Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak sağlamaz. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır (TMK 722, 724, 729 m.ler). Taşınmaz üzerindeki bina, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. Ne var ki, çoğun içinde azı da vardır kuralı gereğince, muhdesatın aidiyetinin tespiti isteğinin, muhdesatı meydana getirenin tespiti isteğini de kapsadığı kabul edilmelidir. Bu tür davalarda, güncel hukuki yararın (HMK. m. 106) mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda, muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespiti isteğinin kabulüne karar verilmesi gerekir....
Açıklanan bu ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. Tespit davası, kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun doğal sonucu olarak da bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Bilindiği üzere, tespit davalarının görülebilmesi için güncel hukuki yararın bulunması (6100 s.lı HMK 106/2 m) ve dava sonuçlanıncaya kadar da güncelliğini kaybetmemesi gerekir. Tespit davaları eda davalarının öncüsüdür, bu nedenle eda davası açılmasının mümkün olduğu hallerde, tespit davası açılmasında hukuki yararın bulunmadığı kabul edilmektedir. Hukuki yararının bulunması dava şartı olup, yargılamanın her aşamasında taraflarca ileri sürülebileceği gibi, hakim tarafından da re'sen gözetilir. Hukuki yararın bulunmadığının tespiti halinde davanın, dava şartı yokluğu gerekçesiyle usulden reddine karar verilmelidir (HMK 114/1-h, 115 m.)...
Muhdesat, sahibine arazi mülkiyetinden ayrı, bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak sağlamaz. Muhdesat sahibinin hakkı, sadece şahsi bir haktır (TMK 722, 724, 729) Ne var ki; TMK’nun 1012. maddesi hükmüne göre; malikin rızasıyla, kamu hukukundan kaynaklanan kısıtlamalar, Tapu Sicil Tüzüğü’nün belirlediği ayrık durumlar ve özel kanun hükümlerinde saklı hallerde tapu kütüğünün beyanlar hanesine muhdesatle ilgili şerh verilebilir. Başka anlatımla tapu kütüğünün beyanlar hanesine “beyanda” bulunulabilmesi için Medeni Kanun veya ilgili özel yasalarda bir düzenlemenin bulunması gerekir. Muhdesatın aidiyetinin tespiti davasının hukuki yarar bulunması koşuluyla açılabileceği doktrinde ve Yargıtay uygulamasında kabul edilmektedir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ: ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 30/05/2013 NUMARASI : 2011/257-2013/274 Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay'ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ: Kadastro sonucu ....Köyü çalışma alanında bulunan 101 ada 544 parsel sayılı 177,84 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz tapu kaydı nedeniyle kargir iki katlı ev ve tarla vasfıyla davalı ...... adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı haricen satın alma iddiasına dayanarak terditli olarak tapu iptal ve tescil, muhdesat aidiyetinin tespiti ve tazminat istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulü ile çekişmeli 101 ada 544 parsel sayılı taşınmaz üzerinde fen bilirkişi raporu ve krokisinde zemin üstü bir katlı olarak gösterilen taşınmazın zemin katının davacı .....'...
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 19/07/2019 NUMARASI : None DAVA KONUSU : Muhdesat Tespiti KARAR : Ödemiş 1....
Sayılı ilamı davacı adına tesciline karar verilmiş olduğundan ve davalının taşınmazda başkaca payı bulunmadığından bu davalı yönünden hukuki yarar yokluğundan davanın reddine kararı verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesi, 3- Muhdesatın tespiti davalarında yukarıda açıklanan ilke ve esaslara göre, muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemeyeceği, ne var ki, çoğun içinde az da vardır kuralı gereğince, muhdesatın mülkiyetinin aidiyetinin tespiti isteği, muhdesatı meydana getirenin tespiti isteğini de kapsadığı kabul edilerek bu tür davalarda, güncel hukuki yararın mevcut olması ve iddianın kanıtlanması durumunda, muhdesatın davacı tarafça meydana getirildiğinin tespiti isteğinin kabulüne, karar verilmesi gerekirken muhdesatın davacıya ait olduğunun tespitine karar verilmesi, davanın konusu (müddeabih), dava tarihindeki, davalının/davalıların paylarına isabet eden muhdesat değeri (zemin bedeli hariç) olup, buna göre, yargılama sonucunda hüküm altına alınan...
Bu mülkiyet kapsamına, yasal sınırlamalar saklı kalmak üzere kalıcı yapılar, bitkiler ve kaynaklar da girer (TMK 718 m). 22/12/1995 tarih ve 1/3 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında da vurgulandığı gibi Eşya Hukukunda, muhdesattan, bir arazi üzerinde kalıcı yapı ve tesisler ile bağ ve bahçe şeklinde dikilen ağaçları anlamak gerekir. Muhdesat, şahsi bir hak olup (TMK 722, 724, 729 m.ler), sahibine arazi mülkiyetinden ayrı bağımsız bir mülkiyet veya sınırlı bir ayni hak bahşetmez. Taşınmaz üzerindeki kalıcı yapı, ağaç gibi bütünleyici parça niteliğindeki muhdesatların taşınmazın arzından ayrı bir mülkiyetinin varlığından söz edilemez. Açıklanan bu ilke ve esaslara göre, kural olarak muhdesatın arz malikinden başkasına aidiyetinin tespiti istenemez. Tespit davası, kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun doğal sonucu olarak da bu davaların uygulama alanı sınırlıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Muhdesatın Aidiyetinin Tespiti, Tescil ... ile ... ve müşterekleri aralarındaki muhdesat aidiyetinin tespiti ve tescil davasının kısmen kabulüne, kısmen reddine dair...Asliye Hukuk Mahkemesi'nden verilen 18.12.2015 gün ve 605/646 sayılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davalı ... vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü: KARAR Davacı vekili, taraflar arasındaki ortaklığın giderilmesi davasına konu 3292 parsel sayılı taşınmaz ve 3299 parsel üzerindeki bulunan yapıların vekil edeni tarafından yapıldığının tespitine ve tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir. Davalı ... vekili, davanın reddini savunmuş; davalı ..., babası ve annesinden duyduğu kadarıyla muhdesatları davacının yaptırdığını beyan etmiş; davalı ... Öncel ise, tebliğe rağmen beyanda bulunmamıştır....
HUKUK DAİRESİ DOSYA NO : 2021/1954 KARAR NO : 2022/1344 T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A İ S T İ N A F K A R A R I İNCELENEN KARARIN MAHKEMESİ : BULDAN ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 06/04/2021 NUMARASI : 2019/292 2021/140 DAVA KONUSU : Muhdesat Aidiyetinin Tespiti KARAR : Taraflar arasında görülen Muhdesat Aidiyetinin Tespiti davası hakkında kurulan hükmün istinaf incelemesi davalı T6 vekili ve davalı T4 vekili tarafından istenilmekle dosya incelendi; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Taraflar arasında Buldan Sulh Hukuk Mahkemesinin 2017/493 esas sayılı dosyası ile ortaklığın giderilmesi davası açıldığını, taşınmazların iştirak halinde mülkiyet olduğunu, müvekkilinin 453 ada 9 parseldeki taşınmazda kendisinin olan muhtesatlar olduğunu, ayrıca tarlaya çeşitli sayıda ağaç ve bağ diktiğini, bu yapılanların taşınmazın değerine katkı yaptığını, Sulh Hukuk Mahkemesince taraflarına süre verildiğini belirterek taşınmaz üzerindeki muhtesatların...
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 15/10/2019 NUMARASI : 2018/303 2019/293 DAVA KONUSU : Muhdesat Aidiyetinin Tespiti KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda kurulan hükmün Bölge Adliye Mahkemesince incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle dosya incelendi....
