DİYARBAKIR ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ GEREKÇELİ KARAR ESAS NO : KARAR NO : HAKİM : KATİP : DAVACI : DAVALI : HASIMSIZ DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 08/09/2023 KARAR TARİHİ : 11/09/2023 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı mahkememize sunmuş olduğu dava dilekçesinde özetle; Keşidecisinin kendisi olduğu, .... Bankası A.Ş. .... Şubesine ait, ... çek seri numaralı, .... keşide tarihli, .... TL bedelli çeki kaybettiğini, bu nedenle söz konusu çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. Dava, çek iptali talebine ilişkindir....
Kıymetli evrakın iptali isteminde bulunan kişi poliçe elindeyken ziyaa uğradığını inandırıcı delillerle ispatlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Poliçe ile ilgili yapılan bu düzenlemeler TTK 818/1.fıkra (s) bendinde yapılan düzenleme uyarınca çek hakkında ve TTK m 778/1 fıkra (ı) bendi uyarınca bono hakkında da uygulanır. Kıymetli evrak iptali veya çekin zayii edilmesi nedeniyle iptalini talep etme hakkı TTK 757 madde hükmünde yapılan açık düzenleme uyarınca kıymetli evrak (bono, poliçe, çek) elinden çıkan kişi yani yetkili hamil bu davayı açma hakkına sahiptir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/576 KARAR NO : 2023/161 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 08/08/2022 KARAR TARİHİ : 28/02/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : İDDİA :Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: müvekkilinin hamili olduğu ---edilen,---- keşide tarihli -------bedelli çekin ----yapılan kontrollerde yerinde olmadığının fark edildiğini, çekin büyük ihtimalle çalınmış olduğunu, söz konusu kıymetli evrakın kötü niyetli 3. şahısların eline geçmesi, herhangi bir şekilde keşide edilerek---- ciro edilmesi veya 3. kişilerce muhataba ibrazı halinde, müvekkilinin, çekin borçlusunun ve iyiniyetli 3. şahısların zarar görmesinin söz konusu olacağını iddia ederek çekin iptalini talep ve dava etmiştir....
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 28/02/2024 KARAR TARİHİ : 05/03/2024 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 06/03/2024 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVACININ TALEBİ: Davacı dava dilekçesinde özetle ;Kendisine ait 10 yapraklı çek karnesinde mevcut .... Şubesinin .... iban numaralı hesabı üzerinden keşide edilen ... çek numaralı çekin kaybolduğunu, çek bedelinin bankadan alınmaması için ödeme yasağı konulmasını ve adı geçen çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLER VE DEĞERLENDİRME: Dava ; 6102 sayılı TTK’nun 651. maddesi uyarınca zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. 6102 sayılı TTK’nun 651. maddesi ‘‘Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/1019 Esas KARAR NO : 2023/463 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 12/12/2022 KARAR TARİHİ : 23/05/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;----- Şubesine ait, Keşidecisi -----olan, 15/03/2023 vade tarihli, 120.000-TL bedelli------ seri nolu çekin, meşru hamili müvekkil şirket olup söz konusu çeklerin müvekkilin rızası hilafında çıktığını, çekin üçüncü şahısların ellerine geçmesi halinde müvekkili bakımından telafisi mümkün olmayan mağduriyetler doğacağını, çeklerin ihtiyati tedbir kararı verilerek ödeme yasağı konulması ve kıymetli evrakların zayii nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Maddesi uyarınca "Kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişi, senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir." Talep eden kıymetli evrakın üçüncü kişilerin eline geçmesi ihtimaline binaen iptali ve ihtiyati tedbir talep etmiş ise de, dilekçe içeriğinden keşideci konumunda olduğu anlaşılmaktadır. Yukarıda anılan maddelere göre kıymetli evrakın iptalini ancak evrak üzerinde hak sahibi olan lehtar veya yetkili hamilin isteyebileceği, keşidecinin ise senet hamilinin ortaya çıkmasından sonra ancak menfi tespit veya istirdat davası açabileceği anlaşılmakla keşideci olan davacının kıymetli evrakın iptali davasını açma (aktif husumet) ehliyeti bulunmadığı anlaşıldığından, kaybolan çeklere ilişkin davanın usulden reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/1036 Esas KARAR NO : 2023/327 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 27/12/2022 KARAR TARİHİ : 04/05/2023 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı...vekili dava dilekçesinde özetle; Keşideci----- hamiline yazılı olarak ----- şubesine ait çek seri no: ------- 31/10/2022 keşide tarihli, 30.000 TL bedelli çeki düşürdüğü, çaldırdığı veya kaybettiğini, işbu sebeple ödeme yasağı verilmesini ve dava konusu çekin iptalini talep ettiği görülmüştür. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; hukuki niteliği itibariyle TTK. 818/s. maddesi yollamasıyla aynı Yasanın 757-765. maddelerine göre açılmış bir zayi nedeniyle çek iptali davasıdır.TTK.757-765.maddelerinde yer alan yasal düzenleme ve yerleşik uygulamalara göre zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkı TTK.651/2.maddesi uyarınca hamile aittir....
Mahkeme tarafından verilecek iptal kararı ile birlikte borçlu, bono, poliçe veya çeki ibraz edilmeden ödeme imkanına kavuşmaktadır (Özkan Gültekin, Öğretide ve Uygulamada Kıymetli Evrakın Ziya ve İptali, Ankara-2006, s.51). Kıymetli evrak iptali veya çek iptali davalarında amaç; kıymetli evrakı ibraz mecburiyetinde olan ve çekin zilyetliğini kaybetmesi nedeniyle bu zorunluluğu yerine getiremeyen lehtar veya hamile, hakkının mevcudiyetini kanıtlamak bakımından bir imkan sunmak ve çeki ibraz edememekten dolayı alacak hakkını kullanmaktan mahrum kalmasını önlemektir. 6102 sayılı TTK 757 madde hükmünde kıymetli evrakın iptali ve önleyici önlemler konusunda düzenleme yapılmıştır. Yapılan düzenlemede iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki Asliye Ticaret Mahkemesi'nden muhatabın poliçeyi ödemekten men edilmesini isteyebilir....
Uyuşmazlık; dava dilekçesinde belirtilen çeke ilişkin olarak kıymetli evrakın iptali koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği noktasında toplanmaktadır. IV-ÇEKİŞMELİ VAKILAR HAKKINDA TOPLANAN DELİLLER 5. Bu aşamada herhangi bir delil toplanmamıştır. V- DELİLLERİN TARTIŞILMASI, YARGILAMA ve GEREKÇE 6. Dava, zayi nedeniyle kıymetli evrak/çek iptali istemine ilişkindir. 7. Kıymetli evrakın iptaline ilişkin düzenleme genel olarak 6102 sayılı TTK m. 651 ila 653. maddelerinde yapılmış, TTK'nın 651. maddesinin 1. fıkrasına göre, kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebileceği, yine 651. maddenin 2. fıkrasında ise kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişinin, senedin iptaline karar verilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir. Ayrıca her bir kambiyo senedi türü bakımından ise "Kambiyo Senetleri" başlığı altında 670 ve devamı maddelerinde yer verilmiştir. 8....
Uyuşmazlık; dava dilekçesinde belirtilen çeke ilişkin olarak kıymetli evrakın iptali koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği noktasında toplanmaktadır. IV-ÇEKİŞMELİ VAKILAR HAKKINDA TOPLANAN DELİLLER 5. Dava konusu çekin incelenmesinde; keşidecisinin davacı ... ve Paz. Tic. Ltd. Şti olduğu anlaşılmıştır. V- DELİLLERİN TARTIŞILMASI, YARGILAMA ve GEREKÇE 6. Dava, zayi nedeniyle kıymetli evrak/çek iptali istemine ilişkindir. 7. Kıymetli evrakın iptaline ilişkin düzenleme genel olarak 6102 sayılı TTK m. 651 ila 653. maddelerinde yapılmış, TTK'nın 651. maddesinin 1. fıkrasına göre, kıymetli evrak zayi olduğu takdirde mahkeme tarafından iptaline karar verilebileceği, yine 651. maddenin 2. fıkrasında ise kıymetli evrakın zayi olduğu veya zıyaın ortaya çıktığı anda senet üzerinde hak sahibi olan kişinin, senedin iptaline karar verilmesini isteyebileceği düzenlenmiştir....
