maddi tazminat isteminin feragat nedeniyle reddine, manevi tazminat istemlerinin ise kısmen kabulüne karar verilmiş olmakla, her bir davacının manevi tazminat isteminin ayrı dava olduğu gözetilerek kabul edilen kısım üzerinden davacılar lehine manevi tazminat davası için ayrı ayrı vekalet ücretine hükmedilmesi, reddedilen manevi tazminat miktarı üzerinden ise yine AAÜT'nin 13. maddesi gözetilerek davalı taraf lehine ayrı ayrı (iki ayrı) vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken tek vekalet ücretine hükmedilmesi usul ve yasaya aykırıdır....

Belirtilen biçimdeki kabul ve değerlendirme hukuka, ilmi ve kazai içtihatlara aykırı olmakla birlikte, olayda davacının idari yargı merciince iptal edilen nakil işlemi nedeniyle hukuken korunması gerekli ölçüde şeref ve haysiyet ihlalinden veya manevi tazminat yoluyla tatmin edilmesi gerekli acı ve üzüntüye düştüğünden sözedilemeyeceğinden manevi tazminat isteminin reddine ilişkin kararda sonucu itibariyle hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle davacının temyiz isteminin reddiyle, İdare Mahkemesince verilen kararın sonucu itibariyle onanmasına karar verildi. AYRIŞIK OY: Dava manevi tazminata hükmedilmesi isteğiyle açılmıştır. İdare Mahkemesi isteği, olayda maddi tazminat ödenmesi koşullarının bulunmadığı, bu nedenle manevi tazminata da hükmedilemeyeceği gerekçesiyle reddedilmiştir. Manevi tazminatla, maddi tazminat koşulları birbirine bağlı değildir. Maddi tazminatın dayanağı idarenin kusurlu veya kusursuz sorumluluğudur....

Ceza yargılamasında maddi ve manevi tazminat karşılığı ödeme alan davacılar ... ve ... 11.11.2010 tarihinde maddi ve manevi tazminat talebi ile eldeki davayı açmıştır. Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 04/02/2014 tarih ve ... Esas, 2014/1592 Karar sayılı ilamıyla davacıların ceza yargılaması sırasında aldıkları ödemenin ne kadarının maddi, ne kadarının manevi tazminat için olduğu hususunda yeniden değerlendirme yapılması istenmiş, yerel mahkeme ise yapılan ödemenin tamamının maddi tazminata mahsuben yapıldığını kabul ederek hesaplama yapmıştır. Oysa ki, yapılan ödeme ceza kararında da açıkça belirtildiği üzere maddi ve manevi tazminata karşılık yapılmış olup ne kadarının maddi ne kadarının manevi tazminata karşılık yapıldığı anlaşılmadığından yapılan ödemenin yarısının maddi tazminata diğer yarısının da manevi tazminata karşılık yapıldığının kabulü gerekmektedir....

Yerel mahkemenin, maddi tazminat isteminin kabulüne ve manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne ilişkin önceki kararı davalı tarafından temyiz edilmiş ve dava dilekçesindeki istem ve mevcut delil durumuna göre yapılan inceleme ile Dairemizce, “Somut olayda manevi tazminata ilişkin ıslah dilekçesinin, nispi harç yatırılmak suretiyle mahkemeye verilmesi ve fakat başvuru harcının yatırılmaması nedenleriyle bir ek dava dilekçesi olarak kabulü dahi mümkün değildir. Bu açıklamalardan olarak, davacının ayrıca manevi tazminat davası açma hakkı saklı kalmak üzere manevi tazminata ilişkin ıslah isteminin reddine karar verilmesi gerekirken davacının söz konusu ıslahına değer verilerek manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne dair yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.” denilerek bozulmuştur....

B- İdare Mahkemesi Kararının, Davacıların Manevi Tazminat İstemlerinin Kısmen Reddine İlişkin Kısmının İncelenmesi: Manevi tazminat, kişinin malvarlığında meydana gelen eksilmeyi gidermeye yönelik bir tazmin aracı değil, manevi değerlerinde bir eksilme meydana gelen ve yaşama sevinci ve zevki azalan kişinin manen tatminini sağlamaya yönelik bir tazmin aracıdır. Manevi zararın başka türlü giderim yollarının bulunmayışı veya yetersiz kalışı manevi tazminatın parasal olarak belirlenmesini zorunlu kılmaktadır. Manevi tazminat, olay nedeniyle duyulan elem ve ızdırabı kısmen de olsa hafifletmeyi amaçlar. Belirtilen niteliği gereği manevi tazminatın, olayın ağırlığını ortaya koyacak, hukuka aykırılığı özendirmeyecek, bir başka ifade ile benzeri olayların bir daha yaşanmaması için caydırıcı ve aynı zamanda cezalandırıcı bir miktarda olması gerekmektedir....

HUKUKİ DEĞERLENDİRME: Bakılan uyuşmazlıkta, Bölge İdare Mahkemesince, kararın gerekçe kısmında, İdare Mahkemesinin belirlediği manevi tazminat miktarı yetersiz bulunarak yeniden manevi tazminat takdiri ile anne ve babanın her biri için 50.000,00 TL ve kardeşlerin her biri için 20.000,00 TL olmak üzere toplam 240.000,00 TL'nin davacılara ödenmesi gerektiği belirtilmiş; hüküm kısmında ise, İdare Mahkemesi kararının manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne ilişkin kısmı (İdare Mahkemesince hükmedilen 170.000,00 TL'lik kısım) hukuka uygun bulunmuş, manevi tazminatın kısmen reddine ilişkin kısmı kaldırılarak, manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile 240.000,00 TL manevi tazminatın ödenmesine hükmedilmiştir....

Dava, trafik kazasından kaynaklanan yaralanma nedeniyle manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne karar verilmiştir. Borçlar Kanunu’nun 47. maddesi (TBK. md. 56) hükmüne göre hakimin özel halleri göz önüne alarak manevi tazminat adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği para tutarının adalete uygun olması gerekir. Tazminatın amacı zarara uğrayanda bir huzur duygusu doğurmaktır. Somut olayda, tarafların kusur oranı, ekonomik ve sosyal durumu, davacının yaralanma derecesi, duyulan acı gibi nedenler dikkate alındığında, davacı için hükmedilen manevi tazminat miktarı, duyulan acıyı, çekilen sıkıntıyı hafifletebilecek düzeyde değildir. Hükmedilen manevi tazminat miktarı az olup, daha üst düzeyde manevi tazminat takdiri gerekir....

Paz. ve Petrol A.Ş. ve ... vekili tarafından ayrı ayrı temyiz edilmiştir. 1-Mahkemece toplanıp değerlendirilen delillere, özellikle oluşa ve dosya içeriğine uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporunda belirtilen kusur oranının ve tazminata ilişkin hesaplamanın hükme esas alınmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir. 2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan tedavi gideri ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Davacı vekilince 20.000 TL manevi tazminat talep edilmiş, mahkemece 10.000 TL manevi tazminata hükmedilmiş, hükmedilen manevi tazminat miktarı, hem davacı, hem de davalılar sürücü ve işleten vekillerince temyiz edilmiştir. Hakim, manevi tazminata Borçlar Kanunu’nun 47. maddesi hükmüne göre, özel durumları göz önünde tutarak adalete uygun olarak hükmeder....

Manevi zararın tespiti istemine ilişkin olarak; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 01.03.2006 tarih ve 2006/2-14 E, 2006/26 K. sayılı kararında ifade edildiği üzere manevi tazminat, zarar görenin kişilik değerlerinde bedensel bütünlüğünün iradesi dışında ihlali hallerinde meydana gelen eksilmenin (manevi zararın) giderilmesi, tazmin ve telafi edilmesidir. Zarar görene tanınmış olan manevi tazminat hakkı kişinin sosyal, fiziksel ve duygusal kişilik değerlerinin saldırıya uğraması durumunda öngörülen bir tazminat türüdür. Amacı ise kişinin, hukuka aykırı olan eylemden dolayı bozulan manevi dengesinin eski haline dönüşmesi, kişinin duygusal olarak tatmin edilmesi, zarar vereni bir daha böyle bir eylemde bulunmaktan alıkoyması gibi olguları karşıladığı bir gerçektir. Manevi tazminat, kişinin çekmiş olduğu fiziksel ve manevi acıları dindirmeyi, hafifletmeyi amaçlar. Bu tazminat bizzat yaşanan acı ve elemin karşılığıdır....

Mahkemece, tedavi giderine yönelik talebin reddine, diğer maddi ve manevi tazminat istemlerinin kısmen kabulüne karar verilmiştir. Dosya kapsamındaki bilgi ve belgelerden; kazalı sigortalının sürekli iş göremezlik oranının %3,30 olduğu, 03/12/2003 tarihli ibraname ile davacıya maddi ve manevi tazminat karşılığı olmak üzere ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır. Zararlandırıcı olay tarihinde yürürlükte bulunan 818 Sayılı Borçlar Kanununun 47. maddesine göre manevi tazminat isteme hakkı doğrudan doğruya cismani zarara maruz kalan kişiye aittir. Yansıma yoluyla aynı eylem nedeniyle üzüntü duyanlar manevi tazminat isteyemezler. Hal böyle olunca doğrudan doğruya cismani zarara maruz kalan yalnızca maddi sağlık bütünlüğü ihlal edilen kişi midir?...