veya satış işleminin durdurulması şeklinde ihtiyati tedbire hükmedilemez....
sayılı dosyası ile 21.03.2022 tarihinde tespit yapılmıştır. Tespit raporuna göre davalı toplam 76.000,TL’lik imalat yapmıştır. Nakit ödenen paranın dışında, davalıya teslim edilen vadesi gelmeyen iki çekin toplam 74.000,TL’sinin bedelsiz kalması nedeni ile menfi tespit davası açılmış çekler içinde tedbiren ödemeden men kararı talep edilmiştir. Ancak İzmir 2. Asliye Ticaret Mahkemesi 2022/429E. Sayılı dosyasından verilen ara karar ile İİK 72/2 maddesine gereğince icra takibinden önce açılan menfi tespit davalarında ancak icra takibinin durdurulması için ihtiyati tedbir kararı verilebileceği gerekçesi ile tedbir talebimiz ret edilmiştir. Her ne kadar kanun metni düzenlemesin de menfi tespit davalarında icra takibinin tedbiren durdurulması düzenlenmiş ise de bu düzenleme henüz ödenmemiş çeklerde ödemeden men yasağı verilmesine engel teşkil etmez. Madde metninde belirtilenin dışında başka bir tedbirin verilmesini sınırlayıcı ve yasaklayıcı bir hüküm değildir....
Muhammet Özekes) ihtiyati tedbir diğer fonksiyonları yanında davanın devamı sırasında ve verilecek hükmün kesinleşmesine kadar olan süreç içerisinde dava konusu şey üzerinde yeni bir takım ihtilafların çıkmasını da önleyici niteliği itibariyle geçici bir hukuki korumadır. HMK'nın 390/3 maddesi gereğince tedbir talep eden taraf, dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır....
İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde -- aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez. Ancak, borçlu gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceği teminat karşılığında, mahkemeden ihtiyati tedbir yoluyle icra veznesindeki paranın alacaklıya verilmemesini istiyebilir. (Değişik fıkra: 09/11/1988 - 3494/6 md.) Dava alacaklı lehine neticelenirse ihtiyati tedbir kararı kalkar. Buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklı ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını gösterilen teminattan alır. Alacaklının uğradığı zarar aynı davada takdir olunarak karara bağlanır....
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ: Derdest dava, 05/06/2020 vade tarihli 50.000 TL'lik bononun karşılıksız kaldığının tespitine (Menfi tespit), senedin iptaline karar verilmesi talebine ilişkindir.Davacı, dava dilekçesi ile dava konusu senedin davalı veya 3. Kişilerce icra takibine konu yapılmaması için ihtiyati tedbir kararı verilmesini istemiştir....
