Erzurum Şubesi Muhataplı keşidecisi müvekkil şirket olan ... çek nolu 31/07/2018 keşide tarihli 10.000,00-TL, ... çek nolu 31/08/2018 tarihli 10.000,00-TL olmak üzere 20.000,00-TL bedelli 2 adet çekin ödenmemesi, yapılan takibin durdurulması için teminatsız olarak ihtiyati tedbir konulmasını talep etmiş, yerel mahkemece 28/05/2021 tarihli tensip ara kararı ile İİK 72/3. maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasından ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğinden ihtiyati tedbir talebin reddine dair karar verilmiştir....
Esas numaralı dosyasından yapılan icra takibinin durdurulmasına, yahut 72/3. maddesi uyarınca gecikmeden doğan zararları karşılamak ve alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere göstereceğiniz teminat karşılığında, ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın davalı alacaklıya verilmemesi yönünde ihtiyati tedbir konulmasına karar verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesi, ihtiyati tedbir talebini değerlendirdiği 06.09.2021 tarihli ara kararıyla; "...Talep, icra takibinden sonra açılacak menfi tespit davasına esas olmak üzere ihtiyati tedbir istemi olup ihtiyati tedbir talebinin İİK 72/3 maddesi hükmü çerçevesinde kabulüne, bu hüküm gereğince talep eden tarafından İstanbul ... İcra Müdürlüğünün ......
Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında, İİK'nın 72/3 maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemeyeceğinden mahkemece ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmesinde bir isabetsizliğin bulunmadığı anlaşılmakla, ihtiyati tedbir talep eden davacının istinaf başvuru talebinin HMK'nın 353/1.b.1 maddesi gereğince esastan reddi gerektiği sonuç ve kanaatiyle aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
HUKUK DAİRESİ ESAS NO: 2022/2266 KARAR NO: 2022/1941 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) İSTİNAF KARAR TARİHİ:07/10/2022 İSTİNAF KARAR YAZIM TARİHİ:13/10/2022 TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ: Davacı vekili dava dilekçesiyle; Genel İcra Dairesi'nin ... Esas sayılı takibinin durdurulmasına yönelik ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: İlk derece mahkemesi tarafından yapılan yargılama sonucunda "...Somut uyuşmazlık yapılan genel açıklamalar ve bahse konu yasa maddeleri ile bir bütün halinde değerlendirildiğinde, davacının takip sonrası menfi tespit davası açarak icra takibinin durdurulmasını talep ettiği görülmektedir. İİK 72/3 maddesi hükmüne göre takipten sonra açılan menfi tespit davalarında icra takibinin durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesi mümkün değildir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İhtiyati tedbir talep eden vekili tarafından, karşılığında mal teslim edilmemesi nedeniyle çekin bedelsiz kaldığı ve davalıların çeki kötüniyetli olarak iktisap ettiklerinden bahisle, açılan menfi tespit davasında icra takibinin durdurulması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesi talep edilmiş, Mahkemece talep kabul edilerek icra veznesine depo edilen paranın dava sonuna kadar takip dosyası alacaklısına ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir konulmasına kararı verilmesinin ardından aleyhine ihtiyati tedbir talep edilen vekilince karara itiraz edilmesi üzerine, istinaf incelemesine konu ara kararı veren ilk derece Mahkemesi tarafından ihtiyati tedbire itiraz hakkında yapılan inceleme ve değerlendirme sonunda, "somut olayda talep eden haklılığını yaklaşık olarak ispatlamış olmakla davalı vekilinin ihtiyati tedbir kararına yönelik itirazının reddine," karar verilmiştir....
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının 15 günlük hak düşürücü süre geçtikten sonra açmış olduğu davanın süre aşımı nedeniyle reddi gerektiğini, İİK madde 72/3 uyarınca ihtiyati tedbir kararı verilmesinin usul ve esasa aykırı olduğunu, davacının kötüniyet iddiasının asılsız ve haksız olup kabul edilemeyeceğini belirterek davanın süre aşımı nedeniyle usulden reddine, esasa girildiği takdirde haksız, mesnetsiz ve ispatlanamayan davanın esastan reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkememizce davacı tarafından talep edilen ihtiyati tedbir talebinin kabulü ile, İİK'nın 72/3. maddesi gereğince %15'i oranında yatırılan teminat karşılığında icra veznesine giren/girecek olan paranın davalıya (alacaklıya) ödenmemesi hususunda ihtiyati tedbir konulmasına karar verilmiştir. Antalya ... İcra Dairesi'nin ... Esas sayılı takip dosyasının incelenmesinden; davalı alacaklı ... tarafından borçlu ... Şirketi ve ... Şirketi aleyhine toplam ......
İİK'nun 72/4. maddesinde ise; menfi tespit davasının alacaklı lehine neticelenmesi halinde ihtiyati tedbir kararının kalkacağı, buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklının ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını, gösterilen teminattan alacağı ve alacaklının uğradığı zararın aynı davada takdir olunarak karara bağlanacağı hüküm altına alınmıştır. Kural olarak, borçlu tarafından, İİK’nun 72/3. maddesi koşullarında menfi tespit davası açılması halinde, alacağın %15’inden aşağı olmamak üzere teminat karşılığında, mahkemeden, ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi istenebilir. Borçlunun, mahkemece tayin edilen teminattan ayrı olarak icra müdürlüğüne talep anına kadar fer'ileri ile birlikte hesaplanan dosya borcunun tamamını karşılayan ve her an paraya çevrilebilir muteber kesin banka teminat mektubunu vermesi halinde ise alacaklı tarafından takibe devam edilemez. (Bkz. Yargıtay 12....
İİK'nun 72/4. maddesinde ise; menfi tespit davasının alacaklı lehine neticelenmesi halinde ihtiyati tedbir kararının kalkacağı, buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklının ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını, gösterilen teminattan alacağı ve alacaklının uğradığı zararın aynı davada takdir olunarak karara bağlanacağı hüküm altına alınmıştır. Kural olarak, borçlu tarafından, İİK’nun 72/3. maddesi koşullarında menfi tespit davası açılması halinde, alacağın %15’inden aşağı olmamak üzere teminat karşılığında, mahkemeden, ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi istenebilir. Borçlunun, mahkemece tayin edilen teminattan ayrı olarak icra müdürlüğüne talep anına kadar fer'ileri ile birlikte hesaplanan dosya borcunun tamamını karşılayan ve her an paraya çevrilebilir muteber kesin banka teminat mektubunu vermesi halinde ise alacaklı tarafından takibe devam edilemez. (Bkz. Yargıtay 12....
İİK'nun 72/4. maddesinde ise; menfi tespit davasının alacaklı lehine neticelenmesi halinde ihtiyati tedbir kararının kalkacağı, buna dair hükmün kesinleşmesi halinde alacaklının ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını, gösterilen teminattan alacağı ve alacaklının uğradığı zararın aynı davada takdir olunarak karara bağlanacağı hüküm altına alınmıştır. Kural olarak, borçlu tarafından, İİK’nun 72/3. maddesi koşullarında menfi tespit davası açılması halinde, alacağın %15’inden aşağı olmamak üzere teminat karşılığında, mahkemeden, ihtiyati tedbir yoluyla icra veznesindeki paranın alacaklıya ödenmemesi istenebilir. Borçlunun, mahkemece tayin edilen teminattan ayrı olarak icra müdürlüğüne talep anına kadar fer'ileri ile birlikte hesaplanan dosya borcunun tamamını karşılayan ve her an paraya çevrilebilir muteber kesin banka teminat mektubunu vermesi halinde ise alacaklı tarafından takibe devam edilemez. (Bkz. Yargıtay 12....
Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 389.maddesinde; ''Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkansız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir. Birinci fıkra hükmü niteliğine uygun düştüğü ölçüde çekişmesiz yargı işlerinde de uygulanır” şeklinde ihtiyati tedbir açıklanmıştır. Menfi tespit davası, 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun 72. maddesinde “Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir....
