"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tesbit istemine ilişkin davada Bodrum 1.Asliye Hukuk ve Bodrum Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, menfi tespitle birlikte açılan istirdat davası niteliğindedir. Asliye Hukuk Mahkemesi, kira tespiti ile birlikte açılan alacak, tazminat ve istirdat davalarında miktar ya da değere bakılmaksızın Sulh Hukuk Mahkemesi’nin görevli olduğunu belirterek görevsizlik kararı vermiştir. Sulh Hukuk Mahkemesi ise, açılan davada menfi tespitin yanı sıra 26.796,00.-TL ödenmiş kira bedeli ile ilgili istirdat talebinin de bulunduğunu, bu durumda görevli Mahkeme’nin dava değerine göre Asliye Hukuk Mahkemesi olması gerektiğini belirterek görevsizlik kararı vermiştir....
Tespit davalarında ise her olayın özelliğine göre davacının tespit davası açmakta hukuki yararının bulunup bulunmadığı değerlendirilmelidir. Bir tespit davası olan menfi tespit davasında davacı dava açmakta hukuki yararın bulunduğunu ispat etmelidir. Menfi tespit davası icra takibinden önce açılabildiği gibi icra takibinden sonra da açılabilir. Takipten önce menfi tespit davası açılabilmesi için borçlunun borcu olmadığının hemen tespitinde korunmaya değer bir hukuki yararı bulunmalıdır....
İİK kapsamında kalmayan menfi tespit davaları da olabileceği için menfi tespit davasının ayrıntılı olarak İİK’da düzenlenmesi de dava şartı arabuluculuk dava şartından muaf olması için yeterli bir dayanak değildir. İİK 72. maddesindeki menfi tespit davasının aynı zamanda yargılama sırasında ödeme üzerine kendiliğinden istirdata dönüşme ihtimali de gözetilmelidir. Diğer taraftan ödeme üzerine açılan menfi tespit davasında hukuki yarar bulunup bulunmadığı da Yargıtay'da tartışmalı bir konudur. Yargıtay 19. Hukuk Dairesi ödemeden sonra istirdat davası yerine soyut olarak tespitle yetinilmesini istenilmesi özel düzenlemelerden olmadığı gibi genel biçim koşullarına aykırılık oluşturduğundan davanın reddi gerektiği görüşünde (Baki Kuru Menfi Tespit Davası ve İstirdat Davası sayfa 233 ve devamı, Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 02/02/1999 gün 7417 E, 428K sayılı kararı) iken Yargıtay 11....
hakkındaki davanın kabulüyle 30.11.2004 vadeli toplam 20.000.000.000.TL bedelli iki adet bonodan dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, %40 tazminat talebinin reddine, B) Birleşen 2005/275 Esas sayılı dava yönünden ise; 1) Menfi Tespit talebinin kabulüyle toplam 50.000.000.000.TL bedelli beş adet bonodan dolayı davacının davalı ...’na borçlu olmadığının tespitine, %40 tazminat talebinin reddine, davacının tazminat davası açma hakkı saklı olmak kaydı ile istirdat talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davalı ... vekilince temyiz edilmiştir. Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve özellikle mahkemece davacı ... vekilinin istirdat talebi hakkında red kararı verilmesi doğru değil ise de, temyiz edenin sıfatına göre bu yönün bozma nedeni yapılmamasına göre davalı ......
Mahkemece, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre, bonodaki imzanın davacıya ait olmadığı, davalı kooperatifin, davacının babası Hulusi Doğan'dan olan alacağından dolayı, davacının borcu üstlenmesi nedeniyle takip konusu bonodan sorumlu olduğu, dava açıldıktan sonra 15/08/2013 tarihi itibariyle borcun ödendiği, davalı tarafından dava konusu takip ile tahsil edilen asıl borç ve icra takip masrafları dışında davacıdan fazla tahsilatın yapılmadığı gerekçesiyle, davacının takip dayanağı bonodan dolayı ödeme sebebiyle davalıya borçlu olmadığının tespitine, istirdat ve tazminat talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir. Dava, bonodan dolayı sahtelik iddiasına dayalı menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir. Takibe dayanak bonodaki imzanın davacıya ait olmadığı, davaya konu dosya içindeki delillerle sabittir....
D) İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı vekili istinaf kanun yoluna başvuru dilekçesinde; İstirdat davasının yasal unsurlarının oluşmadığını, davanın hukuki yarar yokluğundan reddinin gerektiğini, kötü niyetli olarak dava açıldığını, müvekkili şirketin davacının 01/10/2020 tarihinde başvurması üzerine gerekli güncellemeleri yaptığını, davacının kendi kusuru ile hakkında maaş haczine sebebiyet verdiğini, manevi tazminat talebinin koşulları oluşmadığından reddinin gerektiğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasının ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. E) DELİLLER: 1- Takip dosyası 2- Ödeme dekontları 3- Davacı şirket kayıtları 4- Müzekkere cevapları F)DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE: Dava haksız icra takibine dayalı istirdat ve manevi tazminat istemine ilişkindir....
Ancak açılan menfi tespit davası sırasında borcun ödenmesi sonucu istirdat davasına dönüşmüş olan davanın reddi halinde alacaklı(davalı) yararına alacağının alınan bir tedbirle geciktirilmesi söz konusu olmadığından davacı aleyhine tazminata hükmedilmemesi gerekir. ( ... İtirazın İptali, Borçtan Kurtulma, Menfi Tespit ve İstirdat Davaları, 2007/..., s. 796 vd.) Tüm bu bilgiler ışığında, somut olayın incelenmesinde; davalının, davacı(borçlu) aleyhine bir icra takibi başlattığı, davacının süresinde itiraz etmediği için takibin durmadığı, davacının menfi tespit davası açarak iş bu takip nedeni ile borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ettiği, ne var ki yargılama sırasında borç ödendiği için davanın istirdat davasına dönüştüğü anlaşılmaktadır....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, menfi tespit (kaçak elektrik kullanımından kaynaklı) ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hükümlerle sınırlı olmak üzere inceleme yapılmıştır....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile davacının Ereğli İcra Müdürlüğünün 2009/4278 Esas sayılı dosyasında borcunun bulunmadığının tespitine, Ereğli İcra Müdürlüğünün 2011/3067 Esas sayılı dosyasında dava tarihi itibariyle 8.847,76 TL borçlu olduğunun tespitine, tazminat, istirdat taleplerinin reddine karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili yasal süresi içerisinde verdiği istinaf dilekçesinde özetle; Borçlu olduklarına yönelik tespite, istirdat icra inkar ve kötü niyet tazminat taleplerinin reddine, yemin delilinin kullandırılmamasına, eksik inceleme ile karar verilmesine yönelik olarak istinaf talebinde bulunmuştur. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Dava yoksulluk nafakasının kaldırılması, menfi tespit, istirdat ve icra takibinin iptali istemine ilişkindir....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ: Mahkemece yapılan yargılama neticesinde; Davanın kısmen kabul kısmen reddi ile davacının Ereğli İcra Müdürlüğünün 2009/4278 Esas sayılı dosyasında borcunun bulunmadığının tespitine, Ereğli İcra Müdürlüğünün 2011/3067 Esas sayılı dosyasında dava tarihi itibariyle 8.847,76 TL borçlu olduğunun tespitine, tazminat, istirdat taleplerinin reddine karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili yasal süresi içerisinde verdiği istinaf dilekçesinde özetle; Borçlu olduklarına yönelik tespite, istirdat icra inkar ve kötü niyet tazminat taleplerinin reddine, yemin delilinin kullandırılmamasına, eksik inceleme ile karar verilmesine yönelik olarak istinaf talebinde bulunmuştur. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve HUKUKİ SEBEPLER : Dava yoksulluk nafakasının kaldırılması, menfi tespit, istirdat ve icra takibinin iptali istemine ilişkindir....
